NOIRLab viert 5-jarig bestaan met nieuwe foto van de Rosettenevel
De nieuwe afbeelding van de Rosettenevel werd gemaakt door de Dark Energy Camera (DECam) aan de Victor M. Blanco 4 meter telescoop van de Cerro Tololo Inter-American sterrenwacht in Chili.
De Rosettenevel bevindt zich op een afstand van ongeveer 5000 lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Monoceros – Eenhoorn.
De nevel is ook bekend als Caldwell 49, SH 2-275 en W 16. De nevel heeft een doorsnede van 1,3° aan de sterrenhemel. Dat komt ongeveer overeen met de breedte van je wijsvinger op armlengte afstand.
De Rosettenevel heeft een diameter van 130 lichtjaar en is daarmee vijf keer groter dan de Orionnevel. Ze hebben een vergelijkbare schijnbare grootte en dat komt omdat de Rosettenevel zich veel verder weg bevindt.
“Even opvallend als de “bloemblaadjes” van de nevel is de opvallende afwezigheid van gas in het centrum”, aldus de NOIRLab-astronomen in een verklaring.
“De schuldigen die verantwoordelijk zijn voor het uitgraven van deze holle kern zijn de meest massieve sterren van NGC 2244 – de open sterrenhoop die door de nevel wordt gevoed.
Deze open sterrenhoop werd ongeveer 2 miljoen jaar geleden geboren nadat de gassen van de nevel samenklonterden tot klonten die door hun onderlinge zwaartekracht bij elkaar werden gebracht.
Uiteindelijk groeiden sommige klonten uit tot massieve sterren die sterrenwinden produceerden die krachtig genoeg waren om een gat in het hart van de nevel te boren.
De massieve sterren van NGC 2244 zenden ook ultraviolette straling uit, die het omringende waterstofgas ioniseert en de nevel in een reeks schitterende kleuren verlicht.
De opbollende rode wolken zijn gebieden met H-alpha-emissie, die het gevolg zijn van zeer energieke waterstofatomen die rood licht uitstralen.
Langs de wanden van de centrale holte, dichter bij de massieve centrale sterren, is de straling energetisch genoeg om een zwaarder atoom zoals zuurstof te ioniseren, dat gloeit in de tinten goud en geel.
Tenslotte zijn er langs de randen van de bloemblaadjes dunne ranken in diep roze die gloeien van het licht dat wordt uitgezonden door geïoniseerd silicium.
De heldere en gloeiende kenmerken van de Rosettenevel zijn zeker opvallend; maar de donkere en schaduwrijke kenmerken trekken ook de aandacht.
Rond de kern van de nevel bevindt zich een reeks donkere wolken die “olifantenslurven” worden genoemd, zo genoemd vanwege hun slurfachtige pilaren, aldus de onderzoekers.
Deze structuren zijn ondoorzichtig omdat ze verduisterend stof bevatten en ze vormen de grens tussen de hete schil van geïoniseerde waterstof en de omringende omgeving van koeler waterstof.
Terwijl de schil naar buiten uitzet komt hij koud en klonterig gas tegen dat weerstand biedt aan het duwen van de schil.
Dit creëert de lange en uitgerekte slurven waarvan de lengtes als vingers naar de centrale open sterrenhoop wijzen.
Een van deze donkere kenmerken is de “Moersleutelslurf”, waarvan de klauwachtige kop rechtsboven in de centrale sterrenhoop is te zien.
In tegenstelling tot de prototypische Pillars of Creation die als rechte zuilen staan heeft de handgreep van de “Moersleutel” een ongebruikelijke spiraalvorm die het magnetische veld van de nevel volgt.
Minder voor de hand liggend, maar even interessant, zijn de donkere globules. Soms rond en soms traanvormig, deze kleine stofbollen zijn kleiner dan de bekendere globules en slechts een paar keer zo zwaar als Jupiter.
Een reeks ervan is te zien in de buurt van de “Moersleutel”, maar honderden meer bedekken de hele Rosettenevel. Deze globules kunnen mogelijk bruine dwergen en planeten herbergen.
Over ongeveer 10 miljoen jaar zal de straling van de hete, jonge sterren van NGC 2244 de nevel hebben verdreven. Tegen die tijd zal de rozet er niet meer zijn en zullen de massieve sterren ervan zonder hun moederwolk achterblijven.
Eerste publicatie: 1 oktober2024
Bron: sci-news & anderen
