ster van de week

Xami – Alpha Circini

Alpha Circini is een variabele ster op een afstand van ongeveer 54,0 lichtjaar in de richting van het sterrenbeeld Circinus – Passer. De ster heeft een schijnbare helderheid van magnitude 3,19. Het is de helderste ster in het sterrenbeeld en is met het blote oog zichtbaar.

Alpha Circini behoort tot een klasse van snel oscillerende Ap-sterren. De ster oscilleert met meerdere, niet-radiale pulsatiecycli en een dominante cyclus van 6,8 minuten. Het spectrum van de ster vertoont bijzondere kenmerken die worden veroorzaakt door de chemische gelaagdheid van de buitenste atmosfeer. De ster vertoont een matig tekort aan koolstof, stikstof en zuurstof, terwijl er een overvloed van chroom is. De classificatie van A7 Vp SrCrEu geeft aan dat dit een hoofdreeksster is met verhoogde concentraties strontium, chroom en europium in zijn atmosfeer (vergeleken met een typische ster zoals de Zon).

De massa van Alpha Circini is bepaald op ongeveer 1,5 – 1,7 zonsmassa en de straal van de ster is twee keer die van de Zon. De lichtsterkte van Alpha Circini is meer dan 10 keer zo groot als de Zon. De effectieve temperatuur van de buitenste schil is ongeveer 7500 Kelvin en dat de ster een witte tint. De ster roteert met een periode van 4,5 dagen om zijn as.

Gebaseerd op zijn locatie en beweging in de ruimte is Alpha Circini een kandidaat-lid van de Bèta Pictoris Bewegende Groep. Deze groep heeft een gemeenschappelijke oorsprong en een geschatte leeftijd van ongeveer 12 miljoen jaar. Bij het ontstaan van deze groep bevond Alpha Circini zich naar schatting op een afstand van ongeveer 91 lichtjaar van het centrum van de groep.

De Working Group on Star Names van de Internationale Astronomische Unie keurde de naam Xami voor deze ster goed op 12 december 2024. De naam verwijst naar een inheems Zuid-Afrikaans asterisme, “Ogen van de Leeuw”, bestaande uit Alpha en Bèta Centauri, als deze sterren de ogen van de leeuw zijn dan bedekt het gezicht van de leeuw de ster Alpha Circini.

Circinus - IAU-kaart
IAU-kaart van het sterrenbeeld Circinus – Passer

α Circini – Xami

Schijnbare helderheid (magnitude)3,18
Absolute helderheid (magnitude)2,18
SpectraaltypeA7 Vp SrCrEu
Variabel typeAp
Radiale snelheid (km/s)7,2
Afstand (lichtjaar – parsec)54,0 – 16,57
Massa (zon=1)1,5 – 1,7
Straal (zon=1)1,97
Lichtsterkte (zon=1)10,51
Temperatuur (Kelvin)7500
Rotatiesnelheid (km/s)13,0
Rotatieperiode (dagen)4,48
Leeftijd (miljoen jaar)12
SterrenbeeldCircinus – Passer
Namen en aanduidingenAlpha Circini
17 Circini
Xami
HD 128898

Eerste publicatie: 11 mei 2025
Bron: Wikipedia, IAU & anderen