Poetsbeurt voor de InSight op Mars
Het stof stapelde zich overal op. Opgewerveld door de wind van Mars bedekte het de zonnepanelen van de InSight lander. Deze zonnepanelen zijn de energiebron voor de lander maar ze werden bedekt met een steeds dikkere laag rood stof. Nu heeft de NASA een stap in de goede richting aangekondigd voor de sonde: door te bevelen het vuil te laten vallen slaagden ze erin een deel ervan los te maken waardoor de stroomvoorziening van InSight een oppepper kreeg.
De contra-intuïtieve manier om de panelen schoon te maken had niet op een beter moment kunnen komen. Mars nadert zijn aphelium, het verste punt in zijn baan om de Zon, dus InSight moest al energie besparen. Hoewel het team zich op dit moment had voorbereid op een lager stroomverbruik, het werk van de lander loopt door tot tenminste 2022, was de gegevensverzameling tot stilstand gekomen vanwege de vervuiling van de zonnepanelen. In februari werkten de panelen, volgens NASA, op iets meer dan een kwart van hun volledige capaciteit.
Het team probeerde andere methodes om het stof van de panelen af te krijgen. Ze probeerden de motoren te laten draaien die werden gebruikt om de zonnepanelen, met de grootte van een tafel, te openen, in de veronderstelling dat de trillingen wat stof zouden afstoten. Dat werkte niet. Anderen suggereerden dat de Ingenuity, de helikopter op Mars, over zou kunnen vliegen en het stof eraf zou kunnen blazen maar helaas is die veel te ver verwijderd van de InSight lander.
Maar de meest recente truc is geslaagd. Met behulp van de robotarm van InSight schepte NASA wat vuil op en kiepte het op het stof dat op de panelen lag. Toen die sedimentkorrels de panelen raakten stuiterden ze terug en namen kleine stofdeeltjes mee. Het effect werd door de stevige wind op Mars versterkt.
Nog niet zo lang geleden zag het er somber uit voor InSight. De sonde arriveerde in november 2018 op de rode planeet. In januari dit jaar maakte NASA bekend dat ze stopten met pogingen om te graven in de bodem van Mars. Dit onderdeel, de zogenaamde “mol” kwam, ondanks verwoede pogingen, maar een paar centimeter diep. Een maand later, net voor de aankomst van de Perseverance rover, maakte het InSight team bekend dat een deel van het onderzoek zou worden uitgesteld want de aankomende winter op Mars zou leiden tot minder energie voor de lander.
De nu gevolgde methode om de zonnepanelen af te stoffen heeft geleid tot ongeveer 30 wattuur meer energie per dag. Dit betekent niet dat InSight op vol vermogen de winter in kan maar het zorgt er wel voor dat het team nog enkele weken kan werken voordat het tempo moet worden teruggeschroefd.
De zonnepanelen van InSight waren overigens helemaal niet ontworpen om zo lang te overleven. De missie is al een keer verlengd. Het lijkt erop dat NASA de apparaten die het naar Mars stuurt nog altijd goed bouwt en met een beetje creativiteit kan er nog wat langer wetenschap worden bedreven op de rode planeet.
Eerste publicatie: 5 juni 2021
Bron: Gizmodo en anderen
