Nieuwe klasse van pulserende sterren ontdekt
Een team van professionele en amateurastronomen heeft met behulp van de data van de Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) een ster ontdekt die grotendeels via een halfrond pulseert. Deze ster, HD 74423, heeft een massa van 1,7 zonsmassa en bevindt zich op een afstand van ongeveer 1600 lichtjaar van de Aarde.
Dat sterren pulseren is inde sterrenkunde al heel lang bekend. Ook onze Zon heet zijn eigen ritme. Deze ritmische pulsaties van het oppervlak van een ster vindt plaats in oude en jonge sterren en ze kunnen kleine en grote periodes hebben. Ook zijn er verschillen in sterkte en oorzaken van de pulsaties.
Er is echter een ding dat al die sterren tot dusver gemeen hadden: de pulsaties waren altijd zichtbaar aan alle zijden van de ster.
HD 74423 is onderzocht door Dr. Simon Murphy van het Sydney Institute for Astronomy van de universiteit van Sydney in Australië. De ster trok zijn aandacht vanwege de merkwaardige chemische samenstelling. Deze sterren zijn meestal behoorlijk rijk aan metalen maar deze ster is dat niet en maakt het een apart type hete ster.
Sinds de jaren ’80 is bekend dat deze sterren theoretisch kunnen bestaan. Er wordt al ongeveer 40 jaar naar gezocht en eindelijk hebben astronomen er dus eentje gevonden.
Het team vond ook oorzaak van de eenzijdige pulsatie van HD 74423. De ster maakt met een rode dwerg deel uit van een dubbelstersysteem. Deze nauwe begeleider zorgt met zijn aantrekkingskracht voor een verstoring van de pulsaties van HD 74423.
De baanperiode van het dubbelstersysteem is minder dan 2 dagen en dat is zo kort dat de grote ster als gevolg van de aantrekkingskracht van de begeleider tot een druppelvorm wordt uitgetrokken.
“De voortreffelijke gegevens van de TESS-satelliet zorgden ervoor dat we variaties in helderheid konden waarnemen als gevolg van de zwaartekrachtvervorming van de ster en de pulsaties”, zegt professor Gerald Handler, een astronoom in het Nicolaus Copernicus Astronomical Center.
Tot hun verbazing merkten de onderzoekers op dat de sterkte van de pulsaties afhing van de hoek waaronder HD 74423 werd waargenomen, en de bijbehorende oriëntatie van de ster binnen het dubbelstersysteem.
Dit betekent dat de sterkte van de pulsatie varieert met dezelfde periode al die van de dubbelster.
Als de dubbelsterren om hun gemeenschappelijke zwaartepunt draaien zien we steeds een ander deel van de pulserende ster. Soms zien we de kant die naar de begeleidende ster wijst en soms zien we de andere kant, aldus dr. David Jones van het Instituto de Astrofisica de Canarias.
De ontdekking is op 9 maart 2020 gepubliceerd in het tijdschrift Nature Astronomy.
Artikel: G. Handler et al. Tidally trapped pulsations in a close binary star system discovered by TESS.
Eerste publicatie: 15 maart 2020
Bron: Sci-News
