Astronomen

Wie was Guiseppe (Bepi) Colombo?

Astronomen hebben de mooie gewoonte om grote projecten te vernoemen naar mensen die een verdienstelijke bijdrage hebben geleverd op hun vakgebied. Van Nancy Grace Roman tot Edwin Hubble, enkele van de grootste missies zijn vernoemd naar pioniers op het gebied van de verkenning van de ruimte. Toen ESA en JAXA bij elkaar gingen zitten om een naam te bedenken voor hun nieuwe Mercurius-missie zouden ze al vroeg in hun onderzoek een belangrijke naam zijn tegengekomen – Guiseppe “Bepi” Colombo – de man die hielp bij het plannen van de Mariner 10-missie naar Mercurius.

Giuseppe Colombo was een Italiaanse raketgeleerde die op 2 oktober 1920 in Padua In Italië werd geboren. Hij studeerde wiskunde aan de universiteit van Pisa en werd uiteindelijk Professor in de Toegepaste Mechanica aan de universiteit van Padua.

Bepicolombo ruimtesonde
De BepiColombo tijdens de reis naar Mercurius toe. Bij aankomst in een baan om de planeet zal de sonde in drieën splitsen waarna de Europese sonde en de Japanse sonde ieder hun weg gaan. Credit: ESA

Zijn eerste belangrijke bijdrage aan de verkenning van de ruimte was toen hij in 1955 op een conferentie over de Mariner 10-missie opmerkte dat het ruimtevaartuig een tweede en zelfs derde scheervlucht langs Mercurius zou kunnen maken als de timing van de baan van de ruimtesonde goed zou zijn. Het zou hulp van de zwaartekracht van Venus vereisen maar aangezien de omlooptijd van de sonde ongeveer twee keer de rotatieperiode van de planeet was, zou het mogelijk moeten zijn dit te doen.

Guiseppe - Bepi - Colombo
Guiseppe – Bepi – Colombo

Nadat een NASA-studie zijn mechanica bevestigde voltooide Mariner 10 in feite drie scheervluchten langs Mercurius en eentje langs Venus waarbij de kleinste afstand tot Mercurius slechts 327 kilometer bedroeg. Het was voor het eerst dat een ruimtesonde een interplanetaire zwaartekrachtkatapult gebruikte, een manoeuvre die tegenwoordig nog steeds heel veel wordt gebruikt door ruimtesondes, waaronder dus ook de BepiColombo-missie. De Mariner 10-missie was zeer succesvol en bijna alles wat we weten over de planeet is afkomstig van deze missie.

Mariner-10
Mariner-10 was 30 jaar lang de enige ruimteverkenner die Mercurius heeft bezocht.

Berekeningen van de baanmechanica van Mercurius waren echter niet de enige bijdrage die Colombo leverde. Hij bestudeerde actief de ringen van Saturnus (waardoor uiteindelijk een opening in de ringen naar hem werd vernoemd) en ontwikkelde een satellietverbindingsmethode die uiteindelijk als het Tethered Satellite System in 1992 en 1996 door de spaceshuttle werd gelanceerd. Ook hielp hij mee bij de ontwikkeling van de Giotto-missie naar de komeet van Halley.

Omdat Colombo niet alleen aan theoretische zaken wilde werken had hij talloze patenten op zijn naam staan, waaronder een patent voor een zwaartekrachtgradiëntmeter en een zogenoemde “luchthaak”. Op zijn sterfbed dacht hij na over manieren waarop deze luchthaken mogelijk elektrische stroom zouden kunnen opwekken door ze door de magnetosfeer van de Aarde te trekken.

Colombo overleed op 20 februari 1984 aan de gevolgen van kanker. Dat was voordat veel van zijn ideeën geïmplementeerd konden worden waaronder het tethering systeem en de missie vaan de komeet van Halley. Maar hij wordt niet alleen herinnerd vanwege de huidige missie, aangekondigd in 1999, die zijn naam draagt maat ook voor de Colombo fellowship van de ESA. Deze wordt jaarlijks toegekend aan een Europese wetenschapper die zich verdienstelijk heeft gemaakt in de astronautica. Colombo is ook de naamgever van de asteroïde 10387.

Eerste publicatie: 3 oktober 2021
Bron: UniverseToday/ESA/Wikipedia