Waarnemen

Waarnemen – Vliegende Vis

Het sterrenbeeld Vliegende Vis – Latijnse naam Volans – is een sterrenbeeld ten noordoosten van de Grote Magelhaanse Wolk. Je moet ver op het zuidelijk halfrond zijn om het te kunnen zien. De beste tijd om dat te doen is maart. Het sterrenbeeld bevindt zich onder het sterrenbeeld Kiel in de buurt van de heldere ster Miaplacidus.

De Vliegende Vis is een sterrenbeeld dat je vanaf het zuidelijk halfrond moet bekijken en de beste periode om dat te doen is maart. Het lijkt erop dat de Vliegende Vis vanuit het water een deel van de kiel van een schip oversteekt, die kiel is het sterrenbeeld Carina. Er was eens een machtig sterrenschip – Argo Navis – dat naar de zuidelijke sterrenhemel voer. De Internationale Astronomische Unie verdeelde het grote schip officieel in stukken (Carina de Kiel, Puppis de Achtersteven en Vela de Zeilen). Dit gebeurde in 1930.

De Vliegende Vis zwemt in de lucht naast dit hemelschip. De Duitse astronoom en hemelkaartenmaker Johann Bayer creëerde het in 1603. Het sterrenbeeld heette ooit Piscis Volans, de vliegende vis maar dit werd later ingekort tot Volans.

En als je het sterrenbeeld ooit ziet zul je ontdekken dat Volans een handvol sterren heeft die lijken op de vleugels van een vliegende vis.

Op zoek naar de Vliegende Vis

Om de Vliegende Vis te kunnen vinden is het sterrenbeeld Kiel belangrijk. Dit sterrenbeeld heeft twee redelijk heldere sterren om je te helpen de Vliegende Vis te kunnen vinden want het sterrenbeeld staat tussen deze twee sterren in.

De eerste is Alpha Carinae oftewel Canopus, op Sirius na de helderste ster aan de nachtelijke hemel. Canopus schijnt met een helderheid van magnitude -0,6 en bevindt zich op de avonden van maaret en april bijna boven je hoofd. Je kunt de ster niet missen!

De andere helper voor het vinden van de Vliegende Vis is Bèta Carinae oftewel Miaplacidus. Deze ster ligt ten zuidoosten van Canopus en heeft een visuele helderheid van magnitude 1,6.

Een korte sprong verwijderd van Miaplacidus terug in de richting van Canopus vind je de Vliegende Vis.

Volans - IAU-kaart
IAU-kaart van het sterrenbeeld Volans – Vliegende Vis

De sterren van de Vliegende Vis

Bèta Volantis is de helderste ster van het sterrenbeeld. De ster heeft een visuele helderheid van magnitude 3,76 en is ongeveer 108 lichtjaar van de Aarde verwijderd. De op een na helderste ster is Gamma 2 Volantis met een visuele helderheid van magnitude 3,75. Deze ster is ongeveer 137 lichtjaar van ons verwijderd. (Gamma 1 Volantis bevindt zich op 14 boogseconden van Gamma 2 maar heeft een helderheid van magnitude 5,5. Gamma 1 is 132 lichtjaar van ons verwijderd.)

De op twee na helderste ster is Zèta Volantis, deze ster heeft een visuele helderheid van magnitude 3,93 en is 132 lichtjaar van de Aarde verwijderd. Delta Volantis is de op drie na helderste ster met een visuele helderheid van magnitude 3,97 en een afstand van 671 lichtjaar tot de Aarde. De op vier na helderste ster kreeg de aanduiding Alpha Volantis. Alpha heeft een visuele helderheid van magnitude 3,99 en is 124 lichtjaar van de Aarde verwijderd. De op vijf na helderste ster bevindt zich in het centrum van het sterrenbeeld. Het is Epsilon Volantis met een helderheid van magnitude 4,34 en een afstand van 642 lichtjaar tot de Aarde.

Sterrenstelsels in de Vliegende Vis

De Melkweg loopt door de ene helft van de Vliegende Vis maar de andere helft biedt een uitzicht op het heelal. Hier kunnen waarnemers twee sterrenstelsels vinden die zichtbaar zijn door grote telescopen. Het zijn NGC 2434 en NGC 2442.

NGC 2434 heeft een visuele helderheid van magnitude 12. Het sterrenstelsel heeft een heldere kern. Het andere sterrenstelsel is NGC 2442. Dit sterrenstelsel heeft een visuele helderheid van magnitude 11. Het zijn twee sterrenstelsels die met elkaar in botsing zijn. NGC 2442 heeft als bijnaam het Vleeshaak-stelsel.

NGC 2442 in Volans
NGC 2442 in Volans. Door ESO/IDA/Danish 1.5 m/R. Gendler, J.-E. Ovaldsen, C. C. Thöne and C. Féron – http://www.eso.org/gallery/v/ESOPIA/Galaxies/ngc2442_potw.tif.html, CC BY 4.0, Koppeling

Meer over het sterrenbeeld Vliegende Vis – Volans op Kuuke’s Sterrenbeelden.

Eerste publicatie: 11 maart 2023
Bron: Earthsky