Ruimtevaartnieuws

Chinese Tianwen 2-missie naar quasi-maan Kamo’oalewa gelanceerd

Als alles volgens plan verloopt zal Tianwen 2 in 2027 brokstukken van de vreemde asteroïde Kamo’oalewa naar de Aarde brengen.

Lancering van Tianwen 2 m.b.v. een Lange Mars 3B.
Lancering van Tianwen 2 m.b.v. een Lange Mars 3B. Credit: Xinhua

De Tianwen 2 asteroïde-komeetsonde werd dinsdag 28 mei 2025 gelanceerd en bereikte de ruimte aan boord van een Lange Mars 3B-raket. De lancering vond plaats vanaf het Xichang Satellite Launch Center in het zuidwesten van China.

Tianwen 2 markeert een nieuwe stap voorwaarts in China’s steeds verdergaande en ambitieuze gerobotiseerde verkenning van de ruimte. Hier is een kort overzicht van het de ruimtesonde de komende jaren zal doen en welke mijlpalen het voor China zal proberen te bereiken.

Tianwen 2 is op weg naar Kamo’oalewa (ook bekend als 2016 HO3), een aardscheerder die in 2016 werd gevonden en tussen de 40 en 100 meter in doorsnede is.

Kamo’oalewa is geen gewone ruimterots; het is een “quasi-maan” van de Aarde, wat betekent dat hij om de Zon draait in een baan dat hem dicht bij onze planeet houdt. De Aarde heeft zeven bekende quasi-manen, waaronder Cardea, die onlangs een naam kreeg via een wedstrijd georganiseerd door de Internationale Astronomische Unie en de wetenschappelijke podcast Radiolab.

Artist impressie Kamo'oalewa
Een artist impressie van Kamo’oalewa in de buurt van het Aarde-Maan systeem. Credit: Addy Graham / University of Arizona.

Kamo’oalewa is een van de interessantste van deze kosmische medereizigers. In tegenstelling tot de meeste aardscheerders lijkt hij niet afkomstig te zijn uit de belangrijkste asteroïdengordel tussen Mars en Jupiter; astronomen denken dat het een stuk van de Maan is dat in de afgelopen 10 miljoen jaar door een gigantische inslag is weggeblazen. Analyse van de ruimterots zou die theorie kunnen bevestigen; het zou ook licht kunnen werpen op de evolutie van het zonnestelsel.

Tianwen 2 zal een deel van deze belangrijke gegevens leveren, als alles volgens plan verloopt tenminste. De sonde zal naar verwachting in juli 2026 Kamo’oalewa bereiken. De sonde zal van dichtbij waarnemingen uitvoeren met diverse wetenschappelijke apparatuur, waaronder camera’s, spectrometers, een magnetometer en een stofanalyzer. Dit werk zal inzicht verschaffen in de quasi-maan  en het tem helpen bij het kiezen van een geschikte bemonsteringslocatie.

De sonde zal vervolgens naar het oppervlak duiken om ongeveer 100 gram materiaal van de ruimterots te verzamelen, blijkbaar met behulp van twee verschillende methoden: “touch and go” en “anchor and attach”. Deze laatste methode, waarvoor een of meer boren nodig zijn, is nog nooit eerder geprobeerd, maar “touch and go” is beproefd; NASA’s OSIRIS-Rex-sonde en de Japanse Hayabusa2 gebruikten deze om monsters van respectievelijk de asteroïden Bennu en Ruygu te verzamelen.

Tianwen 2 zal in april 2027 Kamo’oalewa verlaten en de monsters terug naar de Aarde brengen. Ongeveer zeven maanden later zal een capsule met dit kostbare materiaal hier landen, maar het moederschip zal verder vliegen.

Tianwen 2 krijgt een “zwaartekrachtassistentie” van de terugkeer naar de Aarde, waardoor hij een slingerbeweging rond onze planeet zal maken op weg naar zijn tweede bestemming: de komeet 311P/PANSTARRS, die zich in de asteroïdengordel bevindt.

311P/PANSTARRS, ook bekend als P/2013 P5, werd in 2013 gevonden door astronomen met behulp van de Pan-STARRS 1-telescoop op Hawaï. Net als Kamo’oalewa is 311P/PANSTARRS een beetje een vreemde eend in de bijt; hij heeft zowel asteroïde- als komeetachtige kenmerken en wordt daarom soms gecategoriseerd als een “actieve asteroïde”.

Zo heeft de 480 meter grote 311P/PANSTARRS zes stofstaarten, mogelijk omdat hij snel genoeg ronddraait om aanzienlijke hoeveelheden oppervlaktemateriaal de ruimte in te slingeren.

Tianwen 2 zal in 2035 in een baan om de komeet aankomen en vervolgens het doel meten met behulp van de ingebouwde instrumenten (allemaal van afstand; Tianwen 2 zal niet landen op 311P/PANSTARRS en er geen monsters van nemen). De gegevens van de sonde zouden inzicht kunnen verschaffen in actieve asteroïden en kometen in het algemeen, en ook kunnen helpen bepalen welk type klein hemellichaam grotendeels verantwoordelijk is voor de watervoorziening op Aarde miljarden jaren geleden.

Tianwen 2 is China’s allereerste missie naar een asteroïde of komeet en pas China’s tweede planetaire verkenningsproject in totaal. De eerste, Tianwen 1, stuurde in 2020 een orbiter en een rover naar Mars.

Meer van dit soort missies komen eraan; China streeft ernaar de Tianwen 3 Mars-monsterretourmissie in 2028 te lanceren en Tianwen 4, een gezamenlijk Jupiter-Uranusproject, twee jaar later.

Tianwen 2 is overigens niet China’s eerste monsterretourmissie; het land heeft er al twee uitgevoerd. Chang’e 5 bracht in december 2020 materiaal van de nabije zijde van de Maan naar de Aarde en Chang’e 6 bracht in juni 2024 de allereerste monsters van de verre zijde van de Maan terug.

Eerste publicatie: 29 mei 2025
Bron: diverse persberichten