Tekenen van “moderne” gletsjer wijzen op begraven waterijs op Mars
Bij de evenaar van Mars zijn resten gevonden van een niet zo oude gletsjer, wat erop wijst dat er in dit gebied nog steeds ijs op geringe diepte voorkomt. Als deze ontdekking wordt bevestigd kan dat belangrijke gevolgen hebben voor de toekomstige verkenning van de rode planeet door de mens.
Met behulp van gegevens van het High Resolution Imaging Science Experiment (HiRISE) van de Mars Reconnaissance Orbiter van de NASA hebben onderzoekers van het SETI Institute en het Mars Institute lichtgetinte afzettingen gevonden op het Marsoppervlak. Deze kenmerken bestaan uit lichtgekleurde sulfaatzouten, klovenvelden en morenebanden, die tekenen zijn van een gletsjerrestant.
Dit gletsjerrestant bevindt zich nabij de evenaar van Mars en is naar schatting 6 kilometer lang en 4 kilometer breed en heeft een hoogteverschil tot 1,7 kilometer, aldus een verklaring van het SETI Institute.
“Wat we hebben gevonden is geen ijs, maar een zoutafzetting met de gedetailleerde morfologische kenmerken van een gletsjer.” zei Pascal Lee, hoofdauteur van de studie en planeetwetenschapper bij het SETI en Mars Institute, in een verklaring. “Wat wij denken dat hier is gebeurd, is dat het zout zich bovenop de gletsjer heeft gevormd en daarbij de vorm van het ijs eronder heeft behouden, tot in details zoals gletsjervelden en morenebanden.”
De aanwezigheid van zo’n gletsjer suggereert dat er recenter waterijs op Mars is geweest dan eerder werd gedacht, wat gevolgen heeft voor ons begrip van de bewoonbaarheid van de rode planeet en voor toekomstige verkenningsmissies.
“Deze regio van Mars heeft een geschiedenis van vulkanische activiteit. En waar sommige vulkanische materialen in contact kwamen met gletsjerijs, zouden chemische reacties hebben plaatsgevonden op de grens tussen de twee om een verharde laag sulfaatzouten te vormen,” zei Sourabh Shubham, coauteur van de studie en promovendus aan het departement Geologie van de universiteit van Maryland, in een verklaring. “Dit is de meest waarschijnlijke verklaring voor de gehydrateerde en gehydroxyleerde sulfaten die we waarnemen in deze lichtgekleurde afzetting.”
De waargenomen lichtgetinte afzettingen bestaan uit sulfaatzouten die zich vormen wanneer pas uitgebarsten pyroklastisch materiaal – vulkanische as, puimsteen, hete lava – in contact komt met waterijs. Als deze afzettingen zich ophopen, vormen ze een geharde, korstige zoutlaag. In de loop der tijd zou de erosie de zoutlagen hebben blootgelegd, samen met spleten en morene banden, die uniek zijn voor gletsjers.
“Gletsjers vertonen vaak specifieke kenmerken, waaronder marginale, splijtende en klovenvelden, en ook stuwwalbanden en foliatie,” zei John Schutt, coauteur van de studie en geoloog aan het Mars Institute, in een verklaring. “We zien in deze lichtgekleurde afzetting analoge kenmerken in vorm, locatie en schaal. Het is zeer intrigerend.”
Bij eerder onderzoek is in het verleden glaciale activiteit nabij de evenaar van Mars gevonden, terwijl recente glaciale activiteit tot nu toe alleen op hogere breedtegraden is waargenomen. De recente HiRISE-waarnemingen suggereren dat deze lage breedtegraden geologisch jong zijn, aldus de verklaring.
“Een relatief jong gletsjerrestant op deze locatie vertelt ons dat mars in recentere tijden oppervlakte-ijs heeft gekend, zelfs in de buurt van de evenaar, wat nieuw is,” aldus Lee in de verklaring.
Hoewel waterijs op het oppervlak van Mars nabij de evenaar op deze hoogten niet stabiel is, is het mogelijk dat een deel van het waterijs van de gletsjer bewaard is gebleven onder de sulfaatzouten. Nader onderzoek is nodig om dit te bevestigen, maar als er inderdaad waterijs aanwezig is in dit equatoriale gebied, bestaat de mogelijkheid dat het wordt gewonnen als bron voor toekomstige missies.
“De wens om mensen te laten landen op een plaats waar ze waterijs uit de grond kunnen halen heeft missieplanners ertoe aangezet om locaties op hogere breedtegraden te overwegen. Maar deze laatste omgevingen zijn doorgaans kouder en moeilijker voor mensen en robots. Als er equatoriale locaties zouden zijn waar op geringe diepte ijs zou kunnen worden gevonden, dan zouden we het beste van beide omgevingen hebben: warmere omstandigheden voor menselijke exploratie en toch toegang tot ijs,” zei Lee in de verklaring. “We moeten nu bepalen of, en hoeveel, waterijs daadwerkelijk aanwezig is in dit gletsjerrestant, en of andere lichtgekleurde afzettingen ook ijsrijke substraten hebben of hebben gehad.”
De bevindingen werden op 15 maart 2023 gepresenteerd tijdens de 54ste Lunar and Planetary Science Conference in The Woodlands, Texas.
Eerste publicatie: 19 maart 2023
Bron: space.com & anderen
