Ruimtevaartpioniers

Wie was Hermann Oberth?

Hermann Oberth in de jaren 1950
Door Unknown (Mondadori Publishers) – http://www.gettyimages.co.uk/detail/news-photo/portrait-of-the-austro-hungarian-born-german-physicist-news-photo/141553137, Publiek domein, Koppeling

De Duitse natuurkundige en ingenieur Hermann Oberth werd op 25 juni 1894 geboren. Hij was de eerste die, denkende over de mogelijkheid van ruimteschepen, een maatlat nam en wiskundig onderlegde concepten en ontwerpen presenteerde.

Hermann Oberth’s achtergrond

Het Oberth-effect is naar hem vernoemd. In de interplanetaire ruimtevaart wordt het Oberth-effect gebruikt in een scheervlucht waarbij het impulsmoment van een raketmotor dicht bij een zwaartekrachtlichaam kan resulteren in een grotere verandering van de kinetische energie en eindsnelheid. Het effect is naar Herman Oberth vernoemd omdat hij een van de grondleggers is van de rakettechniek.

Hermann Oberth kwam uit een familie van Transylvaanse Saksen. Hij werd geboren in Hermannstadt in Transsylvanië (Sibiu in het tegenwoordige Roemenië). Hij verslond de boeken van Jules Verne die hij van zijn vader cadeau kreeg. Tijdens zijn middelbare schooltijd begon hij zich al bezig te houden met raketten en theoretische problemen in de ruimtevaart. Hij kon door middel van fysisch-wiskundige overwegingen bewijzen dat een “reis naar de Maan” met een kanon zoals Jules Verne dat beschreef, onmogelijk was omdat de reizigers de enorme krachten tijdens de lancering niet zouden overleven. Hij realiseerde zich dat een reis naar de Maan alleen mogelijk zou zijn met enorm sterke raketten.

Op verzoek van zijn vader, die chirurg was, begon hij in 1912 in München aan een studie medicijnen en volgde hij er ook colleges aan de Technische Universiteit.

In 1914 nam bij deel aan de Eerste Wereldoorlog en nadat hij aan het Oostfront gewond raakte werd hij als medisch sergeant in het ziekenhuis van Schäßburg ingezet. In 1918 vervolgde hij zijn studie aan de universiteit van Boedapest. Tijdens de oorlog ontwierp hij zijn eerste raket die door ethanol en zuurstof werd aangedreven. Na een serieuze ziekte besloot Oberth dat de medicijnenstudie niet overeenkwam met zijn echte interesses. Daarom begin hij in 1919 een studie natuurkunde aan de technische universiteit van Cluj-Napoca in Roemenië. Hij vervolgde die studie in München, Göttingen en Heidelberg. In 1922 werd zijn dissertatie “Rocket to Planet Spaces (Die Rakete zu den Planetenräumen), waarin hij over ruimtereizen schreef, verworpen omdat er geen bewezen expertise was op dit gebied. Hij diende het manuscript voor zijn diploma thesis in bij de universiteit van Cluj Napoca en in 1923 passeerde hij het staatsexamen. In hetzelfde jaar publiceerde de Münchense wetenschappelijker uitgever Oldenbourg uit München het manuscript. Oberth moest zelf betalen voor de drukkosten maar zijn eerste werk was een succes. In zijn manuscript beschreef Oberth alle elementen die nodig zijn om brandstof te maken voor meertraps raketten.

Vereniging voor Ruimtevaart

In 1927 werd de Duitse amateurrakettenvereniging “Verein für Raumschiffahrt” opgericht. Hermann Oberth werd lid van deze vereniging en hij had er contact met veel ingenieurs die geïnteresseerd waren in rakettechnologieën. In deze periode legde het werk van Oberth, samen met dat van Wernher von Braun, Ernst Stuhlinger, Helmut Gröttrup en Walter Tiel de basis van de rakettechnologie en wordt hun werk beschouwd als de allereerste mijlpalen op het gebied van de ruimtevaart. In de visionaire film “Frau im Mond” van Fritz lang uit 1925 werkte hij samen met Rudolf Nebel als wetenschappelijk adviseur. Helaas mislukte de lancering van een raket tijdens de première van de film.

Het V2-programma en zijn naoorlogse activiteiten

In 1939 verkreeg Oberth het Duitse staatsburgerschap en werkte hij onder de naam Fritz Hann bij het Army Research Center (Heeresverzuchsanstalt Peenemünde) in Peenemünde in Duitsland. Daar was hij ook betrokken bij het V2-programma. Na de oorlog werkte hij aan verschillende raketprojecten in Zwitserland, de Verenigde Staten en Duitsland. In die periode werkte hij ook aan “The Development of Space Technology in the Next Ten Years” en publiceerde hij zijn ideeën over een voertuig om de Maan te verkennen en over helicopters en vliegtuigen.

In 1948 vertrok Oberth naar Zwitserland waar hij als wetenschappelijk onderzoeker aan de slag ging. Van 1950 tot 1953 was hij in dienst van het Italiaanse leger en ontwikkelde hij er een vaste brandstofraket. In 1955, op aangeven van zijn voormalige student Wernher von Braun, werkte hij in de Verenigde Staten in het Rocket Development Center in Huntsville, Alabama. In 1958 keerde hij terug naar Duitsland om in 1961 weer naar de Verenigde Staten te reizen. Daar werkte hij voor Convair tot aan zijn pensioen.

Oberth hield zich ook bezig met de mogelijkheden van buitenaards leven en UFO’s en schreef hier ook diverse malen over.

Hermann Oberth overleed op 28 december 1989 in Neurenberg. Hij werd 95 jaar oud.

Zijn bekendste werken zijn “The Rocket to the Planets”(Die rakete zu den Planetenräumen uit 1923) en Routes to Space (Wege zur Raumschiffahrt uit 1929). In het laatste werk introduceerde hij de door hem uitgevonden ionenmotor. In “The Rockets to the Planets” poneerde hij de volgende aannames:

  • Aanname 1: Met de huidige staat van de technologie en wetenschap is het waarschijnlijk dat we machines kunnen bouwen die hoger dan de atmosfeer van de Aarde kunnen komen.
  • Aanname 2: Met verdere perfectie kunnen deze machines snelheden bereiken waarbij ze niet meer terugvallen naar het oppervlak van de Aarde en zijn ze zelfs in staat te ontsnappen aan de zwaartekracht van de Aarde.
  • Aanname 3: Dergelijke machines kunnen op zo’n manier worden gebouwd dat mensen (waarschijnlijk zonder nadelen voor de gezondheid) ze kunnen besturen.
  • Aanname 4: Onder bepaalde economische omstandigheden kan de  bouw van dergelijke machines verantwoord zijn. Dergelijke omstandigheden kunnen binnen enkele tientallen jaren voorkomen.

Met de lancering van Spoetnik 1 in 1957 en de lancering van Yoeri Gagarin in 1961 werden deze volledig utopiaanse ideeën in minder dan 40 jaar werkelijkheid.

Meer over Hermann Oberth

 

Eerste publicatie: 28 december 2020