Stephen Hawking (1942 – 2018) – een korte biografie

Stephen Hawking werd beschouwd als een van de briljantste theoretisch natuurkundigen in de geschiedenis. Zijn werk over de oorsprong en de structuur van het heelal, van de Oerknal tot zwarte gaten, betekende een revolutie in dit vakgebied. Met zijn enorm goedverkopende boeken was hij instaat om deze ingewikkelde materie uit te leggen aan niet-deskundigen. Stephen Hawking stierf op 13 maart 2018.

In deze korte biografie kijken we naar Hawkings opleiding en carrière, zijn ontdekkingen en de populaire boeken die hij daarover schreef en uiteraard ook de slopende ziekte die heb beroofde van zijn mobiliteit en spraakvermogen.

Een uitdagend leven

De Britse kosmoloog Stephen Hawking werd op 8 januari 1942 geboren. Dit was precies 300 jaar na de dood van de astronoom Galileo Galilei. Hij studeerde natuurkunde aan de universiteit van Oxford, dit ondanks dat zijn vader liever had gezien dat zijn zoon medicijnen ging studeren. Hawking ging na Oxford naar de universiteit van Cambridge waar hij kosmologie studeerde, de studie van het heelal als geheel.

Begin 1963, Hawking was net 21 jaar oud, werd bij hem de ziekte Amyotrophic Lateral Sclerosis (ALS) geconstateerd. Zijn artsen gaven hem nog hooguit twee jaar en het zag ernaar uit dat hij zijn doctoraal niet kon afmaken. Echter Hawking bewees het tegendeel door niet alleen zijn doctoraal te behalen maar ook in de tientallen jaren erna nieuwe wegen in te slaan in onze kennis over het heelal

Met het voortschrijden van zijn ziekte werd Hawking steeds minder mobiel en moest hij zich verplaatsen in een rolstoel. In 1985 onderging hij met spoed een tracheotomie operatie waardoor hij zijn spraakvermogen verloor. In Cambridge werd een apparaat ontwikkeld waardoor hij toch nog met behulp van een spraakcomputer, kon praten. Hawking selecteerde zijn woorden door met de spieren in zijn kaak te bewegen.

Net voordat ALS bij hem werd geconstateerd ontmoette hij met Jane Wilde en het stel trouwde in 1965. Ze kregen drie kinderen alvorens ze scheidden. In 1995 touwde Hawking opnieuw en dit huwelijk hield stand tot 2006.

Een briljante geest

Na het behalen van zijn doctoraal bleef Hawking in Cambridge. In 1974 werd hij opgenomen in de Royal Society, een wereldwijd genootschap van wetenschappers. In 1979 werd hij de Lucasian Professor van de Wiskunde (vernoemd naar Henry Lucas de oprichter van de leerstoel). Dit is de beroemdste academische leerstoel ter wereld die o.a. ook door Sir Isaac Newton werd bezet. Newton was overigens ook lid van de Royal Society.

Gedurende zijn carrière hield Hawking zich bezig met de studie van het heelal. Hij stelde dat omdat het heelal een begin heeft – de Oerknal – het vermoedelijk ook wel een einde zal hebben. Hij wekte nauw samen met de kosmoloog Roger Penrose en samen bewezen ze dat de Algemene Relativiteitstheorie van Albert Einstein zegt dat ruimte en tijd beginnen bij de geboorte van het heelal en eindigt met zwarte gaten en dat zou dan betekenen dat de theorie van Einstein en de kwantumtheorie verenigd zouden moeten worden.

Gebruikmakende van deze twee theorieën bepaalde Hawking ook dat zwarte gaten niet helemaal stil zijn maar dat ze straling uitzenden. Hij voorspelde dat, volgens de Oerknaltheorie, zwarte gaten zo klein als protonen zijn ontstaan en dat ze door zoel de algemene relativiteitstheorie als de kwantummechanica worden gestuurd.

In 2014 herzag Hawking deze theorie en schreef hij dat zwarte gaten, op de manier zoals kosmologen die traditioneel beschrijven, helemaal niet bestaan. In zijn nieuwe theorie heeft een zwart gat geen waarneemhorizon; het punt vanwaar niets meer kan ontsnappen van het zwarte gat. In plaats daarvan stelde hij een schijnbare horizon voor die verandert met de kwantumveranderingen in het zwarte gat. Deze theorie wordt overigens niet algemeen aanvaard en is nog steeds erg controversioneel

Hawking stelde verder ook dat het heelal, vergelijkbaar met de Aarde, zelf geen grens heeft. Ofschoon onze planeet eindig is kan je er oneindig om heen reizen (en door het heelal) waarbij je nooit een muur tegenkomt die je als het einde kan beschrijven.

Hawkings boeken

Hawking was ook een populaire schrijver. Zijn eerste boek “A brief history of time” verscheen in 1988 en werd een internationale bestseller. In dit boek beantwoordde Hawking voor de leek ingewikkelde vragen over de geboorte en de dood van het heelal.

Maar hij schreef meer wetenschappelijke boeken voor leken. O.a. verschenen “A Briefer History of Time”, “The Universe in a Nutshell”, “The Grand Design” en “On the Shoulders of Giants”.

Samen met zijn dochter Lucy Hawking schreef hij een serie boeken voor middelbare scholieren over het ontstaan van het heelal waaronder het in 2012 verschenen “George and the Big Bang”.

Ook was Hawking regelmatig op televisie te zien. Hij speelde o.a. een hologram van zichzelf in de serie “Star Trek – The Next Generation” en was hij te zien in de televisieserie “The Big Bang Theory”. Ook werkte hij mee aan de televisieserie “Stephen Hawking’s Universe”.

In 2014 verscheen de film “The Theory of Everything” die was gebaseerd op Hawkings leven. In 2014 schreef Hawking nog in een bericht op Facebook: Ik heb veel mogen reizen, ik ben op Antarctica geweest en op Paaseiland, ik ben met een onderzeeër dei diepzee in geweest en ik heb gewichtsloosheid mogen ervaren. Op dag hoop ik de ruimte in te kunnen gaan. Misschien is Hawking op 13 maart 2018 aan die ruimtereis begonnen…..

Eerste publicatie: 18 maart 2018
Bron: space.com & anderen