Waarnemen

Waarnemen – de Waterslang

Hydra – de Waterslang is van alle 88 sterrenbeelden het grootste. Het vult de ruimte op tussen de Dierenriemsterrenbeelden langs de ecliptica aan de ene kant en de Melkweg aan de andere kant. De helderste ster in de Waterslang heet Alphard. Aan het noordelijk halfrond is deze ster een teken van de lente. In het sterrenbeeld zijn verschillende deep-sky objecten te vinden.

kaart sterrenbeeld Hydra - Waterslang
 Het sterrenbeeld Hydra – Waterslang op 15 april omstreeks 23 uur. Credit: Kuuke’s Sterrenbeelden

De mythologie van de Waterslang

Zoals je op onderstaande oude sterrenkaart kan zien bevinden er zich op de rug van de Waterslang twee sterrenbeelden: Corvus de Raaf en Crater de Beker. Er is een mythologisch verhaal dat de drie sterrenbeelden met elkaar verbind als de Raaf de god Apollo een beker water brengt waarin de Waterslang zich heeft verstopt. Apollo wordt kwaad om deze actie en gooit ze alle drie naar de sterrenhemel.

Hydra - Urania's Mirror
Hydra – uit Urania’s Mirror (ca. 1825) samen met de sterrenbeelden Corvus, Crater, Sextans, Lupus, Centaurus, Antlia, Pyxis en de niet meer erkende sterrenbeelden Felis, Noctua en Argo Navis. By Sidney Hall – This image is available from the United States Library of Congress’s Prints and Photographs divisionunder the digital ID cph.3g10053.This tag does not indicate the copyright status of the attached work. A normal copyright tag is still required. See Commons:Licensing for more information., Public Domain, Link

Op zoek naar de Waterslang

Voor waarnemers op het noordelijk halfrond is de lente de beste tijd om de Waterslang op te zoeken. Het sterrenbeeld bevindt zich helaas wel laag boven de horizon. Op het zuidelijk halfrond bevindt de Waterslang zich hoog aan de hemel. Het cirkeltje dat de kop van de Waterslang voorstelt bevindt zich onder het sterrenbeeld Krab – Cancer. Het lijf strekt zich van de kop uit weg richting zuidoosten naar het sterrenbeeld Weegschaal – Libra.

De sterren van de Waterslang

Ondanks zijn grootte zijn er maar weinig bijzondere sterren in de Waterslang te vinden. Het cirkeltje dat de kop van de Waterslang vormt bestaat uit sterren van magnitude 3,1 tot 4,4. De helderste van het cirkeltje is Zeta Hydrae. Deze ster heeft een helderheid van magnitude 3,11 wen is 152 lichtjaar van ons verwijderd. Twee graden verderop bevindt zich de volgende ster in dit gebied van de Waterslang. Het is Epsilon Hydrae die een helderheid van magnitude 3,39 heeft en ongeveer 134 lichtjaar van ons is verwijderd. Tussen deze twee in ligt Rho Hydrae met een helderheid van de vierde magnitude en drie andere zwakke sterren (Delta met een helderheid van magnitude 4,1 Sigma van 4,4 en Eta van magnitude 4,2) die het cirkeltje completeren.

De helderste ster van de waterslang bevindt zich 16° van dit cirkeltje. Het is de ster Alphard en die bevindt zich ook 23° ten zuiden van de heldere ster Regulus in het sterrenbeeld Leeuw. De andere naam van Alphard is Alpha Librae. De ster is 177 lichtjaar van ons verwijderd en heeft een visuele helderheid van magnitude 1,99.

Deep-sky objecten in de Waterslang

De Waterslang heeft 3 Messier-objecten: een open sterrenhoop, een bolhoop en een sterrenstelsel. Daarnaast is er ook een mooie nevel te vinden en daarmee is elk van de belangrijkste typen deep-sky objecten vertegenwoordigd in de Waterslang.

Messier 48 is een open sterrenhoop aan de westelijke rand van de Waterslang. De sterrenhoop bevindt zich 14° van de heldere ster Procyon in de Kleine Hond. Messier 48 heeft een visuele helderheid van magnitude 5,8 en is ongeveer 1500 lichtjaar van ons verwijderd. Onder hele goede omstandigheden is deze sterrenhoop met het blote oog zichtbaar als een wazig vlekje, in een verrekijker of telescoop zijn 50 tot 80 sterren zichtbaar.

De planetaire nevel in de Waterslang luistert draagt de aanduiding NGC 3242 en heeft als bijnaam “Geest van Jupiter”. De nevel heeft een visuele helderheid van de negende magnitude en bestaat uit een ster in het centrum omringt door een heldere nevel en een geestachtige cocon. Van ons uit gezien is de nevel ongeveer even groot als Jupiter. De Geest van Jupiter bevindt zich 31° onder het lichaam van de Leeuw.

NGC 3242 in Hydra
NGC 3242 in Hydra. By Judy SchmidtFlickr: NGC 3242 “Ghost of Jupiter”, CC BY 2.0, Link

De bolhoop in de Waterslang is Messier 68. Deze bolhoop bevindt zich 3,5° ten zuiden van de op een na helderste ster in de Raaf. Messier 68 heeft een helderheid van magnitude 8,18 en is ongeveer 33.000 lichtjaar van ons verwijderd. De bolhoop geeft een mooi beeld in een telescoop.

Zoekkaart voor Messier 68 in de Waterslang
Messier 68 in Hydra
Messier 68 in Hydra. Door en:NASA, en:STScI, en:WikiSkyen:WikiSky’s snapshot tool – [1], Publiek domein, Koppeling

Het laatste Messier object bevindt zich 13° ten oosten van Messier 68. Messier 83 is een balkspiraalstelsel met een helderheid van magnitude 7,6. Het maakt deel uit van de Centaurus-groep van sterrenstelsels. Messier 83, ook de Zuidelijke Draaikolk genoemd, is een van de meest nabije sterrenstelsels tot de Aarde: het is ongeveer 15 miljoen lichtjaar van ons verwijderd.

Messier 83 in Hydra
Messier 83 in Hydra. Door ESO – http://www.eso.org/gallery/v/ESOPIA/Galaxies/phot-24b-05.tif.html, CC BY 4.0, Koppeling

Eerste publicatie: 2 april 2023
Bron: Earthsky