Kosmos 482 is neergestort op de Aarde
Er is een einde gekomen aan de lange reis van de Sovjet-Russische sonde Kosmos 482. De sonde is zaterdagochtend ergens op Aarde neergestort.
Kosmos 482 is gisteren, 10 mei 2025, op Aarde neergekomen na meer dan 50 jaar rond de planeet te hebben gedraaid. De terugkeer in de atmosfeer vond plaats om 09:24 uur Nederlandse tijd boven de Indische Oceaan ten westen van Jakarta. Dit zegt het Russische Roscosmos.
Dat is echter slechts één schatting; andere ruimtevaartorganisaties en trackingorganisaties voorspelden andere terugkeerlocaties, van het vaste land van Zuid-Azië tot de oostelijke Stille Oceaan. Het is onduidelijk wanneer en of we een definitief antwoord krijgen op de vraag waar Kosmos 1482 is neergekomen.
De Aarde is niet de planeet waarop Kosmos 482 zou landen. Het ruimtevaartuig maakte deel uit van het Venera-programma van de Sovjet-Unie, dat in de jaren ’60, ’70 en begin ’90 een vloot sondes naar Venus stuurde.
Kosmos 482 werd in 1972 naar de helse zusterplaneet van de Aarde gestuurd maar een probleem met de raket zorgde ervoor dat de ruimtesonde in een elliptische baan om de Aarde strandde. De daaropvolgende 53 jaar trok de atmosferische weerstand de sonde langzaam maar zeker naar beneden, wat gisteren tot een einde kwam.
De meeste grote stukken ruimteafval – bijvoorbeeld afgedankte satellieten en afgedankte rakettrappen – vallen tijdens hun vurige reis terug naar de Aarde uit elkaar, waardoor kunstmatige meteorenregens ontstaan. Het is echter mogelijk dat Kosmos 482 er gisteren in één stuk is aangekomen aan gezien de sonde werd ontworpen om een snelle reis door de atmosfeer van Venus te overleven.
Kosmos 482 is ongeveer 1 meter in doorsnede en weegt 495 kilogram. Als de sonde tijdens de terugkeer in de atmosfeer niet uit elkaar is gevallen dan heeft de sonde vermoedelijk het aardoppervlak met een snelheid van ongeveer 240 kilometer per uur geraakt. In dat scenario is de kinetische energie van de inslag vergelijkbaar met die van een meteorietfragment van 40 tot 55 centimeter.
De terugkeer van Kosmos 482 vestigt de aandacht op het groeiende probleem met ruimteafval. Gemiddeld storten er elke dag drie flinke stukken puin neer op de Aarde – en dat aantal zal alleen maar toenemen.
Volgens de ESA bevinden zich ongeveer 14.240 satellieten in een baan om de Aarde waarvan er 11.400 actief zijn. De meeste operationele ruimtesondes behoren tot het Starlink-netwerk van SpaceX dat momenteel al uit meer dan 7200 satellieten bestaat maar dat nog steeds groeit.
En dan zijn er ook nog andere megaconstellaties in aanbouw. Zo heeft Amazon onlangs de eerste grote reeks satellieten gelanceerd voor zijn Project Kuiper-netwerk dat uiteindelijk 3200 satellieten zal bevatten. En raketten hebben satellieten gelanceerd voor twee verschillende Chinese megaconstellaties, die elk ontworpen zijn om minstens 13.000 satellieten te kunnen omvatten.
Gezien het toenemende ruimteverkeer verwacht ESA dat de terugkeerfrequenties in de toekomst verder zullen toenemen.
Het risico op letsel of materiële schade bij elke terugkeer in de atmosfeer is zeer klein, aangezien veel puin in de atmosfeer verbrandt en de stukken normaal gesproken niet in de oceaan of op bewoond gebied belanden. Maar naarmate het aantal terugkeerbewegingen toeneemt, neemt ook de kans op een vernietigende inslag toe.
Er zijn ook andere mogelijke gevolgen. Zo vestigen onderzoekers de aandacht op de vervuiling die wordt veroorzaakt door satellieten die terugkeren in de atmosfeer en die de ozonlaag van de Aarde en het klimaat van onze planeet aantasten.
Eerste publicatie: 11 mei 2025
Bron: diverse persberichten
