Het sterrenbeeld Quadrans Muralis

24 april 2019 kuuke 2399 weergaves het sterrenbeeld quadrans muralis, muurkwadrant, quadrans muralis, verouderde sterrenbeelden

Quadrans Muralis - Bode — Quadrans Muralis is afgebeeld op kaart VII van de Uranographia van Johann Bode. Het bevindt zich net boven de uitgestrekte arm van Boötes. Het kronkelende lichaam van Draco – Draak bevindt zich noordelijker. De afbeelding komt uit de Uranographia van Johann Bode die in 1801 werd gepubliceerd.

Een van de best bekende in onbruik geraakte sterrenbeelden is Quadrans Muralis. We kennen dit sterrenbeeld nog omdat het de naamgever is van de jaarlijkse meteorenzwerm de Quadrantiden. Deze meteorenzwerm is ieder jaar begin januari zichtbaar, de radiant van deze meteorenzwerm bevindt zich in het noordelijke deel van het sterrenbeeld Boötes – Ossenhoeder in het deel waar vroeger zich het Muurkwadrant bevond.

Het sterrenbeeld is bedacht door de Franse astronoom Joseph Jérôme de Lalande (1732 – 1807) die directeur was van de sterrenwacht van de l‘École Militaire in Parijs. Het stelt het muurkwadrant voor van de sterrenwacht. Lalande gebruikte dit kwadrant samen met zijn neef Michel Lefrancois de Lalande (1766 – 1839) voor het bepalen van de posities van sterren. Veertig jaar eerder had een andere Franse astronoom, Nicolas Louis de Lacaille de zuidelijke sterrenhemel voorzien van verschillende wetenschappelijke instrumenten en Lalande ging in deze traditie verder aan de noordelijke sterrenhemel.

Quadrans Muralis verscheen als Le Mural voor het eerst in 1795 in de Atlas Céleste van de Franse astronoom Jean Fortin. De eerste editie van deze atlas was in 1776 verschenen en de editie van 1795 werd door Lalande en zijn collega Pierre Mechain bijgewerkt. Het nieuwe sterrenbeeld stond op plaat 2 van deze atlas maar werd niet genoemd in de begeleidende tabellen met sterren. Lalande publiceerde in 1796 in de “Connaissanse des Temps” een tabel met circumpolaire sterren en daarvan waren negen sterren met een visuele helderheid van magnitude 5 tot 7 toegekend aan Quadrans Muralis.

In 1801 verscheen de Uranographia van Johann Bode en hij had het sterrenbeeld opgenomen met de Latijnse naam Quadrans Muralis. Bode’s versie van het sterrenbeeld was een beetje kleiner dan de versie van Lalande zodat er minder overlap was met de al bestaande sterrenbeelden. Omstreeks 1830 werd voor het eerst de meteorenzwerm de Quandrantiden herkend en benoemd en in die tijd werd het sterrenbeeld dan ook algemeen erkend. Helaas was dit toch onvoldoende want aan het eind van de 19^de eeuw was het sterrenbeeld op veel sterrenkaarten weer verdwenen.