Sterren

Wetenschappers vinden heet gebied rond W Hydrae

W Hydrae
Dit is de scherpste opname die ooit van W Hydrae is gemaakt, de ster heeft een massa die gelijk is aan de Zon maar d ester is opgezwollen tot een enorme grootte. Ter vergelijking: de stippellijn toont de diameter van de baan van de Aarde rond de Zon Credit: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)/W. Vlemmings)

Wetenschappers hebben een nieuwe blik weten te werpen op het oppervlak van een oude rode reus die aanwijzingen kan bevatten over wat de toekomst kan brengen voor onze Zon.

De ster, bekend als W Hydrae, bevindt zich op een afstand van ongeveer 320 lichtjaar in het sterrenbeeld Hydra – Waterslang. W Hydrae heeft ongeveer dezelfde massa als onze Zon maar begint aan het eind van zijn leven te komen en is al enorm opgezwollen. De ster heeft een diameter die twee keer zo groot als de afstand van de Aarde tot de Zon.

De ster is bestudeerd door onderzoekers van de Chalmers universiteit in Zweden en ze gebruikten daarvoor de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA). De nieuwe opnames leveren het beste beeld tot nu toe van het oppervlak van een rode reus die dezelfde massa heeft als de Zon.

Volgens Wouter Vlemmings van de Chalmers universiteit is het niet alleen belangrijk op te weten hoe een rode reus er uit ziet maar ook hoe ze veranderen en op welke manier ze hun elementen verspreiden in het sterrenstelsel op het moment dat ze ontploffen. De Nederlander Vlemmings studeerde af aan de universiteit van Leiden en is tegenwoordig als professor verbonden aan de Chalmers universiteit.

W Hydrae is een heel heldere, koele ster is als een ABG-ster is gecatalogiseerd (Asymptotic Giant Branch). Als sterren van dit type ouder worden dan worden ze groter en koeler en als ze het rode reuzenstadium bereiken dan blazen ze hun materiaal weg de ruimte in. De verwachting is dat onze Zon eenzelfde traject zal volgen en uiteindelijk ook als een rode reus zal eindigen.

Als de antennes van de ALMA in hun hoogste resolutie worden gezet dan kunnen de meest gedetailleerde waarnemingen gedaan worden aan deze koele en opwindende sterren, aldus Vlemmings.

De recente opnames van de ALMA tonen bewijs dat er onverwachte processen plaatsvinden aan het oppervlak van de ster. Het team ontdekte een onverwachte compacte en helder gebied rond de ster dat er op duidt dat er een laag heet gas aanwezig is in een gebied rond de ster dat bekend staat als de chromosfeer.

De metingen van het heldere gebied suggereren dat er krachtige schokgolven door de atmosfeer van de ster bewegen die hogere temperaturen bereiken dan die door de huidige theoretische modellen worden voorspeld.

 

W Hydrae
Deze afbeelding toont de rode reus W Hydrae die zich op een afstand van 320 lichtjaar bevindt met de banen van de planeten van ons zonnestelsel (de baan van de Aarde is in blauw) om de grootte van de ster zichtbaar te maken. Onze Zon zal vermoedelijk eenzelfde lot te wachten staan. Credit: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO)/W. Vlemmings

Een andere mogelijke verklaring voor het heldere gebied zou een gigantische zonnevlam kunnen zijn die net plaatsvond op het moment dat de waarnemingen werden gedaan. De astronomen hebben plannen om vervolgwaarnemingen aan W Hydrae te doen zodat ze beter kunnen begrijpen wat er precies in de atmosfeer van de ster gaande is. Dit onderzoek zal misschien ook een verdere bijdrage kunnen leveren aan het lot van onze Zon.

Volgens de onderzoekers geeft het je een nederig gevoel als je naar de opname van W Hydrae kijkt en de grootte van de ster vergelijkt met de baan van onze Aarde. Wij zijn ontstaan uit het materiaal dat is gemaakt door sterren zoals deze en het is dus wel opwindend om de uitdaging aan te kunnen gaan om dergelijke processen te kunnen proberen te begrijpen. Ze vertellen ons is over onze afkomst en over onze toekomst.

W Hydrae in het sterrenbeeld Waterslang
De positie van W Hydrae = HD120285 in het sterrenbeeld Hydra – Waterslang.

W Hydrae = HD120285 heeft een visuele helderheid van magnitude 7,5 en dat betekent dat de ster met het blote oog niet zichtbaar is. Op infrarode golflengtes is W Hydrae echter heel helder en is het de 7-de ster aan de sterrenhemel.

Het onderzoek werd op 30 oktober 2017 gepubliceerd in het tijdschrift Nature Astronomy

Eerste publicatie: 20 november 2017