ster van de week

Schedar – het hart van de koningin

Cassiopeia volgens Mercator
Cassiopeia zoals door Mercator in 1551 afgebeeld op zijn hemelglobe. Credit: Wikimedia Commons.

Als je bekend bent met het sterrenbeeld Cassiopeia – de koningin – dan weet je dat het één van de gemakkelijkst herkenbare sterrenbeelden aan de hemel is. Cassiopeia heeft, afhankelijk van de tijd van het jaar, de vorm van een W of een M. De helderste ster van Cassiopeia heet Schedar en markeert de rechterpunt van de W – of de linkerpunt van de M – van dit bekende sterpatroon.

Schedar in de folklore

Als de helderste ster van het sterrenbeeld Cassiopeia zijn er geen geweldige verhalen verbonden aan de ster maar net zoals alle andere sterren heeft Schedar wel een interessante geschiedenis. De naam Schedar stamt af van het Arabische woord voor “borst”.

Op oude sterrenkaarten zoals de tekeningen die de cartograaf Gerardus Mercator in 1551 maakte wordt Schedar – alpha Cassiopeiae, afgebeeld in de buurt van het hart van de hemelse koningin. Op zijn globe is Cassiopeia afgebeeld als de koningin van Ethiopië die beroemd was om haar ijdelheid. Als straf voor haar ijdelheid zit ze geketend aan haar stoel en hangt ze onderste boven aan de sterrenhemel.

Op zoek naar Schedar

Vanuit onze streken is Cassiopeia een circumpolair sterrenbeeld. Dat betekent dat we het sterrenbeeld het gehele jaar door kunnen zien. Gedurende de herfstmaanden staat Cassiopeia en dus ook Schedar voor ons hoog aan de hemel.

Het sterrenbeeld Cassiopeia
Het sterrenbeeld Cassiopeia

Schedar in de wetenschap

Schedar bevindt zich op een afstand van ongeveer 230 lichtjaar en heeft een visuele helderheid van magnitude 2,2. Enkele eeuwen geleden rapporteerden astronomen dat de ster veranderlijk was maar moderne astronomen hebben geen helderheidsvariaties kunnen waarnemen.

Schedar heeft een massa van ongeveer 5 zonsmassa maar is kouder dan de Zon. Het is een oranje reuzenster en net zoals alle andere reuzen draait de ster maar langzaam om zijn as. Schedar heeft ongeveer 102 dagen nodig om eenmaal om zijn as te draaien. Onze Zon doet dat in ongeveer 25 dagen.

De ster heeft drie begeleiders en die bevinden zich alle drie te dicht bij de ster om gemakkelijk te kunnen waarnemen. De drie begeleiders zijn opgenomen in de Washington Double Star Catalog maar naar we nu weten zijn het geen echte begeleiders maar gaat het om sterren die vanaf de Aarde gezien toevallig op een lijn met Schedar liggen.

 

Eerste publicatie: 18 oktober 2017