Objecten

Wat is een open sterrenhoop?

Nadat de jonge hete sterren in het centrum van een emissie nevel het overblijvende gas en stof hebben weggeblazen blijft er een groep van enkel tientallen tot een paar honderd sterren over die relatief dicht bij elkaar staan. Een dergelijke groep noemen we een open sterrenhoop. We kunnen er velen waarnemen in ons sterrenstelsel. Ze zijn speciaal tijdens hele donkere nachten goed te bestuderen.

Open sterrenhopen worden voornamelijk aangetroffen nabije de armen van spiraalvormige of onregelmatige sterrenstelsels. In deze spiraalarmen is een overvloed aan gas en stof aanwezig dat gebruikt kan worden voor stervorming. De grootste concentratie van open sterrenhopen aan onze sterrenhemel treffen we aan langs de band van de Melkweg in de sterrenbeelden Cygnus – Zwaan, Scutum – Schild, Scorpius – Schorpioen, Sagittarius – Boogschutter, Crux – Zuiderkruis, Centaurus, Cassiopeia en Perseus.

De namen van de Pleiaden
De namen van de Pleiaden bij de sterren

We kennen ongeveer 1000 open sterrenhopen maar er zijn er vermoedelijk nog rond de 10.000 verstopt in de stofschijf van ons sterrenstelsel. Enkele bekende open sterrenhopen zijn de Pleiaden in het sterrenbeeld Taurus – Stier. De Hyaden, eveneens in de Stier. De kribbe in het sterrenbeeld Cancer – Kreeft en de Dubbele Open Sterrenhoop in het sterrenbeeld Perseus.

Aangezien alle sterren in open clusters zich op ongeveer dezelfde afstand van ons bevinden, is hun relatieve helderheid evenredig met de werkelijke helderheid, wat weer afhankelijk is van de massa en chemische samenstelling. De sterren zijn ook op ongeveer hetzelfde tijdstip ontstaan. Open sterrenhopen zijn als laboratoria die astronomen helpen meer te leren over de evolutie van sterren.

Gedurende de vele tientallen miljoenen jaren, als een open sterrenhoop in het sterrenstelsel zijn rondjes draait komen ze andere sterren en stofwolken tegen die de open sterrenhoop verstoren waardoor de leden van de sterrenhoop verspreid worden in de spiraalarmen van ons sterrenstelsel. Daar blijven ze draaien rond het galactische centrum, als zelfstandige sterren of als losse associaties van sterren. Enkele leden van het sterrenbeeld Grote Beer – Ursa Major maken deel uit van een losse associatie en waren ooit lid van een open sterrenhoop. Ook onze Zon was vermoedelijk ooit deel van een open sterrenhoop waarvan de leden al lang zijn verspreid in het vlak van ons sterrenstelsel.

Eerste publicatie: 11 mei 2014
Laatste keer gewijzigd op: 16 oktober 2016