Deepsky

Messier 93 – NGC 2447

Messier 93 is een open sterrenhoop op een afstand van ongeveer 3600 lichtjaar van de Aarde in de richting van het sterrenbeeld Puppis – Achtersteven. De sterrenhoop is een schijnbare helderheid van magnitude 6,0. In de New General Catalogue heeft de sterrenhoop de aanduiding NGC 2447

Onder zeer goede omstandigheden kan de sterrenhoop met het blote oog worden waargenomen, verrekijkers en kleine telescopen tonen een driehoekige vorm. Telescopen van 20 centimeter en groter tonen tientallen sterren.

Messier 93 heeft een schijnbare grootte van 22 boogseconden, ongeveer 2/3de van de grootte van de volle maan. Dit komt overeen met een diameter van ongeveer 20 – 25 lichtjaar.

Omdat de sterrenhoop zich in hetzelfde gebied als Sirius aan de sterrenhemel bevindt is Messier 93 niet moeilijk te vinden. Sirius, gelegen in de Grote Hond – Canis Major, kan worden gevonden met behulp van de sterren van Orion. Een lijn getrokken door de drie gordelsterren naar het zuiden verlengd leidt rechtstreeks naar Sirius. Ongeveer 8° bevinden zich twee componenten van het Omicron Canis Majoris-systeem: Omicron-1 en Omicron-2 CMa. Een lijn die deze twee sterren verbindt en ongeveer 10° oostwaarts verlengd brengt je bij Messier 93. De sterrenhoop bevindt zich naast de ster Zeta Puppis van magnitude 2,2. De beste tijd om Messier 93 waar te nemen is gedurende de wintermaanden.

De open sterrenhoop Messier 93 in het sterrenbeeld Puppis - Achtersteven
De open sterrenhoop Messier 93 in het sterrenbeeld Puppis – Achtersteven. By Sergio Eguivar -, CC BY-SA 4.0,

De sterrenhoop bevat ongeveer 80 bevestigde leden en er zijn er vermoedelijk nog honderden meer. De helderste sterren in Messier 93 zijn blauwe reuzen van spectraalklasse B9. De sterrenhoop bevat ook minstens drie rode reuzen. De geschatte leeftijd van de sterrenhoop is ongeveer 100 miljoen jaar.

Messier 93 heeft de Trumpler classificatie I,3,r, wat betekent dat hij los staat van het omringende sterveld met een sterke centrale concentratie (I), heldere en zwakke sterren bevat (3) en rijk bevolkt is (r).

De sterrenhoop is een van de originele ontdekkingen van Charles Messier. De Franse astronoom ontdekte de sterrenhoop op 20 maart 1781 en voegde hem vervolgens toe aan zijn catalogus van komeetachtige objecten. Hij beschreef zijn 93ste vermelding als een “cluster van kleine sterren, zonder neveligheid, tussen de Grote Hond en de boeg van het schip (Puppis van Argo Navis). (diam. 8’)”

Het schip waar Messier naar verwees is Argo Navis, vertegenwoordigd door het Griekse sterrenbeeld Argo Navis, dat sindsdien is verdeeld in drie kleinere – Vela, Puppis en Carina – die elk een deel van het schip vertegenwoordigden: de zeilen, de achtersteven en de kiel en de romp.

Caroline Herschel nam de sterrenhoop op 23 februari 1783 waar/ het was het eerste deepsky object in haar eigen catalogus. Ze schreef:

Nevel, ongeveer 1,25 graden noord vóór de heldere ster in het Schip [of preciezer] vóór de 1e Navis [Puppis; ze bedoelde waarschijnlijk 7/Zeta Puppis, niet 1/Rho] richting 23 Canis Majoris. Mijn broer onderzocht hem met [vergroting] 460 en vond niet minder dan 20 sterren, waarvan 227 boven de 40. Met een facetoculair misschien 100 en 150, heel mooi, niets vaags ertussen. Messier heeft hem niet.

William Herschel nam Messier 93 in februari 1836 waar en gaf de volgende beschrijving:

Een kleine cluster van sterren, in het licht van de Argo-achtersteven [Puppis]; een lijn vanuit Orion’s zwaardcluster, geleid door Sirius, treft deze 16° verderop, waar deze zal orden doorsneden door een straal van Castor via Procyon. De nette groep heeft de vorm van een zeester, waarbij het sp [zuidelijke voorloper, zuidwest] deel het helderst is, met individuen van magnitude 7 tot 12: het werd voor het eerst geregistreerd door Messier, in 1781, als een massa kleine sterren.

De ongelukkige Chevalier d’Angos, van het observatorium van de Grootmeester op de top van het paleis van Malta, zag deze cluster aan voor een komeet: op basis van nog meer verdachte beweringen, en op basis van deze beweringen, werd mijn voortreffelijke vriend Baron de Zach ertoe gebracht om alle flagrante astronomische blunders te bestempelen als Angosiades.

John Herschel catalogiseerde de sterrenhoop als h 3098 en nam hem later op in zijn General Catalogue als GC 1571. Hij beschreef het object als een “cluster; groot; behoorlijk rijk; weinig gecomprimeerd; sterren van magnitude 8 tot 13.”

Messier 93 – NGC 2447

Type objectOpen sterrenhoop
SterrenbeeldPuppis – Achtersteven
Namen en aanduidingenMessier 93
NGC 2447
Collinder 160
Afstand (lichtjaar – parsec)3600 – 1100
Leeftijd (miljoen jaar)100
Aantal sterren80
Schijnbare helderheid (magnitude)6,0
Schijnbare grootte (boogminuten)22
Straal (lichtjaar)10 – 12

Locatie

De locatie van Messier 93 in het sterrenbeeld Puppis - Achtersteven
De locatie van Messier 93 in het sterrenbeeld Puppis – Achtersteven. Credit: IAU and Sky & Telescope magazine (Roger Sinnott & Rick Fienberg)

Eerste publicatie: 21 juni 2025
Bron: Wikipedia, constellations-guide & vele anderen