Astronomen herzien het mysterieuze Wow!-signaal – en vinden een grote verrassing
Onderzoekers proberen al tientallen jaren een verklaring te vinden voor dit bizarre radiosignaal. Een nieuwe studie richt zich op de mogelijke bron ervan.
Bijna 50 jaar geleden ontdekten astronomen die in het heelal op zoek waren naar bewijs van intelligent buitenaards leven een sterk radiosignaal dat afkomstig was uit de diepe ruimte. Tot op de dag van vandaag weten astronomen nog steeds niet waar – of wat – het Wow!-signaal vandaan kwam. Het blijft een van de meest raadselachtige verschijnselen in de geschiedenis van de radioastronomie.
Een nieuwe studie heeft wetenschappers dichter dan ooit bij de oplossing van dat mysterie gebracht. Onderzoekers van het Arecibo Wow! (AWOW)-project in het Arecibo Observatorium in Puerto Rico hebben onlangs het signaal en tientallen jaren aan ongepubliceerde waarnemingen die volgden op de detectie ervan opnieuw geanalyseerd. De bevindingen, die momenteel beschikbaar zijn op de preprintserver arXiv en binnenkort worden ingediend bij The Astrophysical Journal voor peer review, herzien de parameters van het Wow!-signaal aanzienlijk en bieden de meest nauwkeurige beoordeling tot nu toe, aldus de onderzoekers.
Een decennia-oud mysterie
Toen het Big Ear Observatory in Ohio op 15 augustus 1977 voor het eerst het Wow!-signaal ontving was SETI-astronoom Jerry R. Ehman zo verbijsterd door de intensiteit ervan dat hij het met rood omcirkelde en er “Wow!” naast schreef, vandaar de naam. Het signaal viel Ehman en zijn collega’s meteen op als een waarschijnlijke kandidaat voor buitenaardse radiotransmissie, maar in de loop der jaren heeft steeds meer bewijs gewezen op natuurlijke verklaringen.
De afgelopen jaren hebben onderzoekers onder leiding van Abel Méndez, hoofdauteur van het nieuwe onderzoek en directeur van het Planetary Habitability Laboratory aan de universiteit van Puerto Rico, via het WOW-project een belangrijke bijdrage geleverd aan dat bewijs. In augustus 2024 publiceerden Méndez en zijn collega’s bevindingen die suggereren dat het Wow!-signaal voortkwam uit de plotselinge opheldering van een koude waterstofwolk als gevolg van een tijdelijke stralingsbron, zoals een magnetar. Deze neutronensterren hebben magnetische velden die sterk genoeg zijn om de atomen in waterstofwolken te exciteren en een helderheidsuitbarsting te veroorzaken.
Herbeoordeling van het Wow!-signaal
Nu heeft het team van Méndez tientallen jaren aan archiefgegevens van SETI zorgvuldig verzameld en geanalyseerd om de eigenschappen van het Wow!-signaal opnieuw te beoordelen en die hypothese te evalueren. Toegang tot moderne tools voor gegevensanalyse en recente waarnemingen was een “gamechanger” voor dit onderzoek, vertelde Méndez. Dankzij deze vooruitgang kon zijn team nauwkeurigere metingen uitvoeren voor de locatie, intensiteit en frequentie van het Wow!-signaal. In cijfers lijken deze herzieningen klein, maar dat zijn ze niet.
De berekening van de onderzoekers voor de intensiteit van het signaal – of fluxdichtheid – was vier keer groter dan eerdere schattingen, maar de herziene frequentie was voor Méndez het meest verrassend. Hij en zijn collega’s kwamen uit op 1420,426 MHz – veel hoger dan ze hadden verwacht. De bevindingen suggereren dat het Wow!-signaal afkomstig was van een bron binnen ons sterrenstelsel die zich sneller voortbewoog dan wetenschappers eerder dachten.
Mysterie opgelost? Nog niet
Dit geeft meer gewicht aan de hypothese van de onderzoekers ver koude waterstofwolken en aan het bredere idee dat dit signaal voortkwam uit een natuurlijk astrofysisch fenomeen in plaats van terrestrische radio-interferentie. Dat gezegd hebbende, de zaak is nog niet gesloten.
“We zijn ervan overtuigd – en verrast – dat we dichterbij komen”, aldus Méndez. De komende twee jaar zullen hij en zijn collega’s nieuwe bevindingen uit de archiefgegevens van SETI blijven publiceren, in de hoop dichter bij een oplossing voor die al lang bestaande mysterie te komen.
Artikel: Arecibo Wow! II: Revised Properties of the Wow! Signal from Archival Ohio SETI Data. Abel Méndez, Kevin N. Ortiz Ceballos, Jorge I. Zuluaga, Kelby D. Palencia-Torres, Allison J. Smith, Alondra Cardona Rodríguez, Héctor Socas-Navarro, David Kipping, Hodari-Sadiki Hubbard-James, Mai Le, Alejandro Rincón-Torres
Eerste publicatie: 27 augustus 2025
Bron: diverse bronnen
