Jupiter

Wat is de samenstelling van Jupiter?

Juno fotografeert de wolken van Jupiter
Image: NASA/JPL-Caltech/SwRI/MSSS/Kevin M. Gill

Jupiter bestaat voornamelijk uit waterstof en helium. Qua samenstelling lijkt de planeet wel wat op een kleine ster maar de planeet heeft helaas veel te weinig massa om stervorming opgang te kunnen brengen.

Het oppervlak van Jupiter

Wetenschappers overdrijven niet als ze Jupiter een gasreus noemen. Zou je als parachutist afdalen in de atmosfeer en hopen dat je ooit vaste grond onder je voeten krijgt dan heb je pech. De atmosfeer van Jupiter bestaat voor 90% uit waterstof. De resterende 10% is bijna allemaal helium maar er zijn ook nog sporen van enkele andere gassen.

De gassen zijn op elkaar gestapeld en vormen een gelaagde atmosfeer. Omdat er geen vast oppervlak is, heeft men de oppervlakte gedefinieerd als het gebied waar de druk gelijk is aan de druk op Aarde: 1 bar. Op dit punt is de aantrekkingskracht van de planeet al 2,5 keer zo groot als die op Aarde.

Je kan niet staan op dit gedefinieerde oppervlak omdat het lagen gas zijn. Ruimtesondes en astronauten zinken er gewoon in weg. Een ruimtesonde die afdaalt richting centrum zal er alleen maar dikke wolken aantreffen tot aan de kern. Overigens zal de ruimtesonde al lang voor die tijd in elkaar zijn gedrukt door de enorme zwaartekracht.

Wetenschappers zijn er niet zeker van hoe vast de kern van Jupiter eigenlijk is. Sommigen denken dat de kern een hete gesmolten vloeibare bal is. Anderen denken aan een vaste rotsachtige kern met een massa van 14 tot 18 keer die van de Aarde. De temperatuur in de kern wordt geschat op ongeveer 35.000 °C.

Discussies over Jupiter’s kern startten eind jaren 90 van de vorige eeuw toen zwaartekrachtmetingen uitwezen dat het centrum van de planeet ongeveer 12 tot 45 maal zo zwaar was als de massa van de Aarde. En juist omdat er in het verleden een kern was wil dat niet zeggen dat die er heden ten dagen nog steeds is. Nieuwe theorieën laten zien dat de kern van de planeet aan het smelten is.

Net geen ster

Net als de Zon bestaat Jupiter voornamelijk uit waterstof en helium maar met dit verschil dat Jupiter niet voldoende massa bezit om kernfusie op gang te brengen. Jupiter zou 75 tot 80 keer meer massa moeten hebben om als ster door het leven te kunnen gaan. Zelfs met alle materie van de andere planeten erbij zou Jupiter onvoldoende massa hebben om kernfusie op gang te brengen. Jupiter zelf is 2.5 keer groter dan alle andere planeten van het zonnestelsel bij elkaar.

Eerste publicatie: 23 november 2012
Laatste wijziging: 19 oktober 2019

Meer over Jupiter