Titan – maan van Saturnus

Titan is de grootste van de 82 manen die om Saturnus heen draaien. Het is een maan met een dik wolkendek dat het onmogelijk maakt om met telescopen en camera’s het oppervlak te bestuderen.

Titan heeft een straal van 2575 kilometer. Het is de op één na grootste maan in het zonnestelsel. Titan is groter dan onze eigen maan en zelfs groter dan de planeet Mercurius. Alleen de Jupitermaan Ganymedes is nog een maatje groter alhoewel het met 112 kilometer verschil niet veel scheelt. De oppervlaktetemperatuur op Titan is ongeveer -178° Celsius.

Titan draait op een gemiddelde afstand van 1,2 miljoen kilometer om Saturnus heen. De maan heeft bijna 16 dagen nodig om één omwenteling om zijn planeet te voltooien.

Wetenschappers zijn erg geïnteresseerd in Titan omdat het de enige maan is waar wolken voorkomen en die een dikke op een planeet gelijkende atmosfeer heeft. In 1980 probeerde de Voyager-1 opnames te maken van het oppervlak maar de camera’s kwamen niet door het dikke wolkendek heen. De opnames vertoonden alleen wat helderheids- en kleurverschillen in het wolkendek. De atmosferische druk op Titan is ongeveer 60% hoger dan die op Aarde. De druk komt ongeveer overeen met de druk op de bodem van een zwembad.

In 1994 maakte de Hubble ruimtetelescoop opnames van Titan die suggereerden dat er een helder continent voorkomt op het noordelijk halfrond. De Hubble opnames leverden geen bewijs voor vloeibare “zeeën”, alleen dat het oppervlak van Titan bestaat uit heldere en donkere gebieden.

De Cassini-sonde die momenteel (2013) onderzoek verricht aan Saturnus en zijn manen is uitgerust met voldoende meetinstrumenten die nieuwe informatie over de maan moeten kunnen verzamelen. Gedurende vele scheervluchten zal de Cassini m.b.v. o.a. radar door het wolkendek heen kunnen kijken en onderzoek verrichten aan het dikke wolkendek. De Cassini-sonde werd vergezeld door de Europese sonde Huygens die in 2005 afdaalde in de compacte atmosfeer om er gedurende enkele minuten metingen uit te voeren. De verkregen data helpen wetenschappers om een gedetailleerder beeld te krijgen over hoe planeetvorming zich nu tot in detail afspeelt.

Door de grote afstand van Titan tot de Zon bevindt de atmosfeer zich in een soort van diepvries toestand. De chemische samenstelling van de atmosfeer heeft de volle belangstelling van wetenschappers omdat de samenstelling vermoedelijk heel veel lijkt op de Aardse atmosfeer in de begintijd. De dikke atmosfeer bestaat, net zoals de Aardse atmosfeer, voor een groot deel uit stikstof maar met een groter aandeel van “smog-achtige”componenten als methaan en ethaan. Deze smog kan zo dik zijn dat er gasachtige vloeistoffen regenen op de maan. De organische herkomst van sommige chemische stoffen in de atmosfeer van Titan duidt mogelijk op gunstige omstandigheden voor leven.

Ontdekking

Titan is op 25 maart 1655 ontdekt door Christiaan Huygens.

Naamgeving

De naam Titan komt van de algemene aanduiding voor de kinderen van Ouranos en Gaia. In de versie van Orpheus zijn de Titanen de voorvaderen van het menselijke ras. In de mythologische verhalen hebben de Titanen de benen van Dionysus, een zoon van Zeus verslonden. Woedend hierover bestookte Zeus de Titanen met zijn bliksemschichten want Dionysus was eigenlijk voorbestemd om de wereld te regeren. De bliksem verbrandde alle Titanen tot as en uit deze as ontstond het menselijke ras.

Titan in cijfers

Eerste publicatie: 1 mei 2013
Laatste wijziging: 25 oktober 2022