Ruimtevaartnieuws

Veertig jaar geleden werd de eerste Ariane gelanceerd

Lancering Ariane-1 raket
Lancering van een Ariane 1 raket vanaf de lanceerbasis Kourou in Frans-Guyana. Deze lancering vond plaats in juni 1983. Aan boord de ECS-1 telecommunicatiesatelliet. Credit: ESA

Veertig jaar geleden werd vanaf de lanceerbasis Kourou in Frans Guyana de eerste Ariane raket gelanceerd. Met deze lancering werd Europa een onafhankelijke speler in de internationale race naar de ruimte. Na verschillende vertragingen en technische tegenslagen werd Ariane 1 op 24 december 1979 met succes gelanceerd. Die eerste lancering was een zogenoemde kwalificatievlucht. Er was geen satelliet aan boord die in een baan om de Aarde gebracht moest worden.

De mensen die aan het project werkten hadden een lange weg afgelegd. Enkele dagen eerder, op 15 december, lukte het niet om de raket te lanceren. Er waren problemen met enkele parameters waarmee men geen rekening had gehouden.

Europese mislukking

Er waren slechts 9 dagen om het probleem op te lossen. De teams werkten rond de klok en sliepen zelfs in de buurt van hun werkplekken. Uiteindelijk ging de Ariane op kerstavond met succes de lucht in. Gelukkig slaagde de lancering. Zou dit niet zijn gebeurd dan zou het hele Ariane-project mogelijk geschrapt zijn geworden.

Dat had te maken met eerdere Europese ervaringen waarbij een project uitliep op een groot fiasco. De Europese satellietlanceerder, waarvan de ontwikkeling in de jaren ’60 begon, had namelijk te maken met een groot gebrek aan coördinatie tussen de deelnemende landen en de afwezigheid van een overall projectmanager.

Dit Europese programma werd in 1973 gestaakt en in hetzelfde jaar werd de ESA (European Space Agency) opgericht. Vanaf die tijd lag de verantwoordelijkheid voor het management bij Franse CNES, dat voor meer dan 60% deelnam in het project.

Er stond heel erg veel op het spel. De Verenigde Staten hadden net hun space shuttle programma gelanceerd en ze claimden dat de lanceerkosten tot vijf keer lager zouden uitvallen dan conventionele lanceringen en dat deze conventionele raketten dan ook zouden verdwijnen.

Ariadne’s draad

Onder Frans bestuur werkten meer dan 50 bedrijven uit 10 verschillende landen aan de ontwikkeling van een nieuwe lanceerraket die Ariane, of Ariadne in het Engels, werd genoemd. Ariane is de naam van de Griekse mythologische prinses die een draad achterliet waarmee ze Theseus uit het labyrint van de Minotaurus wist te loodsen.

Voor het eerst zou Ariane 1 de Amerikaanse hegemonie op satellietlanceringen doorbreken en zou Europa officieel aan de ruimtevaart gaan deelnemen.

De allereerste succesvolle lancering leidde tot een commerciële kredietwaardigheid. Volgens de huidige directeur van CNES zou er nu geen Europese ruimtevaartindustrie zijn als de lancering 40 jaar geleden niet had plaatsgevonden.

Ondanks enkele tegenslagen, zoals het exploderen van de allereerste Ariane 5-raket, is het Arianeproject een succes en zijn er inmiddels vijf generaties raketten ontwikkeld. Tussen toen en nu is de lading die men kan lanceren vertienvoudigd.

De laatste jaren zijn echter lastiger geworden voor Ariane. De concurrentie, en dan met name van het Amerikaanse SpaceX dat in staat is om raketten te hergebruiken, is sterk toegenomen. Dit leid tot minder opdrachten.

Europa vecht echter terug, volgens jaar zal de eerste Ariane 6 gelanceerd worden en werkt ook Ariane aan het hergebruik van raketten en motoren.

Eerste publicatie: 24 december 2019
Bron: ESA, SpaceDaily