Waarnemen

Waarnemen – het sterrenbeeld Kiel

Het sterrenbeeld Kiel – Carina heeft verschillende aanspraken op roem, waaronder de huisvesting van de op één na helderste ster aan de nachtelijke sterrenhemel, Canopus.

Maar het is waarschijnlijk het best bekend als de locatie van de ster Eta Carinae en zijn tweelobbige nevel, de Homunculus-nevel. Het sterrenbeeld Kiel – Carina maakte ooit deel uit van een veel groter sterrenbeeld – Argo Navis – het mythologische schip van Jason en de Argonauten. Het schip bestaat nu uit drie afzonderlijke sterrenbeelden: Kiel – Carina, Zeilen – Vela en Achtersteven – Puppis. Kiel is het meest zuidelijke van de drie en de bewoners van het zuidelijk halfrond hebben het beste uitzicht.

Eta Carinae
Opname van Eta Carinae, de ster is omringd door materie die de ster zelf heeft uitgestoten. Credit: J. Morse (Arizona State U.), K. Davidson (U. Minnesota) et al., WFPC2, HST, NASA

Het sterrenbeeld Kiel – Carina

Je hebt vast de beroemde foto’s van de uitbarstende ster en nevel gezien. Leer nu een beetje meer over het sterrenbeeld Kiel – Carina waarin deze zich bevinden.

Vanuit Nederland is het sterrenbeeld niet waarneembaar.

Carina - Kiel - namen van de sterren
Het sterrenbeeld Carina – Kiel met de namen van de sterren. Credit: Kuuke’s Sterrenbeelden

De sterren van het sterrenbeeld Kiel – Carina

Kom je in de winter wel eens op een van de zuidelijkste breedtegraden van het noordelijk halfrond dan heb je misschien de op één na helderste ster aan de sterrenhemel gezien. Deze ster heet Canopus en het is de helderste ster van Kiel. Canopus, alpha Carinae, heeft een visuele helderheid van magnitude -0,2 en bevindt zich op een afstand van 313 lichtjaar van de Aarde.

De op een na helderste ster in Kiel is bèta Carinae, ook wel Miaplacidus geheten. Deze ster heeft een visuele helderheid van magnitude 1,67. De ster bevindt zich op ongeveer 20° van de zuidelijke hemelpool en is 111 lichtjaar van de Aarde verwijderd.

Epsilon Carinae, Avior, vormt een driehoek met Alpha en Bèta Carinae. Avior heeft een visuele helderheid van magnitude 1,86, de ster is ongeveer 632 lichtjaar van de Aarde verwijderd.

Maar een van de beroemdste sterren in Kiel is helemaal niet zo helder. Eta Carinae heeft een visuele helderheid van de vierde magnitude. Alleen tijdens een uitbarsting is de ster helderder. De eerste melding van een uitbarsting van Eta Carinae stamt uit 1841. De ster was toen korte tijd de op een na helderste ster aan de sterrenhemel. Eta Carinae bevindt zich op een afstand van ongeveer 7500 lichtjaar van de Aarde. De ster wedijvert met Betelgeuze als de beste kandidaat voor wie als eerste als supernova ontploft.

Deep-sky objects in het sterrenbeeld Kiel

Vanwege zijn ligging in een deel van de Melkweg is Kiel rijk aan deep-sky objecten. Het beroemdste deep-sky object in Kiel is ongetwijfeld de nevel rond de ster Eta Carinae. Dit is de Homunculus-nevel. Deze ligt aan de andere kant van het sterrenbeeld als Canopus.

De Homunculus-nevel is slechts een klein deel van de veel grotere Carina-nevel oftewel NGC 3372. De Carina-nevel is een enorm stervormingscomplex in Carina. Het bevat een van de jongste bekende open sterrenhopen. Deze is slechts een half miljoen jaar oud. De Carina-nevel is vier keer groter dan de Orion-nevel die we op het noordelijk halfrond kunnen zien. Een ander populair deel van de Carina-nevel is de donkere nevel die bekend staat als de Sleutelgat-nevel.

IC 2602 is een bekende sterrenhoop in Kiel. Deze sterrenhoop wordt ook wel de Zuidelijke Pleiaden genoemd. Deze groep sterren heeft een visuele helderheid van de tweede magnitude en omringt de ster Theta Carinae. Theta Carinae lig top 4,5° van Eta Carinae. In het gebied bevinden zich ongeveer 50 sterren en de open sterrenhoop is minder dan 500 lichtjaar van de Aarde verwijderd.

IC2602 – de Zuidelijke Pleïaden – in Carina.

Lees meer over het sterrenbeeld Carina – Kiel op Kuuke’s Sterrenbeelden

Eerste publicatie: 15 februari 2023
Bron: EarthSky