Ruimtevaartnieuws

Voyager 1 schakelt onverwacht zijn eigen radiozender uit

De ruimtesonde heeft om onverklaarbare redenen een van zijn radiozenders uitgeschakeld, waarschijnlijk vanwege een onbekend probleem aan boord.

Voyager 1 is het verst verwijderde door mensen gemaakte object in de ruimte.
Voyager 1 is het verst verwijderde door mensen gemaakte object in de ruimte. Credit: Caltech/NASA-JPL

Voyager 1 lijkt maar geen rust te krijgen. De interstellaire reiziger herstelde onlangs van een storing van de stuwraketen die bijna een einde maakte aan zijn missie en nu stopt de verouderde sonde van de NASA met het verzenden van gegevens naar de grondcontrole vanwege een onbekend probleem.

Maandag onthulde NASA dat Voyager 1 onlangs een korte pauze in de communicatie ondervond nadat een van zijn radiozenders was uitgeschakeld. Het ruimtevaartagentschap vertrouwt nu op een tweede radiozender die sinds 1981 niet meer is gebruikt om te communiceren met Voyager 1 totdat ingenieurs het onderliggende probleem achter de storing kunnen achterhalen.

Het vluchtteam achter de missie realiseerde zich voor het eerst dat er iets mis was met de communicatie van Voyager 1 toen de ruimtesonde niet meer reageerde op een opdracht. Op 16 oktober gebruikte het team het Deep Space Network (DSN) van de NASA, een wereldwijd netwerk van gigantische radioantennes, om instructies naar Voyager 1 te sturen, met de opdracht om een van zijn verwarmingselementen aan te zetten.

Voyager 1 had technische gegevens terug moeten sturen zodat het team kon bepalen hoe de ruimtesonde op de opdracht reageerde. Dit proces duurt normaal gesproken een paar dagen, aangezien het commando ongeveer 23 uur nodig heeft om de meer dan 24 miljard kilometer naar de ruimtesonde te reizen en nog eens 23 uur voor het vluchtteam om een signaal terug te ontvangen. In plaats daarvan lijkt het commando het foutbeschermingssysteem van de ruimtesonde te hebben geactiveerd, dat autonoom reageert op problemen aan boord die de missie beïnvloeden.

Het foutbeschermingssysteem van de ruimtesonde verlaagde de snelheid waarmee de radiozender gegevens terugstuurde om minder stroom te verbruiken, aldus NASA. Hoewel het de stroom van de ruimtesonde bespaart, verandert deze modus ook het X-band radiosignaal, een frequentiebereik binnen het elektromagnetische spectrum waar de antennes van het DSN naar luisteren.

Het vluchtteam kon het signaal een dag later lokaliseren, maar op 19 oktober stopte de communicatie met Voyager 1 volledig. Het foutbeveiligingssysteem van Voyager 1 leek nog twee keer te zijn geactiveerd en schakelde de X-bandzender helemaal uit. De ruimtesonde schakelde over op een tweede radiozender, de S-band, die minder stroom verbruikt maar een aanzienlijk zwakker signaal uitzendt. De S-bandzender van Voyager 1 was sinds 1981 niet meer gebruikt en het vluchtteam was er niet zeker van of het signaal kon worden gedetecteerd, omdat de ruimtesonde zich tegenwoordig veel verder weg bevindt dan 43 jaar geleden.

Toch wilde het team van ingenieurs het risico niet lopen om nog een signaal naar de X-bandzender te sturen en besloot het een kan te geven. Op 22 oktober stuurde het team een opdracht om te bevestigen of de S-bandzender werkte en kon het twee dagen later eindelijk weer verbinding maken met Voyager 1. NASA-ingenieurs zijn momenteel bezig om te bepalen wat het foutbeveiligingssysteem van de ruimtesonde heeft geactiveerd in een poging het probleem op te lossen.

Voyager 1 werd in 1977 gelanceerd, minder dan een maand nadat zijn tweelingsonde, Voyager 2, aan zijn reis naar de ruimte begon. De ruimtesonde nam een snellere route, verliet de asteroïdengordel eerder dan zijn tweeling en kwam dicht bij Jupiter en Saturnus. Onderweg ontdekte de ruimtesonde twee Jupitermanen, Thebe en Metis, evenals vijf nieuwe manen en een nieuwe ring, de G-ring, rond Saturnus. Voyager 1 waagde zich in augustus 2012 in de interstellaire ruimte en werd de eerste ruimtesonde die de grens van ons zonnestelsel passeerde.

De ruimtesonde vliegt al 47 jaar en al die tijd in de verre ruimte heeft zijn tol geëist van de interstellaire sonde. NASA-ingenieurs moesten creatieve manieren bedenken om de iconische missie in leven te houden. Het team schakelde onlangs over op een andere set stuwraketten dan die waarop de ruimtesonde vertrouwde en die in de loop der jaren verstopt raakte met siliciumdioxide, waarbij een delicate procedure werd gebruikt om het vermogen van Voyager 1 te behouden. Eerder dit jaar heeft het team van ingenieurs ook een communicatieprobleem opgelost waardoor Voyager 1 onzin naar de grondcontrole stuurde.

Voyager 1 is geen jonge hond meer en het onderhoud ervan is al jaren geen gemakkelijke opgave, vooral niet vanaf miljarden kilometers afstand. Maar al met al is de interstellaire sonde van de mensheid de moeite meer dan waard.

Eerste publicatie: 29 oktober 2024
Bron: NASA