Zonnestelsel Nieuws

Ongewone hoeveelheid methanol gevonden in komeet 46P/Wirtanen

Komeet 46P/Wirtanen
Hubble opname van komeet 46P/Wirtanen, gemaakt op 13 december 2018. Credit: NASA / ESA / D. Bodewits, Auburn University / J.-Y. Li, Planetary Science Institute.

Met behulp van de Near-Infrared Spectrograph (NIRSPEC) gekoppeld aan de Keck II telescoop in Hawaï hebben astronomen spectroscopische opnamen in het nabije infrarood gedaan van de zeer actieve komeet 46P/Wirtanen. Deze opnames werden gemaakt tijdens de laatste passage in december 2018.

Komeet 46P/Wirtanen werd in januari 1948 ontdekt door de Amerikaanse astronoom Carl Wirtanen. De komeet maakt deel uit van de Jupiterfamilie van kometen. De komeet heeft een grootte van 1,1 kilometer en draait met een periode van 5,4 jaar om de Zon heen. Dit is veel sneller dan de 75-jarige baan van de veel beroemdere komeet Halley. De meeste kometen die door de binnenste delen van het zonnestelsel reizen passeren de Aarde op veel grotere afstand. De passage in december 2018 was daarom interessant.

Met slechts 10 tot 20 minuten waarneemtijd met NIRSPEC waren de astronomen al in staat om metingen van de hoeveelheden en verdelingen te meten van de chemische bouwstenen van de komeet. In de nieuwe NIRSPEC-gegevens vonden de astronomen een ongebruikelijke hoeveelheid methanol (CH3OH), maar ook acetyleen (C2H2), ethaan (C2H6), ammoniak (NH3), waterstofcyanide (HCN), formaldehyde (CH2O) en water (H2O).

Volgens de astronomen heeft 46P/Wirtanen een van de grootste alcohol-aldehyde verhoudingen die tot nu toe in een komeet zijn gemeten. Dit geeft astronomen informatie over hoe koolstof, zuurstof en waterstofmoleculen waren verdeeld in het vroege zonnestelsel tijdens het ontstaan van de komeet.

De nieuwe NIRSPEC-gegevens onthulden ook een ander vreemd kenmerk.

Als kometen dichterbij de Zon komen dan worden de bevroren deeltjes in de kern opgewarmd en sublimeren ze (ze gaan meteen over van vast ijs naar gas0. Dit proces wordt uitgassen genoemd en het zorgt voor de coma van de komeet. De coma is een gigantische wolk van gas en stof die rond de kern van de komeet zichtbaar wordt.

Als de komeet nog dichterbij de Zon komt dan wordt de coma door de druk van de zonnewind weggeblazen en kunnen we een staart zien.

Bij 46P/Wirtanen deden de astronomen echter een vreemde ontdekking: er is, naast de straling van de Zon, nog een ander, onbekend, proces dat de komeet opwarmt. De onderzoekers vonden dat de temperatuurmetingen voor gasvormig water niet significant afnamen met de afstand van de kern tot de Zon en dat duidt op een opwarmingsmechanisme.

Volgens de onderzoekers zijn er een aantal mogelijke verklaringen.

Een is een chemische reactie waarbij zonlicht sommige atomen of moleculen in de dichte coma dicht bij de kern kan ioniseren waardoor er elektronen met hoge snelheid vrijkomen. Als deze geladen elektronen met een ander molecuul botsen kunnen ze wat van hun kinetische energie overdragen en het gasvormige water in de coma opwarmen.

Een andere mogelijkheid is dat er vaste ijsdeeltjes wegvliegen van 46P/Wirtanen. Dit scenario zou overeenkomen met waarnemingen van andere zeer actieve kometen. Het is een klasse van kometen die meer water afgeven dan verwacht als ze al hun gassen rechtstreeks van hun ijzige kern vrijgeven tijdens de nadering tot de Zon.

De resultaten van het onderzoek werden gepubliceerd in de Planetary Science Journal.

Artikel: Boncho P. Bonev et al. 2021. First Comet Observations with NIRSPEC-2 at Keck: Outgassing Sources of Parent Volatiles and Abundances Based on Alternative Taxonomic Compositional Baselines in 46P/Wirtanen. Planet. Sci. J 2, 45;

 

Eerste publicatie: 10 juli 2021
Bron: Sci-News