Astronomisch Nieuws

Pluto: de andere rode planeet

Pluto en Charon
Pluto en Charon, gefotografeerd door de New Horizons op 1 juli 2015

Welke kleur heeft Pluto? Uit het meest recente beeldmateriaal van de New Horizons blijkt dat Pluto verschillende tinten roodbruin bevat. Ofschoon dit doet denken aan Mars is het vrijwel zeker dat de kleur door iets anders wordt veroorzaakt. Op Mars wordt de rode kleur veroorzaakt door ijzeroxide, roest dus. Op de dwergplaneet Pluto wordt de roodbruine kleur vermoedelijk veroorzaakt door koolwaterstofmoleculen die ontstaan onder invloed van kosmische straling en ultraviolet licht van de Zon dat reageert met methaan in de atmosfeer en aan het oppervlak van Pluto.

De roodbruine kleur van Pluto is al veel langer bekend maar de New Horizons zal de wetenschap in staat stellen om de kleuren aan het oppervlak te correleren met de geologische samenstelling. Dit maakt het mogelijk een beter model over de evolutie van de dwergplaneet op te stellen

Experts hebben lange tijd aangenomen dat de roodbruine stoffen worden gevormd als een bepaalde golflengte uit het ultraviolette spectrum van de Zon, de zogenaamde Lyman-alpha lijnen, moleculen van methaangas (CH4) in de atmosfeer van Pluto raken waardoor er chemische reacties op gang komen die complexe organische verbindingen vormen die tholines worden genoemd. Deze tholines vallen naar het oppervlak en veroorzaken daar een roodbruine smurrie.

Recente metingen met het Alice-instrument aan boord van de New Horizons hebben aangetoond dat diffuse Lyman-alpha gloed van alle kanten op Pluto valt waardoor er genoeg straling is om ook aan de nachtzijde en gedurende de winter tholines te produceren.

Tholines zijn ook aangetroffen op andere plaatsen in ons zonnestelsel, waaronder de manen Triton en Titan, de grootste manen van Neptunus en Saturnus.

Samengestelde kleuren kaart van Pluto
Samengestelde kleuren kaart van Pluto

De eerste kaart die van Pluto is gemaakt is in bijna echte kleuren, de kleuren die je zou zien als je aan boord van de New Horizons zou kunnen zijn. De linkeropname toont het noordelijk halfrond van Pluto, gemaakt uit de beste zwart-wit opnames die zijn gemaakt door het LORRI-instrument aan boord van de New Horizons. De rechter kaart is gemaakt aan de hand van opnames gemaakt door het RALPH-instrument en in het midden een gecombineerde opname van LORRI-en RALPH-data. De opnames zijn gemaakt tussen 23 en 29 juni toen de New Horizons zich nog op een afstand van 24 miljoen tot 18 miljoen kilometer van Pluto bevond.

De grootste donkere vlek op Pluto is duidelijk roder van kleur de rest van het oppervlak terwijl de helderste gebieden een meer neutraal grijze kleur hebben. Op 14 juli maakt de New Horizons een scheervlucht lang de planeet. De onderzoekers hopen dan nog veel meer te leren over deze verre dwergplaneet.

Bron: Diverse persberichten, 3 juli 2015

Foto credit: NASA/JPL