Astronomisch Nieuws

Vandaag zijn we het dichtst bij de Zon

Op 2 januari 2021 om 14:51 uur Nederlandse tijd bevindt de Aarde zich op de kleinste afstand tot de Zon. Dit punt in de baan van de Aarde wordt perihelium genoemd. Dit woord stamt af van het “peri” dat nabij betekent en “helios”, het Griekse woord voor Zon.

Tijdens die kleinste afstand passeert onze planeet de Zon op een afstand van 147.093.162 kilometer. Over zes maanden, op 5 juli 2021 bereikt de Aarde de grootste afstand tot de Zon. Dat punt noemen we het aphelium. De afstand tussen de beide hemellichamen bedraagt dan 152.100.533 kilometer.

Met andere woorden: de Aarde is in januari ongeveer 5 miljoen kilometer dichter bij de Zon dan in juli en dat is ieder jaar zo. Tijdens die dichtste nadering tot de Zon is het winter op het noordelijk halfrond. Op het noordelijk halfrond zijn we begin juli het verst verwijderd van de Zon.

Het verschil in afstand tussen het perihelium en het aphelium is dus niet bijzonder groot. De baan van de Aarde is vrijwel cirkelvormig. Het is dus niet de afstand tot de Zon maar de kanteling van de aardas die zorgt voor zomer en winter op Aarde.

In de winter is ons deel van de Aarde van de Zon afgekeerd en in de zomer is ons deel van de Aarde naar de Zon toe gekanteld. De dag dat de aardas maximaal van de Zon is gekanteld noemen we het solstice en dat vindt plaats in december of in juni.

Ofschoon niet verantwoordelijk voor de seizoenen hebben de dichtstbijzijnde en verst punten van de Aarde tot de Zon wel invloed op de lengte van de seizoenen. Als de Aarde het dichtst bij de Zon komt, zoals nu, dan beweegt de planeet het snelst in zijn baan om de Zon. De Aarde snelt nu met bijna 30,3 km/sec sneller dan wanneer de Aarde begin juli het verst van de Zon is verwijderd. Dus de winter op het noordelijk halfrond, en tegelijkertijd de zomer op het zuidelijk halfrond, zijn de kortste seizoenen, aangezien de Aarde zich haast van de zonnewende in december tot de equinox in maart.

Op het noordelijk halfrond duurt het zomerseizoen (de zonnewende in juni tot de equinox in september) bijna vijf dagen langer dan ons winterseizoen. En natuurlijk zijn de overeenkomstige seizoenen op het zuidelijk halfrond tegenovergesteld. De winter op het zuidelijk halfrond is bijna vijf dagen langer dan de zomer op het zuidelijk halfrond.

Het komt allemaal door de vorm van de baan van de Aarde. Deze heeft de vorm van een ellips, als een cirkel waar iemand op is gaan zitten en die daardoor platgedrukt werd. De elliptische vorm van de baan van de Aarde veroorzaakt de variatie in de lengte van de seizoenen en brengt ons in januari het dichtste bij de Zon.

Eerste publicatie 2 januari 2021
Bron: Earthsky