Astronomisch Nieuws

Ring van stervorming waargenomen rond Kappa Orionis

Stervorming rond Kappa Orionis
Stervorming rond Kappa Orionis. De opnames zijn samengesteld uit opnames bij verschillende golflengtes. Credit: Pillitteri et al., 2016

Astronomen hebben rond de ster Kappa Orionis een ring van stervorming waargenomen. κ Orionis, ook bekend als Saiph, bevindt zich in het zuidoostelijke deel van het sterrenbeeld. Het is een zware ster met een massa van ongeveer 15 zonsmassa die zich op een afstand van ongeveer 650 lichtjaar bevindt. Volgens wetenschappers komen er in de onlangs ontdekte ring verschillende groepen sterren voor.

Het team van astronomen van het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics in Cambridge heeft met behulp van de Europese XMM-Newton satelliet röntgenwaarnemingen uitgevoerd aan twee gebieden in de buurt van Kappa Orionis die jonge sterachtige objecten bevatten. Ze ontdekten in totaal 121 interessante röntgenbronnen die sterren, protosterren en kandidaat Klasse III sterren bleken te zijn. Deze objecten (YSO’s in het Engels: Young Stellar Objects) vormen een stervormende schil met een doorsnede tussen 16 en 26 lichtjaar.

Erg jonge sterren zenden altijd veel röntgenstraling uit. Deze röntgenstraling wordt vaak gebruikt om jonge sterren te ontdekken die nog zijn omhuld door gas en stof. Optische waarnemingen en waarnemingen in het infrarood zijn veel minder geschikt om dergelijke objecten te bestuderen. Röntgenstraling kan veel beter door gas en stof heen dan optische fotonen.

Orion - namen van de sterren
Klik op de afbeelding voor een kaart met de namen van de sterren.

Het onderzoeksteam vergeleek waarnemingen van de sterren in de buurt van Kappa Orionis met die van de donkere stofwolk L1641. Het bleek dat de sterren bij Kappa Orionis significant helderder zijn dan de sterren in L2641.

Het bestaan van deze ring van jonge sterren is belangrijke informatie bij het begrijpen van stervormingsprocessen. Het ondersteunt een scenario waarin sterwinden van een zware ster die zich in het centrum van een gaswolk bevindt gas wegblaast dat zich verderop weer concentreert. Dit gas kan dan samentrekken waardoor er weer nieuwe sterren ontstaan. Uiteraard zijn er nog verdere studies nodig om dit scenario verder te onderbouwen

De onderzoekers willen graag vervolgwaarnemingen doen met behulp van optische spectroscopie omdat met die techniek temperaturen, zwaartekracht, chemische samenstelling en de leeftijd van deze sterren kan worden bepaald. Ook wachten de onderzoekers op gegevens van de GAIA (Global Astrometric Interferometer for Astrophysics) satelliet wat ook die kunnen mogelijk een grote bijdrage leveren aan het onderzoek.

Als de waarnemingen door GAIA en andere waarnemingen worden bevestigd dan is deze ring van sterren er eentje van verschillende ingebedde schillen die in de Orion-Eridanus wolk zijn gevonden. Deze ring van sterren kan een goed voorbeeld zijn van een stervormingsmechanisme waarbij zware sterren gas en materie wegblazen dat dan wordt geconcentreerd en waar zich daarna weer nieuwe sterren uit kunnen vormen.

Laatste bewerking: 13 maart 2016
Bron: A star forming ring around Kappa Ori 250 pc from the Sun