Waarom zendt de ESA een wals naar Voyager 1?
Het hemelse concert van vandaag staat in het teken van het 50-jarig jubileum van de ESA en de 200ste geboortedag van Johan Strauss II.

Met zijn meeslepende tempo en etherische melodie is de wals “Die Blauwen Donau” van de Oostenrijkse componist Johan Strauss II synoniem geworden met de ruimte en sciencefiction sinds Stanley Kubrick hem koos voor “2001: A Space Odyssey” uit 1968.
De wals “Die Blauwen Donau” met zijn wervelende orbitale ritmes zal nu echt de muziek van de kosmos worden wanneer de ESA dit zangerige klassieke stuk ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan en de 200ste geboortedag van Johann Straus II, in de ruimte uitzendt.
Uitgevoerd door de Wiener Symphoniker zal deze definitieve hymne van ruimte en sciencefiction via de 35-meter deep space radioantenne in Cebreros, Spanje, worden uitgezonden in de richting van Voyager 1. Ruimtefans en muziekliefhebbers kunnen een volledige livestream van 15 minuten bekijken op de officiële website van het evenement en op hun YouTube-kanaal. Deze live-uitzending begint op 31 mei om 21:30 uur Nederlandse tijd.
Deze sublieme compositie, in het Duits bekend als “An der schönen blauwen Donau”, wordt met 13.743 noten uitgezonden in de interstellaire leegte op een missie die “zowel een eerbetoon aan het verleden als een testament voor de toekomst is – een Weense wals die voor altijd door de ruimte zal galmen, aldus ESA.
“Die blauwen Donau” werd in 1866 door Strauss gecomponeerd als troostgeschenk aan het Weense volk na de nederlaag in de Oostenrijks-Pruisische Oorlog. Het is gebaseerd op een gedicht van Karl Isidor Beck over de Donau, waarin de uitdrukking “schöne blauwen Donau” voorkomt.
Het is een van de meest herkenbare klassieke muziekstukken ter wereld, mede dankzij Hollywood-geschiedenis, de associaties met de ruimte en het feit dat het een universeel geliefde publiekslieveling is in concertzalen over de hele wereld.
In een cruciale overgangsscène uit regisseur Stanley Kubriks magnum opus “2001: a Space Odyssey” schakelt de film over van een ronddraaiend bot tijdens de dageraad van de vroege mens naar een ronddraaiend kernwapenplatform in de toekomst, terwijl de camera een Pan Am ruimteschip met een scherpe neus volgt dat afdrijft naar een langzaam draaiend ruimtestation. De melodie gaat verder terwijl een andere shuttle aanmeert bij de Clavius-maanbasis op het maanoppervlak.
Fans herinneren zich misschien ook nog wel de scène uit “The Blue Danube Waltz”, die te horen is in een aflevering van “The Simpsons”, waarin Homer een binnengesmokkelde zak chips opent )”Pas op, ze zijn gekreukt!”) in een spaceshuttle en op de wiegende melodie van Strauss de zwevende chips in zijn mond vangt.
Het iconische muzikale meesterwerk van de Koning van de Wals stond niet op de Golden Records van de Voyagers die in 1977 de ruimte in werden gestuurd, maar deze Wals naar de Ruimte, gericht op Voyager 1, zal die flagrante vergissing rechtzetten.
Voyager 1 bevindt zich momenteel op een afstand van 24,8 miljard kilometer van de Aarde en dit signaal zal ongeveer 23 uur en 9 minuten onderweg zijn om de ruimtesonde te bereiken.
Eerste publicatie: 31 mei 2025
Bron: ESA