Ruimtevaartnieuws

Nieuwe lanceerpoging Artemis 1 op 23 september

NASA moet een waterstoflek repareren, een brandstoftest doorstaan en een kritieke ontheffing van het veiligheidssysteem verkrijgen om zelfs maar te proberen deze maand te lanceren.

Artemis 1 op lanceerplatform 39B
De Artemis 1 maanraket op lanceerplatform 39B op 2 september 2022. De derde lanceerpoging vindt op zijn vroegst plaats op 23 september 2022. Credit: NASA

Volgens NASA zou de Artemis 1-maanmissie – het debuut van de gigantische Space Launch System-raket en de Orion ruimtecapsule – op 23 of 27 september gelanceerd kunnen worden. Die lanceerdata zijn afhankelijk van een aantal vereisten, waaronder het verkrijgen van een ontheffing om de tijd te verlengen die nodig is om de batterijen te controleren op het vluchtbeëindigingssysteem (FTS = Flight Termination System) van de SLS. Dit systeem is ontworpen om de raket te vernietigen als deze tijdens de lancering van zijn koers afwijkt.

De United States Space Force, die toezicht houdt op de Eastern Range die wordt gebruikt voor raketlanceringen in Florida, vereist dat NASA de FTS elke 25 dagen test, een proces waarbij de 98 meter hoge raket het lanceerplatform moet verlaten en terug moet rollen naar zijn hangar. Door dat tijdsbestek te verlengen kan NASA weken van extra vertraging vermijden die de lancering van Artemis 1 naar oktober zouden duwen.

NASA heeft een ontheffingsverzoek ingediend bij de Eastern Range maar het is niet bekend voor hoelang NASA de verlenging wil hebben. NASA had al eerder een FTS-vrijstelling verkregen waardoor de limiet van 20 naar 25 dagen werd verlengd.

Artemis 1 is de eerste missie van het Artemis-programma om astronauten omstreeks 2025 naar de Maan te brengen. Het is een onbemande vlucht die de SLS-raket en de Orion-capsule zal testen om te verifiëren dat beide klaar zijn om astronauten te vervoeren. De eerste bemande Artemis-missie, Artemis 2, zal in 2024 astronauten rond de Maan vliegen en met Artemis 3 zal een jaar later een bemande landing worden uitgevoerd. Dat hangt allemaal af van een succesvolle testvlucht van Artemis 1.

Zelfs met een FTS-vrijstelling heeft NASA de handen vol om Artemis 1 klaar te krijgen voor wat de derde lanceerpoging gaat worden. NASA probeerde de missie voor het eerst op 29 augustus te lanceren maar stopte vanwege een probleem met de motorkoeling die werd veroorzaakt door een slechte sensor. Een aanhoudend vloeibaar waterstoflek dat drie reparatiepogingen overleefde leidde tot de afgeblazen lancering van 3 september.

NASA moet dat lek verhelpen door een afdichting rond een 20 centimeter grote brandstofleiding op de kernbooster van de SLS te vervangen. NASA werkt ook aan een kleinere brandstofconnector die op 29 augustus een ander brandstofprobleem signaleerde. Dat werk is deze week begonnen terwijl Artemis 1 op lanceerplatform 39B van het Kennedy Space Center in Florida is blijven staan.

Voorzichtiger tanken

Het vervangen van de afdichting zal de SLS een brandstoftest moeten doorstaan om te controleren of de afdichting werkt. Die test staat momenteel gepland voor op zijn vroegst 17 september. Maar NASA houdt er rekening mee dat het een of twee dagen later kan worden. Maar dan nog komende de lanceervensters van 23 of 27 september niet in gevaar.

NASA heeft niet bevestig dog een onbedoeld handmatig commando dat de waterstofleiding korte tijd onder druk zette het lek veroorzaakte maar men onderzoekt het incident wel nog. Tijdens de tweede poging werden geautomatiseerde processen vervangen door nieuwe handmatige processen en had het lanceringsteam misschien meer tijd moeten gebruiken om ze te oefenen.

Tijdens de brandstoftest van 17 september zal NASA een langzamer en “vriendelijker” proces uitproberen om dergelijke gebeurtenissen te voorkomen.

Het vullen van de SLS-raket met 2,9 miljoen liter vloeibare waterstof en vloeibare zuurstof is een uitdaging voor NASA. Voorafgaand aan de twee lanceerpogingen voerde NASA vier testruns uit maar geen enkele verliep zonder problemen.

NASA moet de Artemis 1-lancering inpassen wanneer de communicatiemiddelen van het Deep Space Network de maanvlucht kunnen ondersteunen.

De DART-missie van de NASA zal op 26 september bedoeld te pletter slaan op een kleine asteroïde en men heeft het Deep Space Network nodig om de resultaten terug te sturen naar de wetenschappers op Aarde. De lancering van Artemis-1 op 23 of 27 september zou elk conflict met die missie moeten vermijden.

Ondertussen is SpaceX van plan om op 3 oktober zijn volgende NASA-bemanningsmissie, Crew-5, naar het ISS te lanceren. Dat is een andere beperking voor wanneer Artemis 1 kan vliegen.

Technisch gezien heeft NASA lanceervensters voor Artemis 1 die gaan van 16 september tot 4 oktober en daarna weer van 17 oktober tot 31 oktober.

Als NASA gereed is om op 23 september te lanceren dan zou die lancering om 12:47 uur Nederlandse tijd plaatsvinden. Dan is er een lanceervenster van 120 minuten. Als die lancering doorgaat dan zou de Orion capsule op 18 oktober terugkeren op Aarde.

Wordt er op 27 september gelanceerd dan gaat de SLS om 17:37 uur Nederlandse tijd omhoog. Het lanceervenster is dan 70 minuten groot en de Orion capsule zal dan op 5 november op Aarde terugkeren.

Eerste publicatie: 11 september 2022
Bron: NASA