Waarom het vandaag Pasen is
Er bestaat een regel die bepaalt wanneer het Pasen is. Pasen wordt meestal gevierd op de eerste zondag na de eerste volle maan die volgt op of valt op de lente-equinox.
En dus is Pasen een beweeglijk feest. De datum verschilt van jaar tot jaar. De equinox van 2024 was van 19 tot 30 maart en markeert het onofficiële begin van de lente op het noordelijk halfrond en de herfst op het zuidelijk halfrond. De eerste Volle Maan na de equinox van maart was op 24-25 maart 2024. En dus valt Pasen op de eerste daaropvolgende zondag, op 31 maart.
Het Concilie van Nicea – het eerste oecumenische concilie van de Christelijke kerk – stelde de datum van Pasen vast toen het in het jaar 325 in Turkije bijeenkwam. Volgens kerkelijke regels die eeuwen geleden zijn vastgesteld, zijn er 35 datums waarop Pasen kan plaatsvinden.
De vroegst mogelijke datum voor Pasen is 22 maart en de laatst mogelijke datum is 25 april.
Pasen kan echter nooit zo vroeg op 21 maart vallen. Dat komt omdat volgens kerkelijke regels de lente-equinox op 21 maart is vastgesteld. Dat ondanks het feit dat in de 21ste eeuw (2001 tot 2100) elke maart-equinox na het jaar 2007 op 19 of 20 maart zal vallen.
De laatste keer dat Pasen op 22 maart viel (de vroegst mogelijke datum) was in 1818 en de volgende keer zal dat in 2285 zijn. De meest recente keer dat Pasen in maart viel, was 27 maart 2016.
Meer details en datums
De vroegste Pasen in de 21ste eeuw viel in het jaar 2008 (23 maart 2008). Een tweede Pasen op 23 maart zal pas in het jaar 2160 plaatsvinden.
De laatst mogelijke Pasen van de eeuw zal plaatsvinden in het jaar 2038 (25 april 2038). Daarna valt Pasen weer op 25 april 2190.
Zie ook onderstaande tabel met vroegste Paasdatums tussen 1735 en 2400 volgens de Gregoriaanse en Juliaanse kalenders.
| Gregoriaanse kalender | Juliaanse kalender | ||
| Dag | Jaar | Dag | Jaar |
| 22 maart | 1761 | 3 april | 1763 |
| 22 maart | 1818 | 4 april | 1790 |
| 22 maart | 2285 | 4 april | 1847 |
| 22 maart | 2353 | 4 april | 1858 |
| 23 maart | 1788 | 4 april | 1915 |
| 23 maart | 1845 | 4 april | 2010 |
| 23 maart | 1856 | 5 april | 1801 |
| 23 maart | 1913 | 5 april | 1885 |
| 23 maart | 2008 | 5 april | 1896 |
| 23 maart | 2160 | 5 april | 1942 |
| 23 maart | 2228 | 5 april | 1953 |
| 23 maart | 2380 | 5 april | 2037 |
| 5 april | 2048 | ||
| 5 april | 2105 | ||
Nog een laatste detail. De meesten van ons vieren Paaszondag via een combinatie van kerkelijke regels die lang geleden zijn vastgelegd en echte gebeurtenissen aan onze nachtelijke hemel. Maar deze vallen niet altijd samen. Een kerkelijke Volle Maan vindt bijvoorbeeld meestal niet op dezelfde datum plaats als de Volle Maan die je ’s nachts ziet. Kerkelijke Volle Manen worden formeel vastgesteld op de 14de dag van de kerkelijke maanmaand.
Het is dus mogelijk dat een kerkelijk Pasen en een astronomisch Pasen ook op verschillende datums plaatsvinden.
Eerste publicatie: 31 maart 2024
Bron: EarthSky & anderen
