Astronomisch Nieuws

Ultima Thule lijkt op een rood sneeuwpoppetje

Ultima Thule, gefotografeerd door de New Horizons
De eerste kleurenfoto van het Kuipergordel object Ultima Thule toont een rode kleur. De opname is gemaakt door de New Horizons ruimtesonde van de NASA vanaf een afstand van ongeveer 137.000 kilometer tijdens de scheervlucht op 1 januari 2019. Van links naar rechts: een verbeterde kleurenopname, een hoge resolutie opnam in zwart en wit en een overlay die de beide beelden combineert tot een gedetailleerder beeld. Credit: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute

De New Horizons heeft de eerste beelden van Ultima Thule teruggestuurd naar de Aarde. In eerste instantie bleek het object de vorm van een pinda te hebben maar de eerste beelden na de passage laten zien dat het stuk ruimterots meer de vorm heeft van een sneeuwpop. De New Horizons scheerde op 1 januari kort na middernacht voorbij het object. De opname laat zien dat het 33 kilometer lange Kuipergordel object een contact dubbele is bestaande uit twee min of meer ronde lobben.

Foto’s die de New Horizons eerder in de week had gemaakt suggereerden dat de twee lobben met elkaar waren verbonden middels een smalle nek maar op de nieuwe opnames is duidelijk te zien dat ze stevig op elkaar “geplakt” zitten.

De twee lobben, de grootste wordt “Ultima” genoemd en de Kleinste “Thule”, hebben een rode kleur. Het ijsachtige materiaal aan het oppervlak is vermoedelijk door straling vanuit de ruimte verkleurd. Dergelijke processen zijn ook verantwoordelijk voor de roodachtige kleur van een groot deel van het oppervlak van Pluto en ook van de noordelijke delen van Charon, de grootste maan van Pluto.

Ultima en Thule waren ooit gescheiden, vrij bewegende objecten maar ze zijn kort na het ontstaan van het zonnestelsel aan elkaar geplakt. Dit was geen krachtige botsing, de twee delen hebben elkaar op wandelsnelheid geraakt. Het leek meer op de koppeling van een ruimtesonde aan een ruimtestation dan op een botsing.

De planeten in ons zonnestelsel zijn uiteindelijk helemaal opgebouwd uit objecten als 2014 MU69, de officiële naam van Ultima Thule. Dat is niet met Ultima Thule gebeurd, dit stuk ruimtepuin is op een afstand van meer dan 6,4 miljard kilometer van de Zon miljarden jaren onaangeraakt geweest.

Ultime Thule, gefotografeerd door de New Horizons ruimtesonde
Op deze opname komen de oppervlaktestructuren van Ultima Thule (2014 MU69) beter in beeld. De opname is gemaakt door de New Horizons ruimtesonde van de NASA die op 1 januari 2019 langs het object scheerde. Deze opnames zijn vrijgegeven op 2 januari 2019 en ze werden op 1 januari gemaakt vanaf een afstand van ongeveer 28.000 kilometer. De schaal bedraagt 140 meter per pixel. Credit: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute

Dat is dan ook meteen de reden dat de leden van het New Horizons team een scheervlucht wilden maken langs een dergelijk object en waarom ze nu zo opgewonden zijn over de eerste resultaten van de ontmoeting op Nieuwjaarsdag. De onderzoekers denken dat ze kijken naar het vermoedelijk meest primitieve object dat ooit door een ruimtezonde is gezien en dat mogelijk een klasse van objecten representeert die de oudste en meest primitieve objecten zijn die we in het huidige zonnestelsel kunnen zien.

De nieuwe foto’s zijn, hoe indrukwekkend ook, nog slechts het topje van de ijsberg. De foto’s die nu zijn vrijgegeven zijn gemaakt kort voor de dichtste nadering vanaf afstanden van 137.000 kilometer en 28.000 kilometer.

Tijdens de kortste nadering zal de new Horizons op een afstand van 3500 kilometer voorbij Ultima Thule scheren dus de komende dagen en weken kunnen we nog veel mooiere opnames verwachten.

De 700 miljoen dollar kostende New Horizons missie werd in januari 2006 gelanceerd en maakte als eerste ruimtesonde in de geschiedenis een scheervlucht langs de dwergplaneet Pluto.

De ontmoeting met Ultima Thule, de verst verwijderde planetaire scheervlucht in de geschiedenis, is het klapstuk van de verlengde New Horizonsmissie die nog tot 2021 duurt. De ruimtesonde heeft nog voldoende energie en brandstof over om eventueel nog een scheervlucht van een ver object te doen maar het is aan NASA om te beslissen of de missie nogmaals wordt verlengd.

Eerste publicatie: 3 januari 2019
Bron: NASA & anderen