Tau Ceti heeft vermoedelijk geen tweede Aarde
Op basis van de overeenkomsten met onze Zon en de nabijheid tot de Aarde is het Tau Ceti-stelsel in de science fiction vaak gebruikt als mogelijke plaats voor leven.
Astronomen zijn op zoek naar aardachtige planeten bij andere sterren die zich in de bewoonbare zone bevinden. We vinden er steeds meer. Twintig jaar geleden kenden we nog geen planeten in bewoonbare zones, nu kunnen we de nieuwe ontdekkingen bijna niet meer bijhouden.
Astronomen en geologen werken nauw samen in een nieuwe benadering om deze potentieel bewoonbare planeten te scheiden van de rest. Onderzoekers van de Universiteit van Arizona hebben een artikel gepubliceerd waarin ze aangeven dat onze naaste buur Tau Ceti van deze lange lijst kan worden geschrapt.
Het Tau Ceti systeem is veelvuldig in de science fiction gebruikt waaronder het zeer populaire Startrek. In 2012 werd bekend dat er er bewijs was gevonden voor mogelijk vijf planeten in een baan om de ster waarvan er twee Tau Ceti e en Tau Ceti f zich mogelijk in de bewoonbare zone van de ster bevinden.
Gebruikmakende van de chemische samenstelling hebben de astronomen van de Arizona State University nu een model opgesteld van de evolutie van de ster en de bewoonbare zone berekend. Ofschoon hun berekeningen laten zien dat de beide planeten (e en f) zich vermoedelijk inderdaad in de bewoonbare zone bevinden betekent dat niet dat er dan ook leven mogelijk is.
Alleen als men grote aannames doet bevindt planeet e zich in de bewoonbare zone. Planeet f staat er rooskleuriger voor maar uitgaande van het opgestelde model van de evolutie van de ster bevindt planeet f zich nog niet zo heel erg lang in de bewoonbare zone.Dit komt omdat Tau Ceti in de loop van zijn leven helderder is geworden.
Als het evolutiemodel van de ster klopt dan bevindt planeet f zich minder dan 1 miljard jaar in de bewoonbare zone. Dit lijkt lang maar we weten dat de biosfeer van de Aarde ongeveer 2 miljard jaar nodig heeft gehad om meetbare veranderingen te vertonen. Een planeet die zich pas een paar honderd miljoen jaar in de bewoonbare zone bevindt kan best bewoonbaar zijn en zelfs bewoond maar zal geen detecteerbare biologische signalen vertonen.
Tau Ceti heeft een ongebruikelijke samenstelling waarbij de verhouding tussen magnesium en silicium afwijkt. Dit zijn de twee belangrijkste gesteente vormende mineralen op Aarde. De verhouding magnesium/silicium is bij Tau Ceti 1,78 en dat is 70% hoger dan bij onze Zon. De astronomen vroegen zich af wat dit betekent voor de planeten. Ze schakelden geologen in om samen met hen na te gaan of er, uitgaande van deze kennis, iets was te zeggen over de planeten van Tau Ceti zelf.
Met deze grote verhouding magnesium en silicium kan het zijn dat de mineralogische samenstelling van de planeten rond Tau Ceti heel anders is dan de samenstelling van de Aardse planeten in ons eigen zonnestelsel. De kans is groot dat er heel veel olivijn (Mg,Fe)2SiO4 voorkomt in de ondiepe delen van de mantel en dat het mineraal ferropericlase (Mg,Fe)O de diepere delen van de mantel domineert.
Uitgaande van de eigenschappen van deze mineralen kan dit grote gevolgen hebben voor vulkanisme en tektonische bewegingen op de planeten en daarmee van grote invloed zijn op de bewoonbaarheid van de planeten. Het begrijpen van geologische processen is,volgens de onderzoekers, van fundamenteel belang als je iets wil kunnen zeggen over de bewoonbaarheid van een planeet.
Met de nieuwe kennis is het onwaarschijnlijk dat er leven mogelijk is op een van de planeten rond Tau Ceti. Volgens het onderzoeksteam moet dat niet gezien worden als een tegenslag maar moeten we ons realiseren dat er veel verschillende exotische planeten rond andere sterren mogelijk zijn.
Over Tau Ceti
Tau Ceti bevindt zich in het sterrenbeeld Cetus – Walvis.
De afstand tot de Aarde bedraagt 11,9 lichtjaar. Tau Ceti heeft een massa van 0,88 zonsmassa en een straal van 0,77x de Zon. De lichtkracht van Tau Ceti bedraagt 0,59x de Zon. Het is een oude ster met een leeftijd van ongeveer 10 miljard jaar (onze Zon is ongeveer 5 miljard jaar oud). Tau Ceti heeft een helderheid van magnitude 3,5.
Tau Ceti werd in 1960 in OZMA-project ( de voorloper van SETI) voor het eerst onderzocht op het voorkomen van buitenaards leven.
Bron: diverse persberichten, 27 april 2015
