Buitenaards leven - exoplaneten

Ook planeet gevonden bij de nabije ster AU Microscopium

AQrtist impressie exoplaneet AU Microscopii b
Een artist impressie van de planeet AU Microscopii b. Credit: NASA’s Goddard Space Flight Center / Chris Smith, USRA.

Astronomen hebben met behulp van de Transiting Exoplanet Surevey Satellite (TESS) en de Spitzer Space Telescope (beiden van de NASA) een planeet met de grootte van Neptunus ontdekt die in een baan draait om de nabije ster AU Microscopii.

AU Microscopii is ook bekend als Gliese 803 en HD 197481. De ster bevindt zich op een afstand van 31,9 lichtjaar van de Aarde in het zuidelijke sterrenbeeld Microscoop – Microscopium.

De ster is slechts 22 miljoen jaar oud en maakt deel uit van een collectie nabije sterren die de Bèta Pictoris bewegende groep van sterren wordt genoemd. Deze naam is afkomstig van de grotere en hetere ster Bèta Pictoris die twee planeten heeft. AU Mic bevindt zich nog niet op de hoofdreeks van sterren.

AU Mic is omringd door een relatief zeldzame schijf van puin die zich uitstrekt van 35 tot 210 Astronomische Eenheden van de ster, We kijken vanaf de zijkant tegen deze schijf aan.

AU Microscopium is een kleine ster met een massa van slechts 0,5 zonsmassa. Dergelijke sterren wekken in het algemeen erg sterke magneetvelden op die er voor zorgen dat ze erg actief zijn. Dat verklaart ook waarom het bijna 15 jaar heeft geduurd alvorens de exoplaneet AU Mic b werd ontdekt.

De talrijke vlekken en uitbarstingen aan het oppervlak van AU Mic hinderden de detectie. Die detectie was al gecompliceerd vanwege de aanwezigheid van de stofschijf.

Au Mic b heeft een straal van 0,4 * de straal van Jupiter en een massa van minder dan 0,18 * de massa van Jupiter. De exoplaneet heeft een omlooptijd van 8,5 dagen en de afstand tot de ster bedraagt slechts 0,07 Astronomische Eenheden.

Au Mic is een nabije jonge rode dwerg die is omringd door een grote stofschijf waarin klonters materiaal zijn ontdekt en waarin nu dus, dankzij TESS en Spitzer, ook een exoplaneet is aangetroffen.

De onderzoekers denken dat AU Mic b ver weg van zijn ster is ontstaan en naar binnen toe is gemigreerd naar zijn huidige baan toe. Zoiets kan gebeuren als planeten reageren op de zwaartekracht van andere planeten of een gasschijf.

Daarentegen lijkt dit bijvoorbeeld bij Bèta Pictoris b niet het geval te zijn. De verschillen tussen de beide systemen, die ongeveer even oud zijn, kan ons veel leren over het ontstaan en de migratie van planeten.

In de gegevens van de TESS is nog een andere kandidaat transitie zichtbaar en de onderzoekers hopen dat TESS later dit jaar AU Mic nogmaals zal bestuderen zodat deze transitie hopelijk kan worden bevestigd.

De ster wordt momenteel ook continu gemonitord met nauwkeurige radiale snelheidsmetingen dus nieuwe verrassingen zijn niet uitgesloten.

Het artikel is gepubliceerd in het tijdschrift Nature.

Artikel: P. Plavchan et al. 2020. A planet within the debris disk around the pre-main-sequence star AU Microscopii. Nature 582, 497-500;

 

Eerste publicatie: 27 juni 2020
Bron: SciNews en anderen