Alpha Indi – De Perzische

Alpha Indi is een geëvolueerde ster van spectraalklasse K die ongeveer 991, lichtjaar van ons is verwijderd in de richting van het sterrenbeeld Indus – Indiaan. De ster was traditioneel ook bekend als De Perzische. De ster is veel groter en lichtsterker dan de Zon. Met een schijnbare helderheid van magnitude 3,11 is het de helderste ster in Indus.

Wordle - Alpha Indi - de Perzische

Type ster

Alpha Indi heeft de spectrale classificatie K0 III-IV en dat duidt op een oranje reus of subreus. De geëvolueerd ester heeft een massa van 1,88 zonsmassa en is opgezwollen tot een straal van 9,71 keer die van de Zon. De ster bevindt zich niet meer op de hoofdreeks. Alpha Indi is veel jonger dan de Zon; de leeftijd wordt geschat op 1,57 miljard jaar. De oppervlaktetemperatuur bedraagt 4900 Kelvin en de lichtsterkte is 59 keer die van de Zon.

Alpha Indi heeft 2 optische begeleiders, dit zijn sterren van de 12de en 13de magnitude, die minstens 2000 AE van Alpha Indi zijn gescheiden. De begeleiders zijn vermoedelijk rode dwergen. Als ze een fysiek stersysteem vormen met Alpha Indi dan hebben ze een baanperiode van minimaal 50.000 jaar.

Wetenswaardigheden

Met een visuele helderheid van magnitude 3,11 is Alpha Indi gemiddeld de 192ste helderste ster aan de sterrenhemel. De ster is ongeveer even helder als Lambda Centauri, Wazn – Bèta Columbae in Columba – Duif en Talitha – Iota Ursae Majoris in de Grote Beer. Alpha Indi is de enige ster in Indus die op de lijst van 300 helderste sterren voorkomt.

In de traditionele Chinese astronomie was Alpha Indi bekend als 波斯二 (Bō Sī èr), de Tweede Ster van Perzië. In China wordt de ster Pe Sze genoemd, de Perzische. Sterren in het gebied van de zuidelijke hemelpool werden in de 17de eeuw gecatalogiseerd, na de komst van westers esterrenkaarten. Perzië was een van de 23 asterismes die aan de Chinese Chongzhen kalender werden toegevoegd toen die door de Chinese astronoom Xu Guangqi, met behulp van Jezuïeten geleerden, werd samengesteld.

Naamgeving

Alpha Indi heeft geen eigennaam die formeel door de Internationale Astronomische Unie is toegekend. Historisch is de ster bekend als De Perzische. Deze naam werd door missionarissen van de Jezuïetenorde aan de ster gegeven maar de betekenis ervan is onduidelijk.

De ster wordt meestal genoemd bij zijn Bayer-aanduiding, Alpha Indi. De ster is gecatalogiseerd als HD 196171 in de Henry Draper-catalogus.

Locatie

Alpha Indi bevindt zich in het gebied tussen Sagittarius en de Zuidelijke Vogels (de sterrenbeelden Pavo – Pauw, Grus – Kraanvogel en Phoenix). Samen met Alnair in de Kraanvogel, Alpha Tucanae en Peacock in Pauw vormt de ster een vierhoek. De noordelijk punt van de vierhoek wijst naar de voeten van de Boogschutter.

De positie van Alpha Indi - de Perzische in het sterrenbeeld Indus - Indiaan.
De positie van Alpha Indi – de Perzische in het sterrenbeeld Indus – Indiaan. Credit: Kuuke’s Sterrenbeelden

Sterrenbeeld

Alpha Indi bevindt zich in het sterrenbeeld Indus – Indiaan. Het sterrenbeeld bevindt zich diep aan de zuidelijke sterrenhemel en is voor noordelijke waarnemers niet zichtbaar. Het is een van de sterrenbeelden die aan het einde van de 16de eeuw door Nederlandse ontdekkingsreizigers in kaart werden gebracht en die in 1597 of 1598 door de Nederlands-Vlaamse astronoom en cartograaf Petrus Plancius op zijn hemelglobe werden geplaatst.

Zoals veel zuidelijke sterrenbeelden bevat Indus geen uitzonderlijk heldere sterren en valt het aan de sterrenhemel niet erg op. Het sterren beeld heeft slechts 2 sterren helderder dan magnitude 4,0. Het zijn de oranje reuzen Alpha en Bèta Indi. In grootte is Indus het 49ste grootste sterrenbeeld en het beslaat 294 vierkante graden aan de sterrenhemel.

Andere noemenswaardige sterren in Indus – Indiaan zijn de oranje dwerg Epsilon Indi, een van de meest nabije zichtbare sterren tot de Zon, de meervoudige ster Theta Indi, de semiregelmatige variabele rode reus T Indi, de binaire ster Delta Indi en de oranje reuzen Zeta Indi, Mu Indi en HD 207229. Die laatste ster heeft een exoplaneet.

Indus - IAU-kaart
IAU-kaart van het sterrenbeeld Indus – Indiaan

Indus – Indiaan bevat veel sterrenstelsels. Zo bevindt een groot deel van de Pavo-Indus Supercluster van sterrenstelsels zich in Indus. De relatief heldere sterrenstelsels in Indus zijn o.a. de lensvormige sterrenstelsels NGC 7041 en NGC 7049, de spiraalstelsels NGC 7090, NGC 7083, NGC 7038 en NGC 7124 en de elliptische sterrenstelsels NGC 7029 en NGC 7196.

De beste tijd van het jaar om de sterren en deepsky-objecten in de Indiana te bekijken is de maand september als het sterrenbeeld ’s avonds hoger boven de horizon komt. Het gehele sterrenbeeld is zichtbaar vanaf locaties ten zuiden van de 15de breedtegraad.

De 10 helderste sterren in Indus – Indiaan zijn Alpha Indi (mag. 3,11), Bèta Indi (mag. 3,67), Theta Indi (mag. 4,40), Delta Indi (mag. 4,40), Eta Indi (mag. 4,52), Epsilon Indi (mag. 4,83), Zeta Indi (mag. 4,90), Iota Indi (mag. 5,06), Mu Indi (mag. 5,17) en Nu Indi (mag. 5,28).

Alpha Indi

SpectraalklasseK0 III-IV
Schijnbare helderheid (magnitude)3,11
Absolute helderheid (magnitude)0,65
Afstand (lichtjaar – parsec)99,1 – 30,4
Radiale snelheid (km/s)-1,3
Massa (zon=1)1,88
Lichtsterkte (zon=1)59
Straal (zon=1)9,71
Temperatuur (Kelvin)4900
Leeftijd (miljard jaar)1,57
SterrenbeeldIndus – Indiaan
Namen en aanduidingenAlpha Indi
HD 196171

Eerste publicatie: 10 september 2025
Bron: wikipedia & anderen