Voyager 2 bereikt de interstellaire ruimte

Voyager 1 heeft een compagnon in de interstellaire ruimte gekregen. Onderzoekers van de universiteit van Iowa hebben een artikel gepubliceerd waarin ze beschrijven dat de Voyager 2 de interstellaire ruimte heeft bereikt. Dit is het gebied buiten de bel die door de zonnewind wordt geproduceerd. Voyager 2 is daarmee het tweede door mensen gemaakte object dat buiten de invloedsfeer van de Zon is gekomen. Voyager 1 was in 2012 de eerste ruimtesonde.

In een nieuw onderzoek bevestigen de onderzoekers dat Voyager 2 op 5 november 2018 de interstellaire ruimte betrad. Dit werd bevestigd aan de hand van een grote toename in de plasmadichtheid. De zonnewind zorgt voor een heet plasma met een lage dichtheid en in de interstellaire ruimte is het plasma kouder en heeft het een hogere dichtheid. De toename in de plasmadichtheid was gelijk aan die van de Voyager 1 toen die de interstellaire ruimte bereikte.

Het oude idee dat de zonnewind geleidelijk aan uitdooft als je verder de interstellaire ruimte in komt klopt gewoonweg niet, aldus een van de onderzoekers waarvan het onderzoek is verschenen in Nature Astronomy. Met de waarnemingen van Voyager 2, en voorheen Voyager 1, is nu aangetoond dat er een duidelijk te onderscheiden grens is.

Voyager 2 bereikt op een afstand van 119,7 Astronomische Eenheden de interstellaire ruimte. Voor Voyager 1 was dat op 122,6 AE. De twee ruimtesondes werden in 1977, twee weken na elkaar, gelanceerd. Ze hadden een verschillende missie en ze volgden een verschillende baan door ons zonnestelsel heen maar toch bereikten ze beiden op nagenoeg dezelfde afstand van de Zon de interstellaire ruimte.

Dat levert waardevolle informatie op over de structuur van de heliosfeer, de bel die door de zonnewind wordt gevormd en die zich uitstrekt tot de grens van het zonnestelsel. Het duidt erop dat de heliosfeer symmetrisch is, althans op de plekken waar de Voyagers die doorkruisten.

Gegevens van het plasma-instrument aan boord van Voyager 2 geven ook aanwijzingen over de dikte van de “helioshitte”. Dit is het buitenste gebied van de heliosfeer en het punt waar de zonnewind tegen de naderende wind van de interstellaire ruimte duwt. Onderzoekers beschrijven dit effect als een sneeuwschuiver die een straat schoonveegt.

Volgens de onderzoekers van de universiteit van Iowa varieert die helioshitte in dikte. Dit is gebaseerd op gegevens van de Voyager 1 die 10 A.E. verder moest reizen om de heliopauze te bereiken. De heliopauze is de grens waar de zonnewind en de interstellaire wind met elkaar in evenwicht zijn. Dit wordt beschouwd als de grens met de interstellaire ruimte. Gebaseerd op modellen van de heliosfeer waren er onderzoekers die dachten dat Voyager 2 als eerste de interstellaire ruimte zou bereiken.

Het is als kijken naar een olifant met een microscoop, aldus de onderzoekers. Twee mensen kruipen met een microscoop op een olifant en dat resulteert in twee verschillende metingen. We hebben geen idee wat er zich tussenin bevindt. De modellen proberen de informatie die beschikbaar is van die twee punten en de reis er naartoe te verwerken tot een model van de heliosfeer wat overeenkomt met die waarnemingen.

De laatste meting die van Voyager 1 werd verkregen was toen de ruimtesonde zich op een afstand van 146 Astronomische Eenheden van de Zon bevond. Het instrument dat het plasma meet geeft aan dat de dichtheid nog steeds stijgt. Het duurt meer dan 19 uur voordat het signaal van de Voyager 1 de Aarde bereikt.

De twee Voyagers zullen de Aarde overleven. Ze bevinden zich in een eigen baan in ons sterrenstelsel en die baan zullen ze langer dan vijf miljard jaar kunnen volhouden. De kans is klein dat ze ergens tegenaan zullen botsen. Hoe de Voyagers er over die tijd uitzien is niet te zeggen. Misschien is er niet veel meer van over.

Het onderzoek van de universiteit van Iowa is een van de vijf artikelen over Voyager 2 die in Nature Astronomy zijn gepubliceerd. Al deze artikelen bevestigen dat Voyager 2 de interstellaire ruimte heeft bereikt en ze beschrijven details van de kenmerken van de heliopauze.

Bron: uiowa.edu

Eerste publicatie: 9 november 2019