Ruimtestations

Saljoet 1 – het eerste ruimtestation

Saljoet 1
Saljoet 1 met op de achtergrond Sojoez 11

Ondanks een serie problemen zorgde het ruimtestation Saljoet 1 voor een belangrijke vooruitgang in het wonen en werken in de ruimte. Saljoet 1 plaveide de weg voor nieuwere ruimtestations. Het ruimtestation werd in 1971 door de Sovjet-Unie gelanceerd. Het draaide bijna 3000 keer om de ruimte. Saljoet 1 was 175 dagen in bedrijf voor het, gepland, neerstortte in de Stille Oceaan.

Saljoet 1 had de vorm van een cilinder en bestond uit drie compartimenten voor de astronauten die onder druk stonden en een deel dat niet onder druk stond en dat bedoeld was voor de motoren etc. Het ruimtestation was ongeveer 20 meter lang en had een diameter van 4 meter. Aan beide zijden waren twee sets zonnepanelen bevestigd die zorgden voor de energievoorziening.

Op bezoek naar Saljoet 1

Saljoet 1 werd op 19 april 1971 gelanceerd. Twee dagen later werd de Sojoez 10 gelanceerd met een boord drie bemanningsleden die op weg gingen naar het nieuwe ruimtestation. Het was de bedoeling dat ze gedurende 30 dagen in het ruimtestation zouden verblijven. De kosmonauten probeerden aan de Saljoet 1 te koppelen maar ondanks dat de koppeling lukte kregen ze het luik naar de Saljoet 1 niet geopend. E keerden zonder succes vervroegd huiswaarts. Tijdens de terugkeer in de atmosfeer trad er een probleem op met de luchtvoorziening in de Sojoez 10. Een van de kosmonauten verloor het bewustzijn maar alle drie overleefden ze zonder blijvende nadelige gevolgen.

Op 6 juni 1971 bracht de Sojoez 11 de kosmonauten Georgi Dobrovolski, Vladislav Vokoz en Victor Patsayev naar Saljoet 1. Na drie uur koppelden ze met succes aan de Saljoet 1. Ze bleven gedurende 383 omwentelingen aan boord van het ruimtestation. Dit komt overeen met iets meer dan drie weken waarmee ze meteen een nieuw verblijfsrecord in de ruimte vestigden. Op 16 juni 1971 zorgde rook uit een controlepaneel ervoor dat ze het ruimtestation dreigden te moeten verlaten maar na het uitschakelen van het paneel verdween het probleem en konden ze blijven.

Op 29 juni ging de bemanning terug naar de Sojoez 11 en werd begonnen aan de terugkeer naar de Aarde. Het noodlot sloeg toe toen tijdens de terugkeer een ventilatieklep open ging waardoor alle druk in de Sojoez verdween. Kosmonauten droegen in dit tijd geen ruimtepakken tijdens de vlucht. Alle drie de kosmonauten kwamen om het leven. Het resulteerde in verschillende veranderingen in de manier waarop de Sovjet Unie ruimtevaart bedreef. Deze wijzigingen konden niet geïmplementeerd worden in de tijd dat Saljoet 1 om de Aarde draaide. Er werden geen andere reizen meer naar het ruimtestation gemaakt.

Op 11 oktober 1971 werden de motoren van de Saljoet 1 voor het laatst afgevuurd. Het ruimtestation kwam in een lagere baan die er uiteindelijk voor zorgde dat het in de Stille Oceaan plonsde. Ondanks zijn vroege dood zette Saljoet 1 wel de norm voor zijn opvolgers. De Sovjets gingen verder met het lanceren van ruimtestations die voor kortere tijd om de Aarde draaiden. Pas jaren later waren ze klaar voor een langjarig project.

Mir

In 1986 lanceerde de Sovjet-Unie de eerste delen van het ruimtestation Mir. Dit ruimtestation werd in een periode van 10 jaar opgebouwd. Mir was met een lengte van 19 meter en breedte van 31 meter aanzienlijk groter dan Saljoet 1. Mir woog 129.700 kilogram en was daarmee zeven keer zwaarder dan ’s werelds eerste ruimtestation.

Gedurende de 15 jaar dat Mir in de ruimte was draaide het meer dan 86.000 keer om de Aarde heen. Het ruimtestation werd gedurende 80% van de tijd in de ruimte bewoond. Er was plek voor drie bemanningsleden die voor langere tijd er konden verblijven. In sommige gevallen was er plaats voor een vierde bemanningslid dat korter aan boord bleef. Valeri Polyakov verbleef 437 dagen en 18 uur aan boord van het ruimtestation en hij vestigde daarmee het record voor de langste ononderbroken bemande ruimtevlucht. Mir crashte op 23 maart 2001 in het zuidelijke deel van de Stille Oceaan.

International Space Station

De eerste delen van het negende bemande ruimtestation, het International Space Station, werden in 1998 gelanceerd. Het is een samenwerking tussen vijf ruimtevaartagentschappen: de Verenigde Staten, Japan, Canada, Rusland en de ESA. Het ruimtestation is inmiddels bezocht door astronauten uit meer dan 15 landen. Het ISS is bijna 73 meter lang en 109 meter breed. Het ISS weegt iets minder dan tweemaal het ISS. In 2010 brak het ISS het record in de ruimte van Mir.

Ofschoon het allereerste ruimtestation Saljoet 1 door problemen werd geplaagd zette het wel de norm voor grotere en meer permanent bewoonde ruimtestations.

 

Eerste publicatie: 19 april 2019