Webb onderzocht Lynds 483
Twee jonge protosterren zijn verantwoordelijk voor de glinsterende jets van gas en stof die in oranje, blauw en paars lichten op deze kleurenopname van een deel van de donkere wolk Lynds 483. De opname is gemaakt door de James Webb Space Telescope.
Lynds 483 Is ongeveer 652 lichtjaar van de Aarde verwijderd in de richting van het sterrenbeeld Serpens – Slang.
Het object is vernoemd naar de Amerikaanse astronoom Beverly T. Lynds die begin jaren ’60 uitgebreide catalogi van “donkere” en “heldere” nevels publiceerde.
Gedurende tienduizenden jaren hebben de centrale protosterren periodiek wat gas en stof uitgestoten dat als strakke, snelle jets en iets langzamere stromen door de ruimte reizen. Wanneer recentere uitbarstingen oudere raken, kan het materiaal kreuken en ronddraaien op basis van de dichtheid van wat botst.
In de loop van de tijd hebben chemische reacties in deze uitbarstingen en de omringende wolk een reeks moleculen geproduceerd, zoals koolmonoxide, methanol en verschillende andere organische verbindingen.
De twee protosterren die verantwoordelijk zijn voor dit tafereel bevinden zich in het midden van de zandlopervorm, in een ondoorzichtige horizontale schijf van koud gas en stof die in één pixel past.
Veel verder weg, boven en onder de afgeplatte schijf waar het stof dunner is, schijnt het felle licht van de sterren door het gas en stof, waaronder grote semi-transparante oranje kegels ontstaan.
Het is net zo belangrijk om te zien waar het licht van de sterren wordt geblokkeerd: kijk naar de uitzonderlijk donkere, brede V-vormen die 90° afwijken van de oranje kegels.
Deze gebieden lijken misschien alsof er geen materiaal is, maar het is eigenlijk waar het omringende stof het dichtst is en er weinig sterrenlicht doorheen dringt.
Deze nieuwe afbeelding is gemaakt door het Near-Infrared Camera (NIRCam)-instrument van de Webb Space Telescope.
L483 is te groot om in één Webb-afbeelding te passen en deze afbeelding is gemaakt om het bovenste gedeelte en de jets volledig vast te legen en daarom is het onderste gedeelte slechts gedeeltelijk zichtbaar.
Alle symmetrieën en asymmetrieën in deze wolken kunnen uiteindelijk worden verklaard als onderzoekers de geschiedenis van de uitbarstingen van de sterren reconstrueren, deels door modellen bij te werken om dezelfde effecten te produceren.
Astronomen zullen uiteindelijk ook berekenen hoeveel materiaal de sterren hebben uitgestoten, welk moleculen zijn ontstaan toen materiaal tegen elkaar botste en hoe dicht elk gebied is.
Miljoenen jaren vanaf nu, wanneer de sterren klaar zijn met vormen, hebben ze misschien wel allemaal ongeveer de massa van de Zon. Hun jets zullen het gebied hebben opgeruimd – en deze semi-transparante structuren hebben weggevaagd.
Het enige dat overblijft is dan een kleine schijf van gas en stof waar uiteindelijk planeten kunnen ontstaan.
Eerste publicatie: 8 maart 2025
Bron: NASA/ESA/sci-news
