Webb onthult nieuwe details in de Zuidelijke Ringnevel
Twee camera’s aan boord van de James Webb Space Telescope hebben nieuwe opnames gemaakt van de Zuidelijke Ringnevel, een planetaire nevel ongeveer 2500 lichtjaar van ons verwijderd in het sterrenbeeld Vela – Zeilen.
De Zuidelijke Ringnevel bevindt zich op een afstand van ongeveer 2500 lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Vela – Zeilen. Het object is ook bekend als Caldwell 74, NGC 3132 en de Eight Burst-nevel. Het is een planetaire nevel met een diameter van ongeveer 0,5 lichtjaar.
De Webb-opnames tonen de Zuidelijke Ringnevel bijna face-on, maar als we hem zouden kunnen draaien om hem van de zijkant te bekijken dan zou zijn 3D-vorm er duidelijker uitzien als twee krommen die aan de onderkant bij elkaar zijn geplaatst en van elkaar af openen met een groot gat in het midden, aldus astronomen van Webb.
Het zijn twee sterren die in een strakke baan zijn opgesloten die het lokale landschap bepalen. De sterren, en hun lichtlagen, zijn prominent aanwezig in het beeld van Webb NIRCam aan de linkerkant. Het beeld aan de rechterkant is van het Mid-Infrared Instrument (MIRI) en laat voor het eerst zien dat de tweede ster is omgeven door stof.
De helderste ster bevindt zich in een vroeger stadium van zijn stellaire evolutie en zal in de toekomst waarschijnlijk zijn eigen planetaire nevel uitstoten. Deze helderste ster beïnvloedt ook het uiterlijk van de nevel. Terwijl het paar om elkaar heen blijft draaien “roeren ze in een pot” van gas en stof waardoor er symmetrische patronen ontstaan.
Elke schil vertegenwoordigt een episode waarin de zwakkere ster een deel van zijn massa verloor. De breedste gasschillen richting de buitenste gebieden van de afbeelding werden als eerste uitgestoten.
De gasschillen dicht bij de ster zijn het jongste. Het volgen van deze gasschillen zorgt ervoor dat astronomen in de geschiedenis van het systeem kunnen kijken.
De waarnemingen met NIRCam lieten ook hele fijne lichtstralen zien rond de Zuidelijke Ringnevel. Sterlicht van de centrale sterren stroomt naar buiten daar waar er gaten in het gas en stof zijn, zoals zonlicht door gaten in een wolkendek schijnt.
Aangezien planetaire nevels tienduizenden jaren bestaan is het waarnemen van de nevel als het kijken naar een film in een uitzonderlijke slow motion.
Elke schil die de ster heeft uitgestoten geeft astronomen de mogelijkheid om nauwkeurig het gas en stof te meten dat erin aanwezig is. Terwijl de ster schillen van materie uitwerpt vormen zich daarin stof en moleculen. Hierdoor verandert het landschap, zelfs als de ster materie blijft uitstoten.
Het stof zal uiteindelijk de gebieden eromheen verrijken en zich uitbreiden naar wat bekend staat als het interstellaire medium. En aangezien het een zeer lange levensduur heeft kan het stof uiteindelijk miljarden jaren door de ruimte reizen en in een nieuwe ster of planeet worden opgenomen.
Over duizenden jaren zullen deze delicate lagen gas en stof in de omringende ruimte zijn verdwenen.
Eerste publicatie: 16 juli 2022
Bron: Sci-News & anderen