Op zoek naar buitenaardse wezens die misschien naar ons op zoek zijn

Astronomen op Aarde gebruiken voornamelijk de transitiemethode om naar planeten bij andere sterren te zoeken. Als een planeet voorlangs een ster beweegt dan wordt het sterlicht een heel klein beetje gedimd en die minieme helderheidsafname kunnen we waarnemen. Een nieuwe studie zoekt naar signalen van buitenaardse beschavingen die mogelijk de transitiemethode gebruiken om de Aarde te bestuderen.

Op 14 februari 2020 heeft het Breakthrough Listen Initiative een enorme hoeveelheid data aan kosmische radiostraling vrijgegeven die astronomen kunnen gebruiken om erin naar technologische signalen van buitenaardse beschavingen te zoeken die misschien wel op zoek zijn naar ons.

Breakthrough Listen, dat gevestigd is aan de universiteit van Berkeley in Californië kondigde de datadump aan op 14 februari 2020. Ook werd tijdens de jaarlijkse vergadering van de American Association fort he Advancement of Science in Washington, aangekondigd dat men onderzoek ging doen naar technologische signalen in deze enorme berg data.

Het nieuwe onderzoek, dat wordt geleid door Sofia Sheikh van de Penn State University, is geïnspireerd op een techniek die astronomen op Aarde gebruiken om planeten buiten ons zonnestelsel te bestuderen. Deze techniek heet de transitiemethode en is gebaseerd op het feit dat het licht van een ster afzwakt als er een planeet voorlangs beweegt. Deze techniek werd onder ander gebruikt door de Kepler Space Telescope die op deze manier duizenden exoplaneten heeft gevonden.

In dit nieuwe onderzoek naar radiostraling zoeken de astronomen naar radiostraling die afkomstig is van 20 nabije sterren die dusdanig ten opzichte van de Aarde staan dat, vanuit de betreffende ster gezien, de Aarde voorlangs de Zon beweegt. Eventuele bewoners op planeten bij die sterren zouden dan ook met behulp van hun telescopen en de transitiemethode de Aarde kunnen bestuderen.

Het team gebruikte de Green Bank Telescope in West Virginia om naar potentiële exoplaneten te zoeken in de zogenaamde C-band. Dit zijn radiogolven met een frequentie tussen 4 en 8 gigahertz.

Green Bank radiotelescoop

Het project is bedacht door Sheikh die als bachelor aan de universiteit van Berkeley dit project startte en die ook de data analyse leidt. Ze controleerde miljarden frequenties op sterke radiostraling. Ze maakte hiervoor gebruik van een van de grootste radio ontvangers in de wereld, de Green Bank Telescope.

Als andere beschavingen telescopen hebben zoals de onze dan zouden ze kunnen weten dat er in ons zonnestelsel planeten voorkomen. Misschien weten ze zelfs dat er leven op de Aarde mogelijk is. Op die manier hebben wij duizenden andere exoplaneten ontdekt dus het is wel zinnig om dit te extrapoleren en te stellen dat andere beschavingen op dezelfde manier planeten vinden. En als ze weten dat wij er zijn dan sturen ze misschien wel signalen naar ons toe.

Hoewel Sheikh en haar team geen technologische signalen van andere beschavingen hebben gevonden, stellen de analyse en andere gedetailleerde studies die de Breakthrough Listen-groep heeft uitgevoerd geleidelijk grenzen aan de locatie en mogelijkheden van geavanceerde beschavingen die in onze sterrenstelsel kunnen bestaan.

“We hebben geen buitenaardse wezens gevonden, maar we stellen zeer strenge beperkingen aan de aanwezigheid van een technologisch capabele soort, met gegevens voor het eerst in het gedeelte van het radiospectrum tussen 4 en 8 gigahertz,” zei hoofdonderzoeker Breakthrough Listen Andrew Siemion, die de media-briefing presenteerde. “Deze resultaten zetten een nieuwe trede op de ladder voor de volgende persoon die langskomt en het experiment wil verbeteren.”

Bubbelbad

Sheikh merkte op dat haar mentor, Penn State hoogleraar astronomie en astrofysica Jason Wright, schatte dat als de oceanen van de wereld elke plaats en golflengte vertegenwoordigden waar we naar intelligente signalen konden zoeken, we tot nu toe alleen de inhoud van een bubbelbad hebben onderzocht.

In dit en andere SETI-onderzoeken heeft het Breakthrough Listen Initiative gezocht naar elektromagnetische straling die overeenkomt met een signaal waarvan we weten dat het van een technologie afkomstig is en naar signalen die afkomstig zouden kunnen zijn van technologie en die afwijkend zijn van de achtergrondruis van natuurlijke astrofysische gebeurtenissen. Dit vereist dat ook signalen van mobiele telefoons, satellieten, GPS, internet, wifi en heel veel andere menselijke bronnen geëlimineerd moeten worden.

Sheikh richtte de Green Bank radiotelescoop gedurende vijf minuten op iedere ster, keek vijf minuten een andere kant op en herhaalde deze stappen hierna nog twee keer. Daarna verwijderde ze alle signalen die in beide waarnemingen zichtbaar waren. Uiteindelijk elimineerde ze de oorspronkelijke een miljoen radiosignalen terug tot enkele honderden. De meeste van deze signalen kon ze verwijderen omdat ze een aardse oorsprong hadden. Het resultaat was vier onverklaarbare signalen die naderhand waren te herleiden naar passerende satellieten.

Omdat Sheikh nabije sterren onderzocht was haar onderzoek gevoelig genoeg om een zender die overeenkomt met de sterkste zenders op Aarde te herkennen. Volgens haar weten we nu dus dat die zender er niet is. Ofschoon dit slechts een klein project is, gaat men verder met nieuwe frequenties en nieuwe gebieden aan de sterrenhemel.

Openbaarmaking van gegevens

Breakthrough Listen heeft bijna 2 petabyte aan data vrijgegeven. Ongeveer de helft hiervan is afkomstig van de Parkes radiotelescoop in New South Wales in Australië. De andere helft is afkomstig van de Green Bank radiotelescoop. Het is de tweede belangrijke datadump die door de vier jaar oude zoektocht naar buitenaardse intelligentie (SETI) is gedaan.

In juni 2019 was een petabyte aan data van radio- en optische telescopen vrijgegeven. Dat was destijds de grootste hoeveelheid aan SETI-data die ooit waren vrijgegeven. Met deze vrijgaves nodigt Breakthrough Listen het publiek uit om in deze data te zoeken naar signalen van buitenaardse intelligenties.

Breakthrough Listen hoopt dat de nu vrijgegeven datasets nieuwe en interessante dingen opleveren. Is het geen ander intelligent even dan hopelijk nog niet bekende natuurlijke astronomische fenomenen.

Eerste publicatie: 18 februari 2020
Bron: spacedaily en anderen