Buitenaards leven - exoplaneten

Tweede planeet gevonden bij Beta Pictoris

Tweede planeet bij Beta Pictoris
Artist impression van de tweede grote planeet die bij d nabije ster Beta Pictoris in het sterrenbeeld Pictor – Schilder is gevonden. Credit: P. Rubini/A.M. Lagrange

Een team van astronomen onder leiding van Anne-Marie Lagrange van het Institut de Planetologie et d’Astrophysique de Grenoble (CNRS/Universite Grenoble Alpes), heeft een twee grote planeet gevonden in een baan rond de ster Beta Pictoris. Dit is een relatief jonge ster van slechts 23 miljoen jaar die 633,4 lichtjaar van de Aarde is verwijderd. De ster wordt omringd door een grote schijf van stof en gas.

Astronomen onderzoeken al 30 jaar het Beta Pictoris systeem. Ze kunnen er van relatief dichtbij het ontstaan van een planetenstelsel bij een ster volgen. Er zijn al kometen in het systeem gevonden en ook een gasreus. Deze planeet, Beta Pictoris b werd rechtstreeks waargenomen en in 2009 al beschreven door het team van Lagrange.

Om deze planeet te vinden heeft het team 10 jaar aan wetenschappelijke data doorzocht. Deze data werden verzameld met behulp van het HARPS-instrument van de La Silla sterrenwacht van de ESO in Chili. De nieuwe planeet, Beta Pictoris c, werd aan de hand van deze waarnemingen indirect waargenomen.

Deze tweede grote planeet heeft een massa van 8 * de massa van Jupiter en draait in ongeveer 1200 dagen om de ster heen. De planeet bevindt zich relatief dicht bij de ster (ongeveer de afstand tussen de Zon en de asteroïdengordel). De eerste ontdekte planeet, Beta Pictoris bevindt zich 3,3 * verder weg. De astronomen hopen dat de toekomstige Extremely Large Telescope die momenteel in Chili wordt gebouwd en de Gaia ruimtesonde die momenteel ons sterrenstelsel onderzoekt meer kunnen vertellen over deze planeet.

Om de planeet te vinden werd er gebruik gemaakt van de radiale snelheidsmethode: planeten en sterren draaien rond een gemeenschappelijk zwaartekrachtscentrum dat gebruikelijk in de ster is te vinden. De aanwezigheid van een planeet zorgt er dan voor dat de ster een beetje wiebelt. Deze enorm kleine wiebeling is met behulp van de radiale snelheid te meten. De methode maakt gebruik van het Doppler effect (het lichtspectrum van de ster beweegt een heel klein beetje naar het rood en naar het blauw).

Beta Pictoris is met een massa van 2 zonsmassa een relatief zware ster die behoorlijk pulseert (de grootte verandert periodiek) en dit zorgt er voor dat het signaal van de planeet erg lastig is te detecteren. Eerst moest gecompenseerd worden voor het effect van de pulsaties. Het is eigenlijk voor het eerst dat er met behulp van deze methode een planeet is gevonden bij een dergelijke ster.

Onderzoeksrapport: “Evidence for an Additional Planet in the Beta Pictoris System”

Eerste publicatie: 25 augustus 2019
bron: spacedaily.com