Staat vulkaan Loki op Io op uitbarsten?
Uit gegevens die in de loop van de jaren zijn verzameld zou blijken dat de grootste vulkaan op de Io, een maan van Jupiter en de geologisch meest actieve maan in het zonnestelsel, vermoedelijk midden september, zeer binnenkort dus, zal uitbarsten.
Nu volgen vulkanen als het op uitbarstingen aankomt, hun eigen onvoorspelbare ritme. Dit geldt echter niet voor Loki, de grootste vulkaan op Io. Als deze vulkaan uitbarst, en dat doet Loki op regelmatige tijden, dan is de vulkaan verantwoordelijk voor 15% van de totale hitteproductie van de maan. De vulkaan heeft een doorsnede van ongeveer 200 kilometer. Uitbarstingen van Loki zijn dermate hevig dat ze met telescopen vanaf de Aarde waar te nemen zijn. Loki is daarmee de best bestudeerde niet-Aardse vulkaan.
Astronome Julie Rathbun van het Planetary Science Institute in Arizona heeft de laatste 20 jaar met verbazing de regelmatige uitbarstingen van deze vulkaan gevolgd. Haar laatste berekeningen duiden erop dat Loki midden september 2019 weer zal uitbarsten. Dit vertelde ze tijdens de EPSC-DPS Meeting 2019 die in Geneve in Zwitserland werd gehouden. Voorheen voorspelde ze dat Loki in mei 2018 zou uitbarsten.
Rathbun kent de vulkaan goed. In 2002 identificeerde ze Loki als een periodieke vulkaan. Door het analyseren van gegevens die tussen 1988 en 2000 waren verzameld, zag ze dat de gigantische vulkaan met een periode van ongeveer 540 dagen uitbarst.. Echter in de jaren 2000 werden de uitbarstingen minder frequent en was er geen duidelijk patroon meer te onderscheiden. In 2013 veranderde dat. Rathbun identificeerde een nieuw schema waarin Loki ongeveer iedere 475 dagen uitbarst. Die uitbarstingen duren dan steeds ongeveer 160 dagen.
Rathbun vermoedt dat Loki een heel groot lavameer is. De grootte zorgt er voor dat uitbarstingen zijn te voorspellen.
“Vanwege zijn omvang zal de basisnatuurkunde tijdens een uitbarsting waarschijnlijk domineren, dus de kleine complicaties die van invloed zijn op kleinere vulkanen zullen waarschijnlijk minder invloed hebben op Loki,” werd Rathbun geciteerd zoals zij in de Europlanet-versie van de Society zei.
In een kort artikel dat speciaal voor de EPSC-DPS meeting werd samengesteld zegt Rathbun dat Loki een meer van lava is met een korst die stolt tijdens het afkoelen. De tijd tussen twee uitbarstingen is gelijk aan de tijd die de korst nodig heeft om instabiel te worden en daarmee is er dus ook een relatie met de porositeit van de lava.
Maar omdat Loki een al eerder de frequentie van uitbarstingen heeft aangepast stelt Rathbun dat haar laatste voorspelling niet spijkerhard is.
Vulkanen zijn erg ingewikkeld en daarom zijn hun uitbarstingen erg moeilijk te voorspellen. Veel factoren zijn van invloed op die uitbarstingen, zoals de mate van magma toevoer, de samenstelling van het magma. In het bijzonder speelt het voorkomen van bubbels in het magma een rol. Ook het type gesteente waar de vulkaan zich in bevindt, de mate waarin er scheurtjes in het gesteente voorkomen en nog veel meer andere factoren.
Het is dus een hele mooie voorspelling voor een hele mooie maan. Misschien levert het dus binnenkort meer nieuws op.
Eerste publicatie: 18 september 2019
Bron: diverse persberichten
