Waarnemen

Nieuwe supernova in M101 de meest nabije in tien jaar

Een amateurastronoom ontdekte op 19 mei 2023 een nieuwe supernova in M101 – het Pinwheel stelsel. De supernova zal nog een paar dagen helderder worden  en nog een paar maanden zichtbaar zijn voor amateurastronomen.

Nieuwe supernova in M101
Supernova in M101. De supernova bevindt zich naast de gele pijl rechtsboven in de afbeelding. De opname is op 19 mei 2023 gemaakt, enkele uren na de ontdekking. De supernova had toen een visuele helderheid van magnitude 14,9.

Een nieuwe nabije supernova

Een nieuwe supernova in Messier 101 is de meest nabije tot de Aarde in 10 jaar. De supernova werd op 19 mei 2023 door de amateurastronoom Koichi Itagaki als eerste gevonden. De verwachting is dat de supernova de komende dagen nog in helderheid zal toenemen. Amateurastronomen zullen de supernova naar verwachting enkele maanden kunnen volgen. De supernova, 2023ixf geheten, bevindt zich in de richting van het sterrenbeeld Grote Beer – Ursa Major in de buurt van het uiteinde van de steel.

De vorige keer dat er een supernova in M101 zichtbaar was, was in 2011. Die vorige supernova was vermoedelijk het resultaat van een witte dwerg die een thermonucleaire reactie onderging. De nieuwe supernova is vermoedelijk veroorzaakt door het instorten van de kern van een zware ster aan het eind van zijn leven. Dit wordt een Type II supernova genoemd.

De supernova is niet met het blote oog zichtbaar maar kan wel, zeker fotografisch, met wat grotere amateurtelescopen worden bekeken.

Ursa Major - IAU-kaart
IAU-kaart van het sterrenbeeld Ursa Major – Grote Beer

Hoe dichtbij is de meest nabije in tien jaar?

Messier 101 is ongeveer 21 miljoen lichtjaar van de Aarde verwijderd. Dit betekent dat de supernova die we zien 21 miljoen jaar geleden heeft plaatsgevonden. En ook al is het de meest nabije in tien jaar, het is nog steeds best wel ver weg. Om het effect van een supernova op de Aarde te kunnen maken zou die binnen 50 lichtjaar van de Aarde moeten plaatsvinden. Deze nieuwe supernova is dus geen gevaar voor de Aarde. In plaats daarvan zien we nu een relatief zeldzame gebeurtenis die wetenschappers kunnen gebruiken om meer informatie te verzamelen over supernova’s.

Eerste publicatie: 21 mei 2023
Bron: diverse persberichten