IC 1340 – de Vleermuisnevel
IC 1340 is een gebied van geïoniseerd gas binnen de grotere Sluiernevel. Dit is een oude supernovarestant in het sterrenbeeld Zwaan – Cygnus. IC 1340 heeft de bijnaam de Vleermuisnevel.
IC 1340 maakt deel uit van de Oostelijke Sluiernevel – Caldwell 33 waartoe ook de heldere gebieden NGC 6995 en NGC 6992 behoren. Deze twee zijn samen ook bekend als de Netwerknevel. De Vleermuisnevel bevindt zich in het zuidelijke deel van de oostelijke Sluiernevel, tussen NGC 6995 en de Zuidoostelijke Knoop.
De Oostelijke Sluier, Westelijke Sluier en de Driehoek van Fleming (ook wel de Driehoek van Pickering genoemd) zijn de drie visuele componenten van de Sluiernevel, een grote wolk geïoniseerd gas en stof dat een gebied bestrijkt van 6 Volle Manen.
De Sluiernevel vormt het zichtbare deel van de Cygnus Loop, het overblijfsel van een supernova die tussen 10.000 en 20.000 jaar geleden werd geproduceerd door een ster met ene massa van 20 zonsmassa. Het restant van de supernova is sindsdien uitgebreid tot ene grootte van ongeveer 3° en dijt nog uit met ene snelheid van ongeveer 1,5 kilometer per uur.
De Vleermuisnevel werd op 12 september 1866 gevonden door de Amerikaanse astronoom Truman Henry Safford. Hij deed zijn waarnemingen tussen 1866 en 1868 vanuit de Dearborn sterrenwacht in het Amerikaanse Illinois. Hij publiceerde in 1887 zijn lijst met nevels als een appendix van het Dearborn Observatory Report.
De Vleermuisnevel werd veel later ontdekt dan sommige van de helderdere delen van de Sluiernevel. De Westelijke Sluiernevel – NGC 6960 – Caldwell 34 werd voor het eerst op 7 september 1784 door de Britse astronoom William Herschel geregistreerd. Hij staat in de volksmond ook bekend als de Heksenbezem of kantwerknevel. De nevel bevindt zich in de buurt van de gele reus 52 Cygni die een visuele helderheid heeft van magnitude 4,22. De Heksenbezem is een populair doelwit voor amateurastronomen en astrofotografen omdat de nevel het gemakkelijkst te vinden deel van de Sluiernevel is.
De Oostelijke Sluiernevel – Caldwell 33 werd op 7 september 1825 gevonden door de Engelse astronoom John Herschel (zoon van William Herschel).
De Sluiernevel bevindt zich in het gebied tussen Epsilon Cygni – Aljanah en Zeta Cygni aan een van de vleugels van de Zwaan. De nevel kan worden gevonden uitgaande van de heldere sterren van het Noorderkruis, een opvallend asterisme bestaande uit de helderste sterren van de Zwaan.
De Vleermuisnevel bevindt zich in het midden van de driehoek gevormd door Aljanah, Zeta Cygni en 52 Cygni.
De beste tijd van het jaar om de Vleermuisnevel en andere deepsky objecten in Cygnus – Zwaan waar te nemen is in de maand september als het sterrenbeeld ’s avonds hoger boven de horizon staat,
Eerste publicatie: 3 september 2025
Bron: wikipedia & anderen