Astronomisch Nieuws

Röntgentelescoop eROSITA ziet enorme supernovarestant

supernovarestant Hoinga in röntgenstraling
Deze afbeelding  van SRG/eROSITA toont SNR Hoinga. De grote heldere vlek in het onderste deel van de opname is de supernovarestant SNR Vela. De kleuren van de opname komen overeen met de energieën van de gedetecteerde röntgenfotonen. Rood is het energiegebied van 0,3 tot 0,5 keV, groen 0,6 tot 1,0 keV en blauw 1,0 tot 2,4 keV. Credit: SRG / eROSITA / Becker et al., doi: 10.1051/0004-6361/202040156.

Astronomen hebben met behulp van de eROSITA röntgentelescoop, die zich aan boord van de Spektrum-Roentgen-GAMMA (SRG) ruimtesonde bevindt, de grootste supernovarestant ooit met röntgenstraling gevonden.

De onderzoekers willen hun expertise over meerdere golflengten combineren, van radiostraling tot röntgenstraling, om zo te zoeken naar honderden supernovarestanten (SNR’s).

De eROSITA telescoop is een factor 25 gevoeliger dan zijn voorganger ROSAT. De onderzoekers verwachten dus in de komende jaren heel veel nieuwe supernovarestanten te vinden. Maar ze waren wel blij verrast dat ze er nu al eentje te pakken hebben.

De SNR heeft de aanduiding G249.5+24.5 gekregen met als bijnaam Hoinga. Het nieuw gevonden SNR behoort tot de grootste SNR’s die zijn gevonden op golflengtes anders dan radiogolflengtes.

Tot hun verrassing is Hoinga de grootste SNR die ooit met behulp van röntgenstraling is gevonden. Uitgedrukt in schijnbare grootte is de SNR ongeveer 90 keer groter dan de Volle Maan

Voor astronomen is het nog een mysterie waar a die supernovarestanten zich bevinden want er is een groot verschil tussen het verwachte aantal in ons sterrenstelsel en het aantal dat daadwerkelijk in eerdere onderzoeken is geïdentificeerd.

De onderzoekers denken dat er ongeveer 1200 SNR’s in ons sterrenstelsel zijn te vinden maar tot nu toe zijn er slechts ongeveer 300 gevonden.

Door oude radiowaarnemingen te doorzoeken ontdekten de onderzoekers dat Hoinga daar zat te wachten op ontdekking maar omdat de SNR zich hoog boven het vlak van ons sterrenstelsel bevindt werd de SNR gemist.

SNR’s worden normaliter niet hoog boven het galactische vlak gevonden dus deze gebieden worden niet heel erg vaak meegenomen in onderzoeken of de verkregen gegevens worden niet volledig bestudeerd. Dit betekent dat er in deze gebieden vermoedelijk nog meer supernovarestanten zijn te vinden.

Radiowaarnemingen hebben aangetoond dat het hier gaat om een supernovarestant van gemiddelde leeftijd dat zich relatief dicht bij de Aarde bevindt. Dergelijke berekeningen zijn met alleen röntgenwaarnemingen veel onnauwkeuriger.

De resultaten zijn gepubliceerd in het tijdschrift Astronomy & Astrophysics.

Artikel: W. Becker et al. 2021. Hoinga: A supernova remnant discovered in the SRG/eROSITA All-Sky Survey eRASS1. A&A, in press;

 

 

Eerste publicatie: 8 maart 2021
Bron: Max Planck Institute for Extraterrestrial Physics