Astronomisch Nieuws

Wat is er aan de hand met deze vreemde knipperende ster?

De vreemde helderheidsdipjes van de ster HD 139139
Een grafiek van het schijnbaar random afzwakken van de ster EPIC 24906694. Credit: Rappaport et al (arXiv)

Normaal gesproken als de Kepler Space Telescope een regelmatige afzwakking zag van een ster dan betekende dat de aanwezigheid van een expoplaneet die periodiek tussen de ster en de Aarde door beweegt. Astronomen hebben nu een ster gevonden die at random lijkt af te zwakken. Het team van astronomen heeft geen enkele verklaring weten te bedenken voor het vreemde gedrag van de ster. Deze ster heet EPIC 249706694 (HD 139139). Het onderzoek is beschreven in een onlangs gepubliceerd artikel.

De Kepler-missie kwam afgelopen jaar ten einde. De missie nam honderd duizenden sterren waar en ontdekte tijdens deze zoektocht naar veelbetekenend regelmatig dimmen van sterren bijna 2700 exoplaneten. Onregelmatig afzwakken van een ster is echter veel lastiger te verklaren. Daar is veel meer interessante en mogelijk mysterieuze wetenschap voor nodig.

Een team van astronomen uit de Verenigde Staten, Denemarken en Engeland doorzoeken de data van de Kepler op zoek naar deze vreemde objecten. Waarnemingen van sterren in het sterrenbeeld Scorpius – Schorpioen, gedaan tussen 23 augustus en 20 november 2017 onthulden zo’n vreemde ster: EPIC 249706694.

De lichtcurve van de ster, de grafiek waarin de helderheid tegen de tijd is uitgezet, vertoont dipjes alsof er een planeet voorlangs de ster beweegt. Maar deze dipjes, 28 tijdens de 87 dagen durende waarneming, zouden ook door een random nummer generator zijn geproduceerd. Dit wordt althans geschreven in het artikel dat is gepubliceerd in de “Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”. De onderzoekers deden verschillende testen om te bevestigen dat de dipjes afkomstig waren van iets uit de ruimte en dat het niet ging om de een of andere storingsbron. Uit vervolgwaarnemingen konden ze afleiden dat een andere ster in de buurt van hun onderzoeksobject gravitationeel was verbonden met hun ster.

Wat zou hier aan de hand kunnen zijn? Uitgaande van hoe vaak planeten om hun ster draaien en de ruimte tussen de planeten denken de onderzoekers dat slechts 13 van de dipjes afkomstig zouden kunnen zijn van planeten die met een bepaalde regelmaat om de ster bewegen. Mogelijk gaat het hier om planeten die zich extreem dicht bij elkaar bevinden en die een enorme aantrekkingskracht op elkaar uitoefenen waardoor er een serie van dipjes ontstaat. Maar dit lijkt uitermate onwaarschijnlijk. Andere mogelijkheden omvatten stoffige planeten dicht bij de ster of een heleboel op elkaar lijkende asteroïden die stof verliezen of misschien gaat het om objecten die hele vreemde banen beschreven. Het zou zelf kunnen gaan om kortlevende veranderingen in de helderheid van zonnevlekken op de verre ster.

Buitenaards leven behoort niet tot de verklaringen van de onderzoekers. Geen enkele optie geeft een sluitende verklaring voor hun waarnemingen en de onderzoekers hopen dan ook dat nu ze hun bevindingen hebben gepubliceerd andere onderzoekersgroepen aanvullende studies gaan verrichten en met nieuwe ideeën komen doe de vreemde dipjes kunnen verklaren.

Artikel: The Random Transiter – EPIC 249706694/HD 139139

 

Eerste publicatie: 2 juli 2019