Waarnemen – het Schild

Eind juli, begin augustus kun je naar de mooiste bezienswaardigheden aan de sterrenhemel kijken. Onder een donkere hemel, ver verwijderd van storend stadslicht, zie je een wazig pad dat zich door de lucht uitstrekt. Deze band is de zijwaartse blik in ons eigen sterrenstelsel. Als je die band ziet kun je ook een klein maar opmerkelijk sterrenbeeld vinden dat Schild – Scutum wordt genoemd.

Het sterrenbeeld bestaat uit maar vier of vijf sterren maar het is zichtbaar in een donkere sterrenhemel vanwege de rijkdom van de Melkweg die er doorheen loopt.

Dus op een avond eind juli of begin augustus kunnen waarnemers op het noordelijk halfrond boven de zuidelijke horizon op zoek gaan naar het Schild. Ben je op het zuidelijk halfrond dan kijk je boven je hoofd. Je kijkt naar het rijkste deel van ons sterrenstelsel. Als we deze kant op kijken, kijken we zelfs niet ver van het beroemde theepotpatroon in het sterrenbeeld Boogschutter. De theepot markeert de richting van het centrum van ons sterrenstelsel.

Schild markeert niet het exacte centrum van de Melkweg maar het is  er wel redelijk dichtbij.

Vernoemd naar een Poolse koning

Schild heeft een interessante geschiedenis. De Poolse astronoom Johannes Hevelius noemde het in 1683 Scutum Sobiescianum. Dit betekent “Schild van Sobieski”. Hij vernoemde het naar Jan III Sobieski, een Poolse koning die zijn legers naar de overwinning leidde in de Slag om Wenen.

Op oude sterrenkaarten lijkt het op het wapen van de koning. Tegenwoordig hoor je amateurastronomen soms nog steeds naar dit deel van de sterrenhemel verwijzen als Scutum Sobieski.

Schild is een van de twee sterrenbeelden die zijn vernoemd naar echte mensen. De andere is Coma Berenices, vernoemd naar een Egyptische koningin.

Het Schild is geen groot sterrenbeeld en je hebt een donkere sterrenhemel nodig om het te kunnen zien. Heb je het gevonden dan zijn er met een verrekijker of blote oog wel wat dingen te zien. De opvallende theepot van de Boogschutter bevindt zich onder het Schild en de heldere ster Wega van de Lier bevindt zich hoog boven het schild.

Deep-sky objecten in het Schild

In dit deel van de sterrenhemel vinden we verschillende beroemde deep-sky objecten. Een daarvan is de Wild Duck Cluster die ook bekend is als Messier 11. Het is een open sterrenhoop, een van de meest dichte die we kennen, bestaande uit ongeveer 3000 sterren.

Een andere open sterrenhoop in dit gebied is Messier 26 die in 1764 voor Charles Messier werd gevonden.

Meer over het sterrenbeeld Schild – Scutum op Kuuke’s Sterrenbeelden.

Eerste publicatie: 1 augustus 2023
Bron: EarthSky