Astronomen bevestigen dat het heelal vroeger heter was
Als je je koelkast opent verwacht je dat die koeler is dan je keuken. Evenzo verwachten astronomen, wanneer ze miljarden jaren terugkijken in de geschiedenis van het heelal, dat het toen heter was dan nu. Een team Japanse onderzoekers heeft deze voorspelling zojuist met opmerkelijke precisie bevestigd, wat een van de sterkste tests tot nu toe is van ons begrip van hoe het heelal is geëvolueerd.

Onder leiding van promovendus Tatsuya Kotani en professor Tomoharu Oka van de Keio Universiteit, heeft het onderzoeksteam de temperatuur gemeten van de kosmische achtergrondstraling, de zwakke nagloed van de Oerknal die de hele ruimte doordringt. Maar ze hebben die niet gemeten zoals die er vandaag de dag uitziet. In plaats daarvan keken ze naar licht dat zeven miljard jaar heeft gereisd om ons te bereiken, wat feitelijk de temperatuur van het heelal in het verre verleden weergeeft.
Hun meting? 5,13 K (± 0,06 K) boven het absolute nulpunt, ongeveer het dubbele van de huidige temperatuur van 2,7 K. dit is niet zomaar een merkwaardig feit, het is een fundamentele voorspelling van de oerknaltheorie dat het heelal zou moeten afkoelen naarmate het uitdijt, en daarom heter zou moeten zijn naarmate je verder terugkijkt.

Wat deze meting bijzonder maakt is de precisie. Met behulp van gearchiveerde gegevens van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) in Chili analyseerde het team het licht van een verre quasar. Terwijl dit licht door de ruimte reisde, interageerde het met de kosmische achtergrondstraling, waardoor er duidelijke kenmerken achterbleven die de onderzoekers in staat stelden de temperatuur ervan met ongekende nauwkeurigheid te bepalen.
Dit is de meest nauwkeurige meting ooit uitgevoerd op deze middellange afstand in de geschiedenis van het heelal. Eerdere metingen bestonden al voor zowel het prille heelal als het heden, maar dit vult een cruciaal middelste hoofdstuk van het verhaal in.
Dit alles is van belang omdat de studie van het ontstaan en de evolutie van het heelal gebaseerd is op een raamwerk dat het standaard model wordt genoemd. Dit model doet specifieke, toetsbare voorspellingen over hoe het heelal zich zou moeten gedragen. De temperatuurmeting van Kotani’s team komt bijna perfect overeen met ie voorspellingen, wat het vertrouwen versterkt dat ons begrip van de kosmologische evolutie op een solide basis staat.
Als groot voorstander van analogieën nemen we er een weersvoorspelling bij. Als de voorspelling regen voorspelt en je ziet plassen ontstaan dan krijg je vertrouwen in het model van de meteoroloog. Evenzo, wanneer kosmologen een specifieke temperatuur voorspellen voor het heelal zeven miljard jaar geleden en waarnemingen deze bevestigen, krijg je vertrouwen in het kosmologische model.
Bron : ALMA Confirms a Hotter Early Universe with Record-Precision Measurement of the CMB
Eerste publicatie: 3 november 2025
Bron: Universetoday