Rusland lanceert onbemande Sojoez om lek ruimteschip aan ISS te vervangen
Er is hulp onderweg voor drie astronauten die momenteel afhankelijk zijn van een lek ruimtevaartuig dat is aangemeerd bij het International Space Station.
Een vervangend Russisch Sojoez-ruimtevaartuig, MS-32 genaamd, is op weg naar het ISS om de nieuwe rit naar huis te worden voor kosmonauten Sergey Prokopyev en Dmitry Petelin en de NASA-astronaut Frank Rubio. De lancering vond vrijdag 24 februari 2023 plaats vanaf de door Rusland gerunde ruimtevaartbasis Baikonoer in Kazachstan. Die lancering was om 01:24 uur Nederlandse tijd.
De Sojoez MS-32 moet op maandag 27 februari 2023 koppelen aan het ISS om de drie bemanningsleden voor het eerst in twee maanden eindelijk een volledig functionerende reddingsboot te geven na een koelvloeistoflek aan hun oudere Sojoez MS-22. De koppeling wordt verwacht voor 27 februari 02:01 uur Nederlandse tijd.
De lancering en koppeling van de Sojoez vinden plaats tijdens een zeer drukke week voor ISS-activiteiten. Naar verwachting zal SpaceX op maandag 27 februari een Crew Dragon met aan boord Crew 6 naar het ISS lanceren. Die zal ongeveer 24 uur later koppelen aan het ISS.
De problemen voor het trio van Expeditie 69 begonnen op 14 december 2022 nadat hun aangemeerde Sojoez MS-22 een koelvloeistoflekkage veroorzaakte. Hoewel het incident geen directe bedreiging vormde voor het ISS of zijn activiteiten besloot de Russische federale ruimtevaartorganisatie Roscosmos dat er een nieuwe Sojoez nodig was om de lekkende MS-22 te vervangen. Een inslag van een micrometeoroïde op de Sojoez wordt genoemd als de oorzaak van het lek.
Het plannen van die Sojoez-lancering stuitte ook op nogal wat problemen. In eerste instantie zou de Sojoez MS-32 in het late voorjaar een normale missie ter vervanging van de bemanning uitvoeren. Roscosmos duwde het door tot 19 februari en koos ervoor om de MS-32 zonder bemanning te lanceren om zo drie volledige stoelen te geven aan de vastzittende Sojoez MS-22-bemanning. In plaats van mensen vervoert de MS-32 ongeveer 500 kilogram aan voorraden en een speelgoedteddybeer om als indicator voor gewichtsloosheid te dienen.
Er waren mogelijkheden om de bemanning in geval van nood tussentijds naar huis te brengen; twee kosmonauten zouden de beschadigde MS-22 kunnen gebruiken, aldus Roscosmos, omdat twee bemanningsleden het ruimtevaartuig minder zouden opwarmen dan drie. Rubio zou ondertussen een extra stoel gebruiken van de reeds aangemeerde SpaceX Crew-5 om samen met vier andere astronauten het ISS te verlaten, mocht dit nodig zijn.
Het schema voor de lancering van de Sojoez MS-32 werd verder gecompliceerd na een koelvloeistoflekkage van de progress-82 vrachtcapsule op 11 februari 2023. In eerste instantie stelde Roscosmos de lancering van de Sojoez MS-23 uit tot maart voor het geval de twee ruimtevaartuigen gerelateerde lekken zouden hebben. Nieuwe foto’s van Progress na de geplande ontkoppeling op 17 februari 2023 stelden Roscosmos echter in staat om een versnelde Sojoez-lanceerdatum van 24 februari door te drukken.
De twee koelvloeistoflekken, stelden Roscosmos-functionarissen vast, waren niet gerelateerd en werden veroorzaakt door afzonderlijke inslagen van micrometeoroïden. Desalniettemin heeft de herschikking van het schema geleid tot een grote verandering in de ISS-activiteiten: de drie Sojoez MS-22/MS-23 bemanningsleden zullen hun tijd in de ruimte verdubbelen tot ongeveer een jaar. Ze komen pas in september 2023 weer naar de Aarde terug.
De extra tijd in de ruimte stelt Roscosmos in staat om nog een Sojoez te lanceren, dit keer met bemanning, om als aflossing te dienen voor het trio van Expeditie 69. De bemande Sojoez MS-24 zal waarschijnlijk in september worden gelanceerd.
Eerste publicatie: 25 februari 2023
Bron: NASA/space.com
