Ruimtevaartnieuws

Skylab – 50 jaar later

Vandaag 50 jaar geleden (14 mei 1973) werd een Saturnus V-raket gelanceerd met aan boord Skylab. Het ruimtestation maakte gebruik van Apollo-technologie, waaronder het gebruik van de Apollo ruimtesonde om Skylab-bemanningen af te leveren en terug te brengen naar de Aarde.

Het Amerikaanse ruimtestation Skylab
Het Amerikaanse ruimtestation Skylab gefotografeerd vanuit de SL-4 door de laatste vertrekkende bemanning (credit: NASA)

Skylab – Amerika’s eerste ruimtestation

Skylab was het eerste Amerikaanse ruimtestation. Drie bemanningen leefden en werkten uiteindelijk meer dan 171 dagen in de ruimte. Voor mensen van een bepaalde leeftijd, die al leefden toen Skylab werd gelanceerd, is het ruimtestation misschien het best bekend om zijn dramatische en veelbesproken terugval naar de Aarde. Maar daar later meer over.

Over het algemeen had Skylab twee belangrijke doelen. Ten eerste had NASA geprobeerd te bewijzen dat mensen gedurende langere tijd in de ruimte konden wonen en werken. Ten tweede zouden de astronauten aan boord van Skylab onze kennis van de Zon en zonneastronomie bestuderen en uitbreiden.

De lancering verliep niet vlekkeloos

Tijdens de lancering kwam een schild dat bedoeld was om het ruimtestation te beschermen tegen meteorieten, los en scheurde van het ruimtestation af. De eerste bemanning moest deze situatie dus verhelpen terwijl ze ongeveer 435 kilometer boven het aardoppervlakten zweefden.

Tegelijkertijd zorgde het loskomen van het schild ervoor dat een van de vleugels van de zonnepanelen gedeeltelijk werd uitgevouwen. Vervolgens bliezen de stuwraketten van de tweede trap het de ruimte in. En vanwege deze gebeurtenis bedekte een band van het schild een andere vleugel van de zonnepanelen zodat die vleugel niet helemaal open kon om stroom op te wekken.

Gelukkig waren alle andere apparatuur en functies van het ruimtestation in orde. Zo waren de Apollo Telescope Mount – het zone-observatorium van Skylab – met zijn zonnepanelen en vooral de drukregeling van het ruimtestation allemaal in goede staat.

Het Skylab-team op Aarde had meer dan een week nodig om Skylab te stabiliseren en oplossingen te vinden voor verschillende problemen. Bovendien pakten ze een ernstige oververhitting van het vaartuig aan door de houding met de neus omhoog te variëren om zo een acceptabele positie te behouden.

Eindelijk was het ruimtestation operationeel maar het elektrische systeem functioneerde enige tijd op slechts 50% van zijn ontwerpcapaciteit.

Skylab was een succes

In totaal waren er drie bemanningen – met elk drie leden – die in Skylab woonden. Ze woonden en werkten er in totaal 171 dagen en 13 uur. De bemanningen voerden meer dan 300 experimenten uit, waaronder het testen van het vermogen van de mens om zonder zwaartekracht te leven. Ze namen ook de Zon en de Aarde waar.

De bemanningen vestigden nieuwe ruimterecords, waaronder manuren in ruimte en tijd in ruimtewandelingen. Hun gecombineerde totalen overtroffen op dat moment alle eerdere ruimtevluchten ter wereld.

Het was Amerika’s eerste echte ruimtestation

Skylab toonde aan dat mensen een ruimtestation kunnen onderhouden, experimenten kunnen uitvoeren en ingoede lichamelijke gezondheid kunnen blijven terwijl ze in de gewichtsloosheid van de ruimte leven. De eerste bemanning bleef 28 dagen aan boord. De tweede bemanning was 59 dagen in de ruimte. En de derde bemanning bleef 84 dagen in het ruimtestation. Skylab was ook het eerste ruimtestation dat bevoorradingsschepen ontving, iets wat nu een normaal verschijnsel voor het ISS is.

De bemanning van Skylab bestudeerde zonnevlammen vanuit de ruimte en volgde cyclonen en orkanen op Aarde. in totaal namen ze meer dan 170.000 foto’s van de Zon en meer dan 46.000 foto’s van de Aarde.

Overigens deed de derde bemanning enkele waarnemingen van komeet Kohoutek, een komeet die werd gehypet als mogelijke komeet van de eeuw maar dat helaas niet waar wist te maken.

De laatste dagen en de terugkeer van Skylab

Nadat de laatste bemanning naar de Aarde was teruggekeerd voerde het grondpersoneel nog een paar laatste testen uit met de systemen aan boord. In de eerste plaats controleerden ze op apparatuurstoringen en hoeveel de systemen waren verslechterd in de tijd die ze in de ruimte hadden doorgebracht.

Uiteindelijk werd Skylab in positie gebracht voor terugkeer en werden al zijn systemen stilgelegd. Verwacht werd dat de baan van Skylab in 10 jaar tijd zou vervallen.

Maar Skylab bleef slechts acht jaar in een stabiele baan en kwam dus eerder dan verwacht terug naar de Aarde.

En zijn val naar de Aarde kreeg veel publiciteit! Het was misschien wel de eerste grote val van een satelliet uit een baan om de Aarde.

Na veel speculaties over waar Skylab zou crashen – en of het mensen of dingen op de grond zou beschadigen – stortte Skylab uiteindelijk op 11 juli 1979 neer op Aarde. het zorgde ervoor dat grote stukken hardware in de Indische Oceaan en op West-Australië vielen.

En het is beroemd dat het de dunbevolkte stad Esperance in West-Australië ertoe bracht om NASA een boete van 400 dollar op te leggen wegens het dumpen van zwerfafval!

Samengevat: Skylab was het eerste ruimtestation van Amerika. Drie bemanningen leefden en werkten meer dan 171 dagen in de ruimte. Ze bestudeerden de Zon en de Aarde en toonden aan dat mensen lange tijd in de ruimte konden leven en werken.

Eerste publicatie: 14 mei 2023
Bron: NASA, EarthSky, space.com