Astronomisch Nieuws

Wetenschappers maken een geologische kaart van Ganymedes

Meer dan 400 jaar na de ontdekking door Galileo Galileo is er een kaart gemaakt van Ganymedes. Deze maan van Jupiter is de grootste maan in ons zonnestelsel.

De groep wetenschappers die de kaart kan Ganymedes heeft gemaakt heeft gebruik gemaakt van data die zijn verkregen tijdens scheervluchten van de Voyager 1 en 2 in 1979 en de Galileo-sonde die in de periode 1995 tot 2003 Jupiter en zijn manen onderzocht. De kaart toont het gevarieerde geologische karakter van het oppervlak van de Jupitermaan. Het is de eerste globale geologische kaart van deze ijsachtige maan.

Geologische kaart ganymedes
Het mozaiek van Ganymedes rechts heeft gediend als basis voor het maken van de geologische kaart links. Er is gebruik gemaakt van de beste foto’s van de Voyager 1, de Voyager 2 en de Galileo-sonde. (credit: USGS Astrogeology Science Center/Wheaton/NASA/JPL-Caltech

De kaart laat de geologische rijkdom aan het oppervlak zien en helpt om de schijnbare chaos van het oppervlak van de maan te ordenen. De kaart helpt wetenschappers om de evolutie van deze ijswereld te ontcijferen en levert een bijdrage aan toekomstige ruimtemissies.


Deze animatie van een roterende Ganymedes toont de kaart die de wetenschappers hebben gemaakt. De animatie begint met een kleurenmozaiek van de maan dat over gaat naar de geologische kaart. Er is gebruik gemaakt van de beste foto’s die door de Voyagers 1 en 2 en de Galileo-sonde zijn gemaakt. (Credit: USGS Astrogeology Science Center/Wheaton/ASU/NASA/JPL-Caltech)

De Europese ruimtevaartorganisatie ESA wil een verkenner naar Ganymedes lanceren. De Jupiter Icy Moons Explorer moet daar in 2032 aankomen. De Amerikaanse NASA levert ook onderzoeksinstrumenten en andere hardware voor JIME.

Vanaf de ontdekking in januari 1610 is Ganymedes vaak bestudeerd. Eerst met telescopen vanaf de Aarde maar later ook door ruimtesondes die scheervluchten maakten langs de maan. Dit leverde al een beeld op van een complexe ijsachtige wereld met een oppervlak dat verdeeld kan worden in twee hoofdstructuren: donkere, oude en sterk bekraterde gebieden en gebieden lichter van kleur die jonger en minder sterk zijn bekraterd maar wel veel groeven en rillen vertonen.

Wetenschappers die aan de kaart hebben meegewerkt spreken over drie verschillende geologische periodes die men heeft kunnen identificeren. Er is eerst een periode geweest waarbij er veel kraters ontstonden als gevolg van inslagen. Gevolgd door een periode waarbij vooral tektoniek een grote rol speelde. Gedurende de laatste periode nam de geologische activiteit sterk af.

Het totale oppervlak van Ganymedes is iets meer dan half zo groot als het landoppervlak van onze eigen planeet. Het landschap van de maan vertoont hele oude structuren maar ook structuren die beduidend jonger zijn.

De maan Ganymedes is al in een kleine verrekijker zichtbaar maar het vereist zeer gote telescopen en nog beter ruimtesondes om het oppervlak van de maan goed te kunnen bestuderen.

Het project werd mogelijk gemaakt door de NASA in samenwerking met de United States Geological Society (USGS)

bron: diverse persberichten 13 februari 2014